28 Ιουλίου 1920, 101 χρόνια πριν, σαν σήμερα : Η συνθήκη των Σεβρών. Η Ελλάδα των 5 θαλασσών και των 2 ηπείρων.
Για να μην ξεχνάμε.
Σαν σήμερα, στις 28 Ιουλίου 1920 (με το παλαιό ημερολόγιο – 10 Αυγούστου με το νέο), υπεγράφη η Συνθήκη των Σεβρών στην πόλη Σεβρ της Γαλλίας, φέρνοντας την ειρήνη ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις Συμμαχικές Δυνάμεις μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι συμμαχικές και οι σχετιζόμενες δυνάμεις που υπέγραψαν τη Συνθήκη ήταν:
Ηνωμένο Βασίλειο,
Γαλλία,
Ιταλία,
Ιαπωνία (πρωταρχικοί σύμμαχοι),
Αρμενία,
Βέλγιο,
Ελλάδα,
Χετζάζ,
Πολωνία,
Πορτογαλία,
Ρουμανία,
Γιουγκοσλαβία
και Τσεχοσλοβακία
Η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέδιδε την κυριαρχία της Μεσοποταμίας (Ιράκ), της Παλαιστίνης και της Υπεριορδανίας
στην Βρετανία ως προτεκτοράτα της Κοινωνίας των Εθνών, την Συρία και τον Λίβανο στην Γαλλία επίσης ως προτεκτοράτα και η υπαγωγή της Ανατόλιας στη σφαίρα επιρροής της Ιταλίας.
Η Χετζάζ (μέρος της σημερινής Σαουδικής Αραβίας) το Κουρδιστάν και η Αρμενία θα γίνονταν ανεξάρτητα κράτη.
Στην Ελλάδα παραχωρούνταν τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος και η ανατολική Θράκη μέχρι τη γραμμή της Τσατάλτζας κοντά στην Κωνσταντινούπολη.
Η περιοχή της Σμύρνης έμενε υπό την ονομαστική επικυριαρχία του Σουλτάνου αλλά θα διοικούνταν από Έλληνα Αρμοστή ως εντολοδόχο των Συμμάχων και θα μπορούσε να προσαρτήθει στην Ελλάδα μετά από πέντε χρόνια με δημοψήφισμα.
Το άρθρο 26 της Συνθήκης όριζε ακομα οτι αν οι οθωμανικές αρχές δεν συναινούσαν στην εφαρμογή της, θα εξέπιπταν από την κυριαρχία τους στην Κωνσταντινούπολη, την οποία θα μπορούσε να καταλάβει η Ελλάδα, κάτι το οποίο έντεχνα είχε προωθήσει ο Βενιζέλος.
Παράλληλα, η Βόρεια Ήπειρος ενσωματωνόταν στην Ελλάδα με το μυστικό Σύμφωνο Βενιζέλου – Τιττόνι.
Η Ιταλία συμφώνησε ακόμα να παραχωρήσει τα Δωδεκάνησα (εκτός από τη Ρόδο και το Καστελλόριζο) στην Ελλάδα και όταν η Βρετανία έδινε στο μέλλον την Κύπρο στην Ελλάδα, τότε (μετά από δημοψήφισμα) θα παραχωρούταν και αυτά τα νησιά (η συμφωνία ακυρώθηκε αργότερα από την Ιταλία το 1922).
Τα στενά των Δαρδανελίων και η θάλασσα του Μαρμαρά αποστρατικοποιήθηκαν και έγιναν προσωρινά διεθνής περιοχή,
οι Σύμμαχοι απέκτησαν τον οικονομικό έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τέλος καθορίζονταν η ισότητα και τα δικαιώματα των χριστιανικών μειονοτήτων.
Η επικύρωση της Συνθήκης δεν έγινε από κανένα συμμαχικό κοινοβούλιο (ούτε από το ελληνικό), καθώς μετά την επαναφορά του Κωνσταντίνου στον ελληνικό θρόνο, διαταράχθηκαν οι σχέσεις με τις συμμαχικές δυνάμεις, οι οποίες ποτέ δεν τον αναγνώρισαν ως αρχηγό του ελληνικού κράτους.
Η Σοβιετική Ένωση έκανε ξεχωριστή συνθήκη με τους Οθωμανούς. Μετά την επικράτηση των Νεότουρκων, που μετέφεραν την πρωτεύουσα στην Άγκυρα, καθώς και την Μικρασιατική Καταστροφή, οι σύμμαχοι υπέγραψαν νέα συνθήκη ειρήνης (Συνθήκη της Λωζάνης) το 1923, με ευνοϊκότερους όρους για την (πλέον) Τουρκία.
28-07-1920. ''''Συνθήκη των Σεβρών. Η Ελλάς των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών.''''
Η Ελλάδα είχε προσέλθει στη Συμμαχία της Αντάντ το 1917 και μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, εν όψει της υπογραφής συνθήκης ειρήνης με την Τουρκία, προσδοκούσε τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη.
Αφού ήταν με το μέρος των νικητήριων Δυνάμεων η εξωτερική πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου, διαμορφώθηκε έτσι και άρχισε να έχει επαφές στο εξωτερικό. Μάλιστα πέτυχε σε μεγάλο βαθμό, την ικανοποίηση των ελληνικών αιτημάτων. Είχε ιστορικά εθνικές διεκδικήσεις στη δυτική Μικρά Ασία, όπου διαβιούσαν συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί από χιλιετίες.
Έτσι υπογράφηκε στις 28 Ιουλίου του 1920 στο Δημαρχείο της γαλλικής πόλης Σεβρ η ‘’Συνθήκη των Σεβρών’’ μεταξύ της ηττημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης. Στην Συνθήκη των Σεβρών οριστικοποιείται το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τον διαμοιρασμό των εδαφών της, η συσταση του κράτους της Τουρκίας, και η απόδοση στην Ελλάδα, των διεκδικούμενων εδαφών.
Στην Ελλάδα παραχωρούνταν τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος και η ανατολική Θράκη μέχρι τη γραμμή της Τσατάλτζας κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Η περιοχή της Σμύρνης έμενε μονο ονομαστικα υπο την κυριαρχια του Σουλτάνου αλλά θα διοικούνταν από Έλληνα Αρμοστή ως εντολοδόχο των Συμμάχων.
Ο Ελληνικος Στρατος θα ελεγχε την ασφάλεια της περιοχής και θα μπορούσε να προσαρτηθεί επίσημα στην Ελλάδα μετά από πέντε χρόνια και ύστερα από δημοψήφισμα. Το άρθρο 26 της Συνθήκης όριζε ότι αν οι οθωμανικές αρχές δεν συναινούσαν στην εφαρμογή της Συνθηκης, θα έχαναν την Κωνσταντινούπολη, την οποία θα μπορούσε να καταλάβει η Ελλάδα, κάτι το οποίο έντεχνα είχε προωθήσει ο Βενιζέλος.
Επισης η Βόρεια Ήπειρος ενσωματωνόταν στην Ελλάδα με το μυστικό Σύμφωνο Βενιζέλου – Τιττόνι. Η Ιταλία συμφώνησε ακόμα να παραχωρήσει τα Δωδεκάνησα εκτός από τη Ρόδο και το Καστελλόριζο στην Ελλάδα.
Όταν η Μεγάλη Βρετανία έδινε στο μέλλον την Κύπρο στην Ελλάδα, τότε μετά από δημοψήφισμα θα παραχωρούταν και αυτά τα νησιά. Η συμφωνία ακυρώθηκε αργότερα από την Ιταλία το 1922. Η συνθήκη των Σεβρών δημιουργούσε την Ελλάδα της Μεγάλης Ιδέας των «Δύο ηπείρων και των Πέντε θαλασσών».
Στους Ευρωπαίους η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέδιδε την κυριαρχία της Μεσοποταμίας (Ιράκ), της Παλαιστίνης και της Υπεριορδανίας στην Βρετανία ως προτεκτοράτα της Κοινωνίας των Εθνών, τη Συρία και τον Λίβανο στη Γαλλία επίσης ως προτεκτοράτα και την διοικηση της Ανατόλιας στη σφαίρα επιρροής της Ιταλίας.
Η Χετζάζ στην σημερινή Σαουδική Αραβία,το Κουρδιστάν και η Αρμενία θα γίνονταν ανεξάρτητα κράτη. Τα στενά των Δαρδανελίων και η θάλασσα του Μαρμαρά αποστρατικοποιήθηκαν και έγιναν προσωρινά διεθνής περιοχή, οι Σύμμαχοι απέκτησαν τον οικονομικό έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τέλος καθορίζονταν η ισότητα και τα δικαιώματα των χριστιανικών μειονοτήτων....
Οι Ευρωπαϊκές Μεγάλες Δυνάμεις όμως έβλεπαν τα συμφέροντά τους να αλλάζουν κάθε μερα και δεν επικύρωσαν τη Συνθήκη των Σεβρών.
Οι εκλογές στην Ελλάδα με την ήττα του Βενιζέλου και την επιστροφή στον θρόνο του Κωνσταντίνου ήταν και το πρόσχημα των Συμμάχων να εγκαταλείψουν την Ελλάδα αφού θεωρούσαν τον Έλληνα μονάρχη φιλογερμανό και ενάντια στα συμφέροντά τους.
Η γαλλική και ιταλική πολιτική απέναντι στη χώρα μας άλλαξε και έγειρε προς τον Τούρκο εθνικιστή Κεμάλ Ατατουρκ και τους Νεότουρκους του. Έτσι η Ελλάδα έμεινε για ακόμη μια φορά μόνη της και διχασμένη.
Ο Ατατουρκ δεν αναγνώρισε ποτέ την υπογραφή του Σουλτάνου στη Συνθήκη των Σεβρών και ο αγωνίστηκε με τα όπλα για να μην εφαρμοστεί ποτέ.
Ακολούθησε η Μεγάλη Εκστρατεία με αποτέλεσμα την τραγική για την Ελλάδα Μικρασιατική Καταστροφή και η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης στις 24 Ιουλίου 1923, που καταργούσε τη Συνθήκη των Σεβρών και ήταν σαφώς ευνοϊκότερη για την νεοσύστατη Τουρκία.
Ήταν η οριστική εγκατάλειψη της Μεγάλης Ιδέας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου