ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ-ΣΗΜΙΤΗΣ: ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ

ΠΑΝΟΣ ΛΟΥΚΑΚΟΣ

Ο μέσος ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ λάτρεψε τον Παπανδρέου και ανέχθηκε τον Σημίτη.

Από μία εντυπωσιακή σύμπτωση ο Ανδρέας Παπανδρέου πέθανε στις 23 Ιουνίου (του 1996) και ο Κώστας Σημίτης γεννήθηκε πάλι στις 23  Ιουνίου (του 1936). Ετσι η περασμένη Δευτέρα ήταν η επέτειος του θανάτου του Ανδρέα Παπανδρέου και ταυτόχρονα η επέτειος γέννησης του Κώστα Σημίτη. Και οι δύο υπήρξαν πρωθυπουργοί του ΠΑΣΟΚ. Ο Παπανδρέου από το 1981 έως το 1989 και από το 1993 έως το 1996, δηλαδή συνολικά 11 χρόνια και ο Σημίτης από το 1996 έως το 2004, δηλαδή επί 8 χρόνια. Κάπου εκεί σταματούν οι ομοιότητες ανάμεσα στους δύο τέως αρχηγούς και πρωθυπουργούς του ΠΑΣΟΚ και αρχίζουν οι μεγάλες διαφορές.

Ο Παπανδρέου εξέπεμπε μία θετική αύρα και ήταν εξαιρετικά ευγενικός, ήρεμος, απλός, φιλικός και ζεστός

Είχα γνωρίσει καλά και τους δύο στα χρόνια που είχα διατελέσει πολιτικός συντάκτης του Βήματος και της Ελευθεροτυπίας και αρθρογράφος και διευθυντής της Καθημερινής και της Μεσημβρινής. Στο κείμενο που ακολουθεί δεν πρόκειται να κάνω αποτίμηση του έργου τους- άλλωστε αυτό δεν γίνεται στα πλαίσια ενός σύντομου σημειώματος- αλλά θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω τη προσωπικότητά τους, υποκειμενικά, όπως την είδα εγώ.
Συναντούσα τακτικά τον Ανδρέα Παπανδρέου,
πριν γίνει πρωθυπουργός στο γραφείο του, στο σπίτι του στο Καστρί. Ηταν ένα τυπικά μεσοαστικό σπίτι, χωρίς καμία πολυτέλεια, με απλά έπιπλα και απλούστερη διακόσμηση. Ο Παπανδρέου, που γνώρισα εγώ, ήταν  εντυπωσιακή, χαρισματική προσωπικότητα. Σε κέρδιζε από τη πρώτη στιγμή. Εξέπεμπε μία θετική αύρα και ήταν εξαιρετικά ευγενικός, ήρεμος, απλός, φιλικός και ζεστός. Σε άκουγε- ή έτσι έδειχνε- με προσοχή. Ηταν εντυπωσιακός συνομιλητής και ήξερε πως πρέπει αλλά και πώς δεν πρέπει να μιλήσει στον καθένα. Μπορούσε να μιλήσει στον πιο εκλεπτυσμένο διανοούμενο και αμέσως κατόπιν στον πιό άξεστο χωρικό και να φύγουν και οι δύο εξ ίσου ενθουσιασμένοι από το γραφείο του. Αλλο πράγμα βεβαίως αν στη συνέχεια θα τηρούσε τα όσα είχε υποσχεθεί.

Ο Σημίτης διέθετε βαθειά γνώση της πολιτικής, που όμως δεν επεδείκνυε και άκουγε τον συνομιλητή του αντί να επιδίδεται σε μονολόγους

Είχε βαθειά γνώση της διεθνούς πολιτικής και πολλές φορές ο συνομιλητής του είχε την εντύπωση ότι άκουγε έναν υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκό και όχι τον συνήθη Ελληνα πολιτικό. Απολάμβανε την εξουσία, τις διασκεδάσεις και είχε χαρά της ζωής. Του άρεσαν οι ωραίες γυναίκες, το καλό φαγητό και ποτό, τα ταξίδια, τα μπουζούκια, η Ρίτα Σακελλαρίου... Ηταν άνθρωπος με πάθη. Ισως, όμως, πίσω από αυτά τα ξεσπάσματα κρυβόταν μία ισχυρή δόση μελαγχολίας.
Ο Κώστας Σημίτης ήταν το άκρως αντίθετο. Ιδιαίτερα συγκρατημένος αλλά και συγκροτημένος, κλειστός και ψυχρός, μιλούσε χαμηλόφωνα και μετρημένα. Ηταν προσεκτικές όλες οι κινήσεις του. Ετρωγε λίγο, έπινε ελάχιστα και ήταν σε όλα ιδιαίτερα λιτός. Ηταν ένας κλασσικός  αξιοπρεπής «νοικοκύρης». Διέθετε βαθειά γνώση της πολιτικής, που όμως δεν επεδείκνυε και κυρίως άκουγε τον συνομιλητή του αντί να επιδίδεται στους γνωστούς πολιτικάντικους μονολόγους. Ηταν ένας ιδιαίτερα αξιόπιστος και σταθερός στις απόψεις του άνθρωπος, που σε έκανε να μπορείς εξ αρχής να τον εμπιστευθείς. Ελεγε αυτό που πίστευε και ποτέ δεν κολάκευε τον συνομιλητή του, λέγοντάς του αυτά που ήθελε να ακούσει. Σαν προσωπικότητα έμοιαζε σε πολλά σημεία με τον αξιοπρεπή, λιτό και αυστηρό πρώτα με τον εαυτό του και μετά με τους άλλους Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Τον Ανδρέα Παπανδρέου κανείς δεν τον έλεγε Κύριο Παπανδρέου, ήταν ο «Αντρέας» τους. Τον Σημίτη ουδείς είχε διανοηθεί να τον αποκαλεί «Κώστα»

Ο Παπανδρέου αντίθετα βρισκόταν πολύ κοντά στον μέσο Ελληνα του καφενείου. Ενσάρκωνε την εικόνα του μάγκα, γυναικά, καταφερτζή, γλεντζέ, καραμπουζουκλή και ψεύτη άμα χρειαζόταν. Και στην επαφή του με τις μάζες ήταν ένας κλασσικός λαϊκιστής Ο Σημίτης βρισκόταν πιό κοντά σε έναν τυπικό  (Γερμανό κυρίως) κεντροευρωπαίο. Σοβαρός, ψυχρός, συγκρατημένος, αξιόπιστος, νοικοκύρης, οικογενειάρχης.
Ισως γι΄αυτό ο μέσος ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ λάτρεψε τον Ανδρέα Παπανδρέου και απλώς ανέχθηκε τον Κώστα Σημίτη. Τον Ανδρέα Παπανδρέου κανείς δεν τον έλεγε Κύριο Παπανδρέου, ήταν ο «Αντρέας» τους. Αντίθετα τον Σημίτη ουδείς είχε διανοηθεί να τον αποκαλεί «Κώστα». Ούτε ο θρασύτερος των δημοσιογράφων. Και ίσως γι΄αυτό ο Παπανδρέου αγαπήθηκε αλλά και μισήθηκε με πάθος ενώ ο Σημίτης και λόγω ιδιοσυγκρασίας δεν ξύπνησε πάθη και υπήρξε γενικά αποδεκτός, ασχέτως κομματικής προτίμησης.
Η ιστορία θα κρίνει και τους δύο, θα πιστώσει με το ενεργητικό και θα χρεώσει με το παθητικό. Αυτό όμως που είναι βέβαιο πως θα αναγνωρίσει είναι ότι μαζί με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή υπήρξαν οι τρείς πολιτικοί, που σφράγισαν ανεξίτηλα τη Μεταπολιτευτική Ελλάδα.