ΤΙ ΣΧΕΣΗ ΕΧΕΙ Η ΠΕΛΩΝΗ ΜΕ ΤΑ... ΙΟΥΛΙΑΝΑ;

Καλοκαίρι 1965, το πιο κρίσιμο και, εντέλει, βρώμικο καλοκαίρι στην ελληνική πολιτική ιστορία. Με την Ένωση Κέντρου εκλεγμένη με συντριπτικό ποσοστό από το 1963 και ενισχυμένη από τον Φεβρουάριο του 1964 με νέες, το 53% και οι 171 βουλευτές θα ακυρώνονταν μόνο με ένα τρόπο: την προδοσία.

Και η προδοσία αυτή ήρθε εκ των ενόντων καθώς πάντα, ιστορικά, «ο εχθρός είναι εντός». Ενώ η οικονομία της χώρας είχε αρχίσει να βρίσκει τον δρόμο της και η ανεργία να υποχωρεί, η διαφωνία μεταξύ Γεωργίου Παπανδρέου και βασιλιά Κωνσταντίνου για τη θέση του υπουργού Αμύνης έφερε και την παραίτηση της κυβέρνησης. Ο «Κοκός» ήθελε τον Πέτρο Γαρουφαλιά ξανά στη θέση, ο «Γέρος της Δημοκρατίας» σκόπευε να βάλει τον εαυτό του για λίγο καιρό και μετά τον Ανδρέα. Διότι γνώριζε ότι προετοιμαζόταν πραξικόπημα και ο εκάστοτε Αμύνης έλεγχε το στράτευμα.

Το παρακράτος της Δεξιάς θεωρούσε βέβαια ότι ο γερο-Παπανδρέου είχε αυτόν τον σκοπό για να… καταλύσει τη Δημοκρατία.

Θα επανέλθουμε στα Ιουλιανά μέσα στο καλοκαίρι. 

Προς τι η αναφορά σήμερα;   ,

 Διότι η κυβέρνηση δεν θα έπεφτε ποτέ αλλά στις 15/7/1965 παραιτήθηκε, ο Παπανδρέου περίμενε μακρά περίοδο ακυβερνησίας και την επάνοδο της Ενώσεως Κέντρου στην εξουσία με νέες εκλογές. Πλην όμως πολύ σύντομα σχηματίστηκε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον «αποστάτη» της Ένωσης Κέντρου, Γεώργιο Αθανασιάδη-Νόβα, υπουργό Εθνικής Άμυνας τον Σταύρο Κωστόπουλο, Δημοσίας Τάξεως τον Ιωάννη Τούμπα και υπουργό συντονισμού τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη ο οποίος πρωτοστάτησε στην αποστασία των βουλευτών της ΕΚ.

Χρόνια αργότερα ο Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στην εκπομπή «Μηχανή του Χρόνου» υποστήριζε: «Εκείνο το βράδυ βρέθηκα ενώπιον του σκληρότερου διλήμματος της ζωής μου, εάν δεν ορκιζόμουν, ήταν βέβαιο ότι θα πηγαίναμε σε εμφύλιο. Ήλπιζα ότι μπαίνοντας στη μέση θα μπορούσα να μαλακώσω τα πράγματα, που όντως έγινε, παρά το ότι είχαμε μερικές αναστατώσεις για ένα μικρό χρονικό διάστημα».

Μα τον Οσιρι και μα τον Άπη, όταν ο λαός βγήκε στους δρόμους και φώναζε «Μητσοτάκη κάθαρμα» δεν είχε σκεφτεί ότι ο… επίτιμος έκανε τα πάντα για την… πατρίδα και να μας προφυλάξει, ως έλεγε, από τον εμφύλιο;

Χρόνια αργότερα όμως, όταν αποκηρύχθηκαν ως εμπιστευτικές οι αναφορές της πρεσβείας των ΗΠΑ έκαναν, από το 1965, λόγο για «έναν πολιτικό που εν πολλοίς εκφράζει την αριστερική ρητορική και είναι δεδομένο ότι, αν ποτέ κυβερνήσει, θα συνεργαστεί με την ΕΔΑ»: για τον Ανδρέα Παπανδρέου. Και, μάλιστα, πριν τα Ιουλιανά η πρεσβεία είχε προτείνει μυστική επιχείρηση χρηματοδότησης 30-40 των υποψηφίων της Ενωσης Κέντρου, οι οποίοι δεν ελέγχονταν από τον Ανδρέα, προκειμένου να τον αποδυναμώσουν μετεκλογικά. Και, όχι τυχαία, ακολούθησαν τα Ιουλιανά του ’65, η αποστασία των βουλευτών και η πτώση της κυβέρνησης. Κατά τα άλλα ο Μητσοτάκης ήθελε να… σώσει τη χώρα.

Όταν η νέα κυβέρνηση ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό ψήφων και κατέρρευσε. Η Ένωση Κέντρου διασπάστηκε και η ιστορία συνεχίστηκε με πολλές ακόμη προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης από τον Στέφανο Στεφανόπουλο και τον Ηλία Τσιριμώκο. Τον Σεπτέμβριο του 1965, «διαφωνούντες» βουλευτές της Ένωσης Κέντρου ψήφισαν τη νέα κυβέρνηση και πήραν τον… τίτλο του αποστάτη. Τούτη ήταν μόνο η αρχή μιας περιόδου έντονων συγκρούσεων και πολιτικής αστάθειας που οδήγησε τελικά στην επιβολή της Χούντας τον Απρίλιο του 1967.

ΥΓ. Το 2008 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Αποστασία: οι μέρες που συγκλόνισαν την Ελλάδα» από τον ΔΟΛ, δηλαδή «Τα Νέα» εκείνη την εποχή. Και σε αυτό έγραφαν ο Ηλίας Νικολακόπουλος, ο Ρόμπερτ Κίλι και, μάλιστα, η Αριστοτελία Πελώνη. Η νυν εκπρόσωπος της κυβέρνησης Μητσοτάκη έγραψε μάλιστα και κεφάλαιο με τίτλο «Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, η ψυχή της Αποστασίας».

Απορίας άξιον αν ο γιος της ψυχής της Αποστασίας έχει συζητήσει ποτέ με την κυβερνητική του εκπρόσωπο, που ο ίδιος διάλεξε, για τα εν λόγω κείμενα.

Γράφει ο Νίκος Μποζιονέλος