ΞΕΠΟΥΛΑΝΕ ΤΑ ΝΕΡΑ ΤΗΣ ΦΩΚΙΔΑΣ ΧΩΡΙΣ ΚΑΝΕΝΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟ

Άλλο ένα "χαστούκι" στην ήδη παραμελημένη Φωκίδα επιχειρείται αυτές τις μέρες, για τον ελέγχο των πηγών του Νομού από την ΕΥΔΑΠ που θέλει να εμπορεύεται τα νερά του  ως χρηματιστηριακό αγαθό, με τη διευκόλυνση και ανοχή του Δήμου, χωρίς να δίνει το παραμικρό αντιστάθμισμα στην Φωκίδα, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για  την απώλεια του τοπικού ελέγχου πάνω σε έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς πόρους του νομού.

Πρόκειται για ενέργεια που συνιστά ευθεία υποβάθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης και παράδοση ενός ζωτικού φυσικού πόρου στα χέρια ενός κεντρικού φορέα που δεν λογοδοτεί στους κατοίκους της Φωκίδας.

Χρησιμοποιούν την Φωκίδα ως υδάτινη αποθήκη για να την αξιοποιεί όποτε και όπως θέλει η ΕΥΔΑΠ για να αποκομίζει τεράστια κέρδη χωρίς το παραμικρό όφελος για τον Νομό, και ανοίγει ο δρόμος για κερδοσκοπία πάνω σε έναν φυσικό πόρο απαραίτητο για τη ζωή. Το νερό δηλαδή θα ακολουθήσει την τύχη του ηλεκτρικού ρεύματος.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ όπου εχει εφαρμοστεί αυτο το μοντέλο εμπορευματοποίησης του κοινωνικού αγαθού, του νερού.

Το νερό έχει όντως αρχίσει να εμπορεύεται ως χρηματιστηριακό αγαθό (commodity) στη Wall Street, συγκεκριμένα στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων του Chicago Mercantile Exchange (CME). Δηλαδή, υπάρχει πλέον “αγορά νερού”, όπου επενδυτές και εταιρείες μπορούν να κάνουν συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) πάνω στην τιμή του νερού — όπως γίνεται με το πετρέλαιο, το χρυσό ή το σιτάρι.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά:

• Η τιμή του νερού μπορεί να αυξομειώνεται ανάλογα με τη ζήτηση, την ξηρασία, και άλλους παράγοντες.

• Οι μεγάλες εταιρείες ή οι αγρότες μπορούν να “προστατευτούν” από μελλοντικές αυξήσεις τιμής μέσω αυτών των συμβολαίων.

• Όμως ταυτόχρονα, ανοίγει ο δρόμος για κερδοσκοπία πάνω σε έναν φυσικό πόρο απαραίτητο για τη ζωή.

Οι επικρίσεις:
Πολλοί επιστήμονες, ακτιβιστές και οργανώσεις (όπως ο ΟΗΕ) θεωρούν ότι το νερό είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και δεν πρέπει να μετατρέπεται σε αντικείμενο κέρδους ή χρηματιστηριακής εκμετάλλευσης. Η εμπορευματοποίησή του θεωρείται επικίνδυνη, ειδικά σε εποχές κλιματικής κρίσης και λειψυδρίας.

Πώς “μπήκε” το νερό στο χρηματιστήριο

Το 2020, η εταιρεία CME Group (η μεγαλύτερη αγορά συμβολαίων futures στις ΗΠΑ) εισήγαγε έναν δείκτη τιμής νερού που βασίζεται στην αγορά της Καλιφόρνιας, όπου υπάρχουν σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας.

Αυτός ο δείκτης ονομάζεται Nasdaq Veles California Water Index (NQH2O).

• Μετρά την τιμή του νερού ανά acre-foot (περίπου 1.233 κυβικά μέτρα).

• Η τιμή καθορίζεται με βάση τις συμφωνίες αγοράς-πώλησης νερού ανάμεσα σε αγρότες, εταιρείες και δήμους στην Καλιφόρνια.

• Οι επενδυτές μπορούν να “ποντάρουν” στην άνοδο ή την πτώση αυτής της τιμής, χωρίς να αγοράζουν πραγματικό νερό.

 Δηλαδή, δεν αγοράζουν μπουκάλια νερό ή δικαιώματα γεωτρήσεων — αγοράζουν “προσδοκίες” για την τιμή του νερού στο μέλλον, όπως γίνεται και με το πετρέλαιο ή τα σιτηρά.

 2. Ποιοι ωφελούνται

Οι κερδισμένοι είναι κυρίως:

• Μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις που μπορούν να “κλειδώσουν” τιμές νερού για να μην επηρεάζονται από μελλοντικές αυξήσεις.

• Επενδυτές / funds που κερδοσκοπούν πάνω στην έλλειψη νερού.

• Χρηματιστηριακές εταιρείες που διαχειρίζονται τα συμβόλαια και τις προμήθειες.

Για παράδειγμα, αν προβλέπεται ξηρασία, η τιμή του νερού ανεβαίνει. Όποιος είχε αγοράσει συμβόλαια futures νωρίτερα, μπορεί να τα πουλήσει αργότερα με μεγάλο κέρδος.

 3. Ποιοι ζημιώνονται

Οι χαμένοι είναι συνήθως:

• Μικροί αγρότες που δεν έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε τέτοιες αγορές.

• Τοπικές κοινωνίες που βλέπουν το νερό να αντιμετωπίζεται σαν εμπόρευμα και όχι σαν δημόσιο αγαθό.

• Φτωχότερα κράτη ή περιοχές που ήδη υποφέρουν από λειψυδρία — η “τιμή” του νερού ανεβαίνει, αλλά η πρόσβαση μειώνεται.

Πολλοί αναλυτές μιλούν για “υδάτινη αποικιοκρατία”, όπου οι μεγάλες εταιρείες αποκτούν έλεγχο σε πηγές, φράγματα και δίκτυα ύδρευσης.

4. Παγκόσμιες επιπτώσεις

Η αγορά νερού στην Καλιφόρνια θεωρείται “πιλοτικό μοντέλο”. Αν αποδειχθεί “επιτυχημένο” για τους επενδυτές, μπορεί να επεκταθεί:

Στην Αυστραλία (όπου ήδη υπάρχουν αγορές δικαιωμάτων νερού στον ποταμό Μάρεϊ).

Στη Νότια Αμερική, σε χώρες όπως η Χιλή και το Περού, όπου το νερό έχει ιδιωτικοποιηθεί.

Στην Ευρώπη, όπου η πίεση για ιδιωτικοποίηση δικτύων ύδρευσης αυξάνεται.

ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΕΦΙΑΛΤΕΣ ΤΗΣ ΦΩΚΙΔΑΣ