ΛΙΜΑΝΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Στη σημερινή συγκυρία που χαρακτηρίζεται από μια βαθιά και παρατεταμένη οικονομική κρίση, δεν κομίζει κανείς γλαύκας εις Αθήνας, διαπιστώνοντας ότι μια βιώσιμη και ολιστική διαχείριση των ελληνικών λιμανιών θα μπορούσε να αποτελέσει ένα καθοριστικό βήμα προς την ανάπτυξη και τη μετεξέλιξη τους.

Μια ολοκληρωμένη μελέτη που θα ιεραρχεί το ρόλο και τη σημασία των ελληνικών λιμανιών, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την καθοριστική σημασία που έχουν είτε ως πύλες εισόδου εμπορευμάτων από την Ασία προς την υπόλοιπη Ευρώπη και τα Βαλκάνια, είτε ως λιμάνια εξυπηρέτησης κρουαζιερόπλοιων και διακίνησης επιβατών και εμπορευμάτων με τα πλοία της ακτοπλοΐας, είτε απλώς ως μαρίνες στις οποίες θα διοχετεύεται ο διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός ιστιοπλοϊκών και μηχανοκίνητων σκαφών.

Στο δίλημμα πλήρης ιδιωτικοποίηση ή παραχώρηση εκμετάλλευσης, η απάντηση δεν μπορεί να είναι κατηγορηματική, καθώς θα πρέπει να εξετασθούν τα όλως ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε λιμένος.

Γεγονός παραμένει ότι με μια σειρά καταστροφικούς χειρισμούς και πολιτικές,

τα ελληνικά λιμάνια έχασαν το τρένο της ανάπτυξης καθώς ο εξοπλισμός τους είναι απαρχαιωμένος, η χερσαία και σιδηροδρομική διασύνδεση προβληματική ή υποτυπώδης σε σχέση με τις ανάγκες της αγοράς, το κόστος διαχείρισης υπέρογκο και συχνά το προσωπικό είτε υπεράριθμό είτε ανίκανο να ανταποκριθεί στα δεδομένα του σήμερα.

Τα παραπάνω καθιστούν αναγκαία την πλήρη αναδιάρθρωση των ελληνικών λιμανιών πάνω σε νέες υγιείς βάσεις και με πνεύμα που να συνάδει με τα πολλαπλασιαστικά οφέλη που προκύπτουν από τη σωστή και σύγχρονη διαχείριση πάνω σε πιστοποιημένα διεθνή πρότυπα.

Λιμάνια τα οποία συνεχίζουν να λειτουργούν με τη λογική του χθες, χωρίς να εξετάζουν τις συνθήκες βελτιωμένης αποδοτικότητας που καταγράφεται στην αναπτυξιακή τους πορεία, είναι καταδικασμένα στο μαρασμό.

Αντίθετα, εκείνα που θα προχωρήσουν στις απαραίτητες δομικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας τους ώστε να ανταποκρίνονται σε μακροοικονομικές αποδώσεις υψηλής έντασης, έχουν τη δυνατότητα πραγματικής έκρηξης σε απασχόληση και κερδοφορία.

Οι μελέτες υπάρχουν ήδη. Εκείνο που απομένει είναι η θέληση και η αποφασιστικότητα στο να γίνουν πράξη όσα βρίσκονται ήδη στα χαρτιά. Κι αυτό απαιτεί συνέργειες και ρεαλιστική θεώρηση των πραγμάτων, μακριά από στρεβλώσεις και αγκυλώσεις του παρελθόντος που οδήγησαν στη σημερινή χαοτική κατάσταση.

Δεδομένης της ανεπάρκειας εγχώριων αποταμιεύσεων και του τραπεζικού συστήματος για τη στήριξη ενός μεγάλης κλίμακας επενδυτικού προγράμματος που θα υποστηρίζει όχι μόνο τις υπηρεσίες του διαμετακομιστικού εμπορίου, του τουρισμού και της κρουαζιέρας αλλά και παράλληλων δράσεων (ναυπηγήσεις, επισκευές, συναρμολόγηση προϊόντων, logistics κλπ), είναι εκ των ων ουκ άνευ η προσέκλυση επενδυτικών πόρων από το εξωτερικό.

Ως εκ τούτου θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η παραχώρηση ή ακόμα και η πλήρης ιδιωτικοποίηση ή και η δημιουργία νέων λιμανιών από ξένους επενδυτές, δεν συνεπάγεται αναγκαστικά ξεπούλημα αλλά δραστική και απαραίτητη βοήθεια.

Αρκεί φυσικά να γίνει με όρους αμοιβαία επωφελείς και όχι ως καθεστώς λεόντειας εταιρίας όπου ο ωφελημένος θα είναι ο ξένος παράγοντας.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού, θα πρέπει αφενός μεν η χώρα να οριστεί ως ασφαλής επενδυτικός προορισμός, αφετέρου δε ο ξένος επενδυτής να δρα ως ισότιμος εταίρος και όχι ως επικυρίαρχος.

Το μοντέλο λειτουργεί άριστα σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι δε απορίας άξιο γιατί δεν έχει ήδη εφαρμοστεί και στο νευραλγικό τομέα των ελληνικών λιμένων.

Με κύριους άξονες τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη, θαλάσσιο εμπόριο, διακίνηση επιβατών, κρουαζιέρα, τουρισμός μπορούν να απογειωθούν σε αστρονομικά νούμερα όπως συνέβη σε γειτονικές χώρες που έδειξαν πυγμή και αποφασιστικότητα στην εφαρμογή της λιμενικής τους πολιτικής.

Το λιμάνι της Γένοβας για παράδειγμα εκτοξεύτηκε στα ύψη με τη δημιουργία ενός υπερσύγχρονου κέντρου φιλοξενίας κρουαζιεροπλοίων.

Μια νησιωτική χώρα με 800 μικρά και μεγάλα λιμάνια είναι αδιανόητο να μην έχει συγκεκριμένη, αυστηρή, πλήρως στοχευμένη λιμενική πολιτική και αναπτυξιακό σχέδιο για το κάθε ένα από αυτά.

Τα λιμάνια μπορούν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αλματώδη ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών αν αξιοποιηθούν σωστά και γίνουν παραγωγικά με ότι αυτό συνεπάγεται.

Αυτό προϋποθέτει ότι θα εγκαταλειφθούν πάραυτα τα ξεπερασμένα εργαλεία άσκησης λιμενικής πολιτικής και φυσικά οι ιδεοληψίες σε ότι αφορά τους στρατηγικούς επενδυτές ή εταίρους που θα βοηθήσουν στη μετάβαση τους στη νέα εποχή μέσα από δομικές μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές ευρείας κλίμακας.

ΛΙΜΑΝΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ