ΕΚΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Tου Σαράντη Μιχαλόπουλου κατοίκου Ιτέας 

Οι πρόσφατες εξελίξεις στο θέμα NOVARTIS ανέδειξαν, μεταξύ άλλων, και ένα μείζον θέμα δημοκρατικής λειτουργίας. Ένας Υπουργός της Κυβέρνησης αναφέρθηκε επώνυμα σε δικαστικούς λειτουργούς που «δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους» (υπονοώντας εμμέσως ότι εξυπηρετούν άλλες σκοπιμότητες), για να προκαλέσει αντίδραση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, οι οποίοι, με ανακοίνωσή τους, χαρακτήρισαν τη συγκεκριμένη ενέργεια και τοποθέτηση του εν λόγω υπουργού σαν απόπειρα παρέμβασης στο έργο δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών, κάτι που, όπως υποστηρίζουν, συνιστά «θεσμική εκτροπή, δεδομένου ότι αποτελεί ευθεία παραβίαση της αρχής της διάκρισης των λειτουργιών».

Το αρμόδιο Υπουργείο απάντησε στην ανακοίνωση αυτή, διαβεβαιώνοντας ότι «Η Ελληνική Δικαιοσύνη τυγχάνει του απόλυτου σεβασμού της Ελληνικής Κυβέρνησης και αντιμετωπίζεται ως η μόνη υπεύθυνη για την έναρξη,

την κίνηση και διεκπεραίωση κάθε δικαστικής υπόθεσης και για την απόδοση των σχετικών ποινικών ευθυνών. Είναι εκείνη που μπορεί να εκτιμήσει τις απαιτούμενες ενέργειες για την αναζήτηση της ουσιαστικής αλήθειας και η μόνη που μπορεί να αξιολογήσει ποιες ενέργειές της εξακολουθούν ή όχι να είναι αναγκαίες και ποιες εξ αυτών συμβάλλουν ή όχι αποτελεσματικά στο ως άνω έργο της, κρίνοντας πάντοτε με βάση το νόμο και τις ειδικές υπό διερεύνηση περιστάσεις, που μόνο η ίδια γνωρίζει».

Ερμηνεύοντας την παραπάνω ανακοίνωση, θα έλεγα ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης «συντάχθηκε» με τους δικαστικούς λειτουργούς ως προς την διάκριση των εξουσιών και την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και υπό την έννοια αυτή έδειξε ότι η δημόσια τοποθέτηση του Αναπληρωτή Υπουργού Υγείας δεν ήταν σωστή. Παρά ταύτα, οι δηλώσεις του εν λόγω Υπουργού δεν ανακλήθηκαν και το θέμα, κατά την γνώμη μου, παραμένει ανοιχτό.

Όμως, πέρα από το «θεσμικό» θέμα, υπάρχει, επίσης κατά την άποψή μου, ένα άλλο, επίσης σημαντικό θέμα, αυτό της δημοκρατικής λειτουργίας.

Αν ρωτήσουμε τους πολίτες τι θέλουν από την πολιτεία, στα πλαίσια μίας αληθινής δημοκρατίας που βάζει στο επίκεντρό της τον πολίτη, νομίζω ότι οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν σε βασικές αρχές, όπως την αρχή του σεβασμού του κάθε ατόμου και της προστασίας του από κάθε επιβολή, από όπου και αν προέρχεται αυτή.

Αυτή η αρχή στην ουσία εκφράζει την ανάγκη ύπαρξης ενός κράτους δικαίου, το οποίο είναι συνδυασμός ενός σωστού νομικού πλαισίου (νομοθετική εξουσία) και ενός συστήματος ελέγχου εφαρμογής των νόμων, δηλαδή ενός συστήματος απονομής της δικαιοσύνης (δικαστική εξουσία).

Το υπάρχον, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στο πλείστον των χωρών του κόσμου, σύστημα δικαιοσύνης, προβλέπει διαδικασίες που, από τη μία αναγνωρίζει τις ανθρώπινες αδυναμίες των λειτουργών της δικαιοσύνης (γι’ αυτό μία υπόθεση εκδικάζεται σε περισσότερα στάδια μέχρι να τελεσιδικήσει μία απόφαση), και από την άλλη προτάσσει την προστασία του πολίτη, υιοθετώντας το τεκμήριο της αθωότητας.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση των δηλώσεων του κ. Πολάκη, είναι πασιφανές ότι ο εν λόγω Υπουργός είναι απολύτως πεπεισμένος για την ενοχή των ατόμων που εμπλέκονται σε διάφορες υποθέσεις, μη αφήνοντας κανένα περιθώριο να είναι τα πράγματα διαφορετικά από αυτά που φαίνονται. Αυτό, μπορεί να γίνει δεκτό για έναν οποιονδήποτε πολίτη, είναι όμως απαράδεκτο για έναν λειτουργό της Εκτελεστικής Εξουσίας, διότι στην ουσία αναιρεί την αρμοδιότητα της Νομοθετικής Εξουσίας. Με απλά λόγια, ο κ.Πολάκης δείχνει να λέει «τελειώνετε με αυτές τις υποθέσεις που είναι τόσο ξεκάθαρες, ώστε δεν χρειάζονται και δεν δικαιολογούν καμία καθυστέρηση».

Εδώ αρχίζει για μένα το θέμα «δημοκρατίας». Σε μία Πολιτεία που υπάρχει στο όνομα των Πολιτών, καμία απόφαση δεν πρέπει να βγαίνει σε στυλ «λαϊκού δικαστηρίου». Και ο πιο απαιχθείς εγκληματίας δικαιούται και πρέπει να έχει μία «δίκαιη δίκη».

Θα ήθελα να συμβουλεύσω όποιους διαβάζουν τα κείμενά μου και κυρίως, όποιους θέλουν πραγματικά να υπάρχει δικαιοσύνη, να δουν το κινηματογραφικό έργο ή την αντίστοιχη θεατρική παράσταση, «οι 12 ένορκοι». Εκεί θα δουν πως μία «προφανής αλήθεια» μπορεί να είναι μία πλάνη και ένας «πασιφανώς ένοχος» μπορεί να είναι αθώος.