ΚΑΜΕΡΕΣ ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Σαράντης Μιχαλόπουλος Κάτοικος Ιτέας

Η τροπολογία για τις κάμερες που κατέθεσε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για το μεταναστευτικό, προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις σε εκπαιδευτικούς και γονείς, αλλά και σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Άλλοι μίλησαν για μετατροπή της εκπαίδευσης σε reality show, άλλοι μίλησαν για big brother, άλλοι είπαν ότι αισθάνθηκαν «μια απόκοσμη ανατριχίλα, σαν εκείνη που ένιωσαν όταν διάβασαν ή είδαν το «1984» του Τζορτζ Οργουελ».

Χαρακτηριστικά δείγματα αυτών των αντιδράσεων είναι τα παρακάτω δύο κείμενα. Το πρώτο είναι της δημοσιογράφου Βασιλικής Τζεβελέκου και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών και το δεύτερο είναι μίας εκπαιδευτικού, της κ. Χαρητίνης Καρλιάφτη και αναρτήθηκε σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

Ας τα διαβάσουμε και τα δύο.

Βασιλική Τζεβελέκου

Σε μια αίθουσα διδασκαλίας, με έφηβες και εφήβους που κάθε κύτταρό τους αναπτύσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα και οι πιο ευφάνταστες ή ακραίες αντιδράσεις διαμορφώνουν τους ίδιους, τους συμμαθητές, τις συνειδήσεις τους και υφαίνουν τον καμβά των πολυτιμότερων και πιο δυνατών αναμνήσεων, οι κάμερες παρακολούθησης προσλαμβάνονται σαν σημείο ελέγχου.

Σε μια αίθουσα διδασκαλίας οι κάμερες παρακολούθησης λειτουργούν σαν το αστυνομικό κράτος για τους τολμηρούς καθηγητές, Τζον Κίτινγκ, που σπανίως συναντήσαμε, για όλους εκείνους που με εντιμότητα, μεταδοτικότητα, ακαδημαϊσμό ή κούραση παραδίδουν το μάθημα αλλά διατηρούν την προσωπική σχέση με τους μαθητές τους κι ας μην τους μύησαν στον «Κύκλο των χαμένων ποιητών».

Στις αίθουσες διδασκαλίας με τις ατέλειωτες ώρες μόχθου, γνώσης, βαρεμάρας, αλληλεγγύης, έξαψης, αντίδρασης, θάρρους, οι κάμερες προσλαμβάνονται σαν σημείο καταστολής. Οι αίθουσες διδασκαλίας είναι το φυτώριο των πιο ωραίων ανθών, ένα από τα σημεία αναφοράς της κοινότητας, εκεί όπου τα παιδιά περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους.

Οι κάμερες εκεί θα λειτουργήσουν σαν το άγρυπνο μάτι του Μεγάλου Αδελφού. Οι κάμερες της κυρίας Κεραμέως δεν θα μορφώσουν εξ αποστάσεως κανένα μαθητή τις επόμενες λίγες ημέρες. Θα διαμορφώσουν όμως τις πιο άνυδρες συνθήκες για το πιο ελπιδοφόρο κομμάτι της κοινωνίας. Το σχέδιο της υπουργού είναι ανυπόστατο και το μόνο που μας δείχνει είναι η διάθεσή της να ευνοήσει ορισμένους ημετέρους στις παρούσες συνθήκες και με την ευκαιρία, να διαμορφώσει τις σχολικές αίθουσες στα πρότυπα του ανατριχιαστικού σκηνικού του «1984».

Χαρητίνη Καρλιάφτη

Παρατηρώ αναρτήσεις ή σχόλια φίλων ανθρώπων που εκτιμώ, για τις κάμερες στα σχολεία. Αποσύρθηκα από το χώρο της εκπαίδευσης πέρυσι μετά από τριάντα συναπτά έτη. Ήμουν πάντα υπέρ της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Όμως αυτό που προσπαθούν να κάνουν έχει φασίζουσα απόχρωση.

Μη τσιμπάτε φίλοι μου. Αν μπουν κάμερες στα σχολεία, το μόνο που θα γίνει είναι πρώτον να διαλυθεί η εκπαιδευτική διαδικασία κυρίως στο παιδαγωγικό της κομμάτι, να αυξηθεί η βία στα σχολεία, όπως αποδείχτηκε από σχολεία που το εφάρμοσαν στην Αμερική και επίσης το δεύτερο είναι ότι ο ένας θα ξεσκίζει τις σάρκες του άλλου. Όλοι εναντίον όλων. Γονείς , παιδιά, όλη η κοινωνία. Και βέβαια όλοι θα ξεσκίσουν τους καθηγητές. Όχι μέσω μιας συγκροτημένης αξιολόγησης αλλά μέσω της κλειδαρότρυπας. Ας συγκρατηθούμε λοιπόν γιατί αν περάσει αυτό, θα τους ανοίξει η όρεξη και για άλλους κλάδους και για άλλους τρόπους επιτήρησής μας. Δεν νομίζω να θέλουμε κάτι τέτοιο.

Ας προστατευτούμε λοιπόν και μην παίζουμε το παιγνίδι τους.

Διαβάζοντας τα κείμενα αυτά αλλά και αρκετά άλλα παρόμοια ή ακούγοντας πολιτικούς στα διάφορα τηλεπαράθυρα να λένε περίπου τα ίδια πράγματα, το πρώτο πράγμα που ήρθε στο μυαλό μου ήταν οι δεινόσαυροι. Και ήρθαν οι δεινόσαυροι διότι πάντα θυμάμαι ένα σλόγκαν που χρησιμοποιούσαμε στην εταιρία που δούλευα.

Κατ’ αρχήν να δηλώσω ότι είμαι απολύτως αντίθετος με κοινοβουλευτικές μεθοδεύσεις σαν αυτές των μεταμεσονύχτιων τροπολογιών με αντικείμενα απολύτως άσχετα των συζητούμενων νομοσχεδίων.

Από μόνη της μία τέτοια πρακτική είναι απολύτως αντιδημοκρατική και με τίποτε δεν δικαιώνει τον όποιο υπουργό την εφαρμόζει.

Πολύ περισσότερο, δεν μπορεί ένας Υπουργός Παιδείας να περνά τροπολογία σαν αυτή για τις κάμερες στις αίθουσες διδασκαλίας, όταν το θέμα αυτό διχάζει, δίκαια ή άδικα, μεγάλο μέρος της κοινωνίας.

Όμως, ξεπερνώντας τη διαδικασία, ας ασχοληθούμε λίγο με την ουσία. Δεν μπορεί παρά να συμφωνούμε όλοι ότι βρισκόμαστε σε μία πρωτόγνωρη κατάσταση με την πανδημία που προέκυψε. Επίσης, δεν μπορεί παρά να συμφωνούμε ότι σε τέτοιες ακραίες και έκτακτες καταστάσεις, πρέπει όλοι να ξεπερνούμε τον εαυτό μας και να δίνουμε όσα περισσότερα μπορούμε, για να κρατήσουμε την κοινωνία όρθια.

Υπήρξαν πολλοί που στο παρελθόν μιλούσαν υποτιμητικά για τους δημόσιους λειτουργούς. Ήταν όμως αυτοί οι ίδιοι που αναγνώρισαν την προσφορά τους σε αυτές τις δύσκολες στιγμές και τους χειροκρότησαν, εκφράζοντας ταυτόχρονα ένα μεγάλο και, θέλω να πιστεύω, ειλικρινές ευχαριστώ.

Δεν έλειψαν βέβαια και οι παραφωνίες. Κάποιοι μίλησαν για καθηγητές που «κάθονται και πληρώνονται». Λες και το να κάθονται ήταν δική τους επιλογή. Ή, παραβλέποντας, μάλλον σκόπιμα, ότι πολλοί από τους καθηγητές ήταν, σαν τους γιατρούς, στις επάλξεις του καθήκοντος, για να εξασφαλίσουν, όσο ήταν δυνατόν, την εξ αποστάσεως στοιχειώδη συνέχιση της εκπαίδευσης.

Από το σημείο όμως αυτό μέχρι του να μιλούν κάποιοι άλλοι για «εκφασισμό», η απόσταση δεν είναι απλώς τεράστια. Είναι χαώδης.

Προσωπικά, δεν αποκλείω καθόλου να συμβούν όλα όσα αναφέρει η εκπαιδευτικός . Δεν αποκλείω καθόλου, πίσω από τις προθέσεις, να κρύβονται κρυφοί σκοποί. Δεν αμφισβητώ καθόλου ότι και αυτή αλλά και πολλοί άλλοι εκπαιδευτικοί θέλουν μία σωστή και αντικειμενική αξιολόγηση.

Όμως, ας μου επιτραπεί να είμαι και εγώ δύσπιστος ως προς την πραγματική επιθυμία των εκπαιδευτικών αλλά και όλων των κλάδων (και όχι μερικών) των δημόσιων λειτουργών για την αξιολόγηση.

Και η δυσπιστία μου αυτή που βασίζεται στο γεγονός ότι ουσιαστικά στον δημόσιο τομέα δεν έχει εφαρμοστεί κάποιο σύστημα πραγματικής αξιολόγησης. Σε όσες προσπάθειες έγιναν, πάντα το επιχείρημα για την άρνηση ήταν ο φόβος της κακής εφαρμογής.

Γιατί λοιπόν και σήμερα η επίκληση για "ξέσκισμα" των εκπαιδευτικών να μην είναι, αν όχι πρόφαση, τουλάχιστον υπερβολή ; Αλήθεια, σήμερα δεν "αξιολογούνται" οι καθηγητές από μαθητές και γονείς, με την έννοια ότι, αν ένας καθηγητής γίνει δυσάρεστος σε κάποιον ή κάποιους μαθητές, αυτοί αντιδρούν με ποικίλους τρόπους, που κάποιες φορές μπορεί να μην είναι κόσμιοι ;

Είναι λοιπόν «φασίζουσας απόχρωσης» η προσπάθεια να μεταδοθεί ένα μάθημα και σε παιδιά που δεν μπορούν να βρεθούν στην αίθουσα ; Πρόσφατα (16/5) παρακολούθησα συμπτωματικά μία εκπομπή της Δημόσια Τηλεόρασης που αναφερόταν στα ακριτικά νησιά, τους Λειψούς και του Αρκιούς, όπου η δασκάλα στους Αρκιούς μίλαγε για διαδικτυακά μαθήματα ξένων γλωσσών, Η/Υ, καλλιτεχνικών κλπ. σαν ελάχιστη προσφορά ίσων ευκαιριών στον ένα και μοναδικό μαθητή που υπάρχει εκεί (μόνιμα και όχι σε συνθήκες κορωνοϊού).

Αλήθεια, την ξέρουμε αυτή την δασκάλα ; Είναι η Μαρία – Φαίδρα Τσιαλέρα που επέλεξε το ερημικό νησί των 35 κατοίκων και του ενός μαθητή για να προσφέρει αυτό που η ίδια θεωρεί σαν υπέρτατο σκοπό του λειτουργήματος που ασκεί.

Είναι αυτή που δεν φοβάται να παρουσιαστεί και να μιλήσει στην τηλεόραση. Είναι αυτή που καταθέτει την μόνη της έννοια, ότι οι μαθητές των ακριτικών περιοχών δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους άλλους μαθητές των αστικών περιοχών, όχι επειδή βρίσκονται σε απομονωμένα νησιά, αλλά επειδή η πολιτεία δεν μπορεί να διαθέσει έναν καθηγητή ειδικού μαθήματος για έναν ή λίγους μαθητές.

Ένας καλός φίλος και ιδιαίτερα αξιόλογος επιστήμονας έγραφε πριν λίγο καιρό σε άρθρο του : Η Ελλάδα , στην ουσία πολυνησιακή χώρα και με πολλές παραμεθόριες και ακριτικές περιοχές αναγκάζεται να συντηρεί και να υποστηρίζει υποδομές-υπηρεσίες-ανθρώπινο δυναμικό καταβάλλοντας κόστος σημαντικό. Το ψηφιακό σοκ που είδαμε να αναπτύσσεται, μας διδάσκει ότι «τίποτε αδύνατο». Θα μπορούσε λοιπόν η χώρα μας σε κοινοπραξία με τεχνολογικό κολοσσό ( Microsoft, Amazon, Google κλπ) να αναπτύξουν από κοινού λογισμικό προϊόν τηλεδιοίκησης της χώρας, εστιάζοντας στην τηλεϊατρική (είναι αδύνατον να έχει το Καστελόριζο πχ ενδοκρινολόγο ,οι ανάγκες των ασθενών θα καλύπτονται από το εκάστοτε διαθέσιμο γιατρό περιφερειακού η κεντρικού νοσοκομείου), τηλεκπαίδευση (είναι ασύμφορο να τοποθετούνται καθηγητές ξένων γλωσσών σε ολιγομελή σχολεία στα νησιά και στις ακριτικές περιοχές, η χρήση τρισδιάστατου ολογράμματος θα δώσει στους μαθητές την δυνατότητα εκμάθησης ξένης γλώσσας άλλα και πρώιμης εξοικείωσης με την ψηφιακή τεχνολογία) και οπωσδήποτε τηλεργασίας.

Την εποχή λοιπόν της τεχνολογικής επανάστασης, το να μιλούν κάποιοι για «ξέσκισμα των εκπαιδευτικών» ή για «ανατριχιαστικό σκηνικό «1984» του Όργουελ», δεν παραπέμπει απλώς στην εποχή των δεινοσαύρων. Αναδεικνύει και μία βαθιά περιφρόνηση για τους ήρωες της καθημερινής ζωής, σαν τη δασκάλα των Αρκιών. Και για όσους δεν ξέρουν που είναι οι Αρκιοί, ας κοιτάξουν στον παρακάτω χάρτη.