ΒΩΞΙΤΕΣ - ΓΑΛΑΡΙΕΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ: Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΜΕΤΡΩΝ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

Υπάρχει, σχετική νομοθεσία που υποχρεώνει τον εργοδότη να λάβει μέτρα, όπως ο Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών. Τηρείτε ;

Ο εξορυκτικός κλάδος έχει έναν από τους μεγαλύτερους δείκτες ατυχημάτων.

Το 2006, στην ΕΕ των 15, ο αριθμός των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων στον εξορυκτικό κλάδο ήταν 5 φορές μεγαλύτερος από το μέσο όρο των υπόλοιπων κλάδων.

Στη χώρα μας, σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία, από το 2006 έως το 2014, πάνω από 1.130 εργαζόμενοι σε μεταλλεία - λατομεία έχουν τραυματιστεί. Αντίστοιχα, την περίοδο 2007 έως 2014, 38 εργαζόμενοι στον κλάδο έχασαν τη ζωή τους. Δηλαδή, κατά μέσο όρο, κάθε 3 μέρες ένας εργαζόμενος σε αυτούς τους κλάδους τραυματίζεται και κάθε 4 μήνες θρηνούμε και ένα νεκρό.

Από τους σημαντικότερους κινδύνους στα μεταλλεία είναι η κατάρρευση του μετώπου και η καταπλάκωση των εργαζομένων, καθώς και ο τραυματισμός από πτώσεις υλικών. 

Τέτοιου είδους ήταν τα θανατηφόρα ατυχήματα στο ορυχείο Γραβιάς το 2003 με δύο νεκρούς εργάτες,

όταν στοά κατέρρευσε και τους καταπλάκωσε, στη στοά Ασφακόλακα το 2005, λόγω εργασίας σε αξεσκάρωτη πόστα και στο ορυχείο Μαύρων Πετρών στη Στρατονίκη Χαλκιδικής το 2009, με έναν νεκρό και έναν τραυματία από την αποκόλληση μεγάλου όγκου μεταλλεύματος από την οροφή της στοάς.

Δεν τηρούνται στοιχειώδεις προδιαγραφές

Οι κανονισμοί ασφαλείας προβλέπουν ότι πρέπει να λαμβάνονται μέτρα προστασίας που θα βασίζονται σε ειδική μελέτη για την εκσκαφή, τις μεθόδους για εντοπισμό κοιτασμάτων ή και εκμετάλλευσης και τις μεθόδους μέσων και υλικών υποστήριξης - συγκράτησης.

Ανασφαλείς πρακτικές όπως η αυθαίρετη μείωση των διαστάσεων των στύλων, η εργασία σε «ξοφλημένες» στοές, η μείωση της πυκνότητας των κοχλιών για την ήλωση - κοχλίωση κ.λπ., οδηγούν σε θανατηφόρα ατυχήματα. Το ξεσκάρωμα θα πρέπει να γίνεται μηχανικά και συμπληρωματικά χειρωνακτικά.

Υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές για την καταλληλότητα των εκρηκτικών υλών και άλλων υλικών, για τον ασφαλή τρόπο αποθήκευσης και μεταφοράς τους (π.χ. μέγιστες ποσότητες, κατάλληλες συσκευασίες, ασφαλή οχήματα μεταφοράς, αποστάσεις ασφάλειας), για τον ασφαλή χειρισμό τους, που πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένους εργαζόμενους, για την ασφαλή διαδικασία γόμωσης - πυροδότησης και απομάκρυνσης των εργαζομένων, ώστε να διασφαλίζεται ότι δε θα κινδυνεύουν κ.ά. Η μη τήρηση των προδιαγραφών αυτών οδηγεί σε θανατηφόρα ατυχήματα.

Πολύ μεγάλη επικινδυνότητα εγκυμονεί η εργασία με μηχανήματα. Θυμίζουμε το θανατηφόρο εργατικό ατύχημα στη Βίνιανη σε γαλαρία εξόρυξης μεταλλευμάτων το 2013, όταν ο οδηγός έχασε τον έλεγχο του φορτωτή λόγω βλάβης.

Οι παράγοντες που οδηγούν σε ατυχήματα είναι η μη τήρηση των προδιαγραφών ασφάλειας του μηχανήματος, η ανεπαρκής εκπαίδευση των χειριστών, η ανεπάρκεια χώρου σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη λειτουργία πολλών μηχανημάτων, ο ανεπαρκής φωτισμός, η ύπαρξη ανθρώπων κοντά σε κινούμενα μηχανήματα, η εντατικοποίηση της δουλειάς που οδηγεί σε ανασφαλείς πρακτικές και χειρισμούς, η χρήση μηχανημάτων για εργασίες για τις οποίες δεν προβλέπεται κ.ά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα συνδυασμού διαφορετικών παραγόντων κινδύνου λόγω έλλειψης μέτρων ασφάλειας ήταν το θανατηφόρο εργατικό ατύχημα το 2008 στην Οίτη, στις υπόγειες στοές της ΕΛΜΙΝ, με ένα νεκρό εργάτη, μετά από βραχυκύκλωμα στο μηχάνημα διάτρησης, το οποίο προκάλεσε φωτιά που πυροδότησε τους δυναμίτες που μετέφερε, οι οποίοι έπρεπε να μεταφερθούν με άλλο όχημα.

Ο ταξικός χαρακτήρας του επαγγελματικού κινδύνου

Οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να εγκλωβιστούν σε ψευτοδιλήμματα. Να μην επιλέξουν αν θα κινδυνεύουν να σακατευτούν ή να πεθάνουν στη δουλειά, ή αν θα μείνουν άνεργοι. Να μην επιλέξουν αν θα γίνονται δραστηριότητες εξόρυξης του ορυκτού πλούτου της χώρας μας ή αν θα προστατευτεί το περιβάλλον.

Για την πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου και την προστασία του περιβάλλοντος υπάρχουν σήμερα τεχνικές και οργανωτικές λύσεις με βάση την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνικής. Υπάρχει, επίσης, σχετική νομοθεσία που υποχρεώνει τον εργοδότη να λάβει μέτρα, όπως ο Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών.

Ωστόσο, ο στόχος του κεφαλαίου για διασφάλιση φτηνής εργατικής δύναμης οδηγεί σε μεγάλη υποβάθμιση στην εφαρμογή μέτρων.Αναφερόμαστε στη λήψη τεχνικών μέτρων, στην καθυστέρηση των εργασιών για να γίνουν οι διαδικασίες με ασφάλεια, στην απασχόληση, ασφάλιση και εκπαίδευση επαρκούς αριθμού εργαζομένων κατάλληλης ειδικότητας κ.λπ.

Το αστικό κράτος στηρίζει τους επιχειρηματικούς ομίλους, συγκαλύπτει την ανεξέλεγκτη δράση της εργοδοσίας. Ο ρόλος του αστικού κράτους εκφράζεται με την προώθηση αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων (όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, εργάσιμος χρόνος, εργασιακές σχέσεις κ.λπ.), που επιδρούν στον επαγγελματικό κίνδυνο και με την εμπορευματοποίηση του τομέα Υγείας και Ασφάλειας.

Εκφράζεται ιδιαίτερα με τη διαμόρφωση ενός πλαισίου ψευδεπίγραφων ελέγχων της εργοδοτικής ευθύνης από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς (έλλειψη προσωπικού και μέσων, μη επιβολή κυρώσεων ακόμη και όταν γίνονται έλεγχοι, έλεγχοι μετά από ατυχήματα που δεν προσανατολίζονται στην εργοδοτική ευθύνη, αλλά τη μετατοπίζουν στους ίδιους τους εργαζόμενους που έπαθαν το ατύχημα ή σε κάποιον άλλο εργαζόμενο, όπως ο τεχνικός ασφαλείας ή ο επιβλέπων μηχανικός κ.ά.).

Οργάνωση της πάλης

Το ζήτημα της πρόληψης της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων πρέπει να ενταχθεί στην πάλη για αναχαίτιση της αντιλαϊκής επίθεσης, την ανάκτηση των απωλειών της κρίσης και την πάλη για την ικανοποίηση του συνόλου των αναγκών μας.

Οι εργαζόμενοι στην περιοχή της Φωκίδας, αλλά και γενικότερα, πρέπει να οργανωθούν στα ταξικά σωματεία, να πάρουν μέρος στις αγωνιστικές πρωτοβουλίες του ταξικού εργατικού κινήματος, για να ληφθούν από τους εργοδότες μέτρα για την πρόληψη εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών, για να υπάρξει αυστηρός έλεγχος της εργοδοτικής ευθύνης από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, για κάλυψη του επαγγελματικού κινδύνου με αποκλειστική επιβάρυνση του κεφαλαίου, για κατάργηση των ΕΞΥΠΠ και ίδρυση κρατικού σώματος τεχνικών ασφαλείας και γιατρών εργασίας ενταγμένου στο αποκλειστικά δημόσιο σύστημα Υγείας, για υπεράσπιση και διεύρυνση του θεσμού των ΒΑΕ.

Αποσπάσματα από την ομιλία της Εύης Γεωργιάδου