TΗΝ 1η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1968, ΕΧΑΝΕ ΤΗ ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ….

ΛΑΪΚΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΗΔΕΙΑ ΤΟΥ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
ΣΕΙΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ Η ΑΘΗΝΑ

Δείτε το συγκλονιστικό φιλμ  ντοκουμέντο, από την κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου που μετατράπηκε σε λαϊκή διαδήλωση κατά της δικτατορίας. Από το φιλμ- ντοκουμέντο του σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη, που κατέγραψε την αλήθεια για τα όσα συνέβησαν στην κηδεία του.... Οι συνταγματάρχες δεν επέτρεψαν να προβληθεί ούτε ένα πλάνο... 

Tην 1η Νοεμβρίου 1968, έχανε στον «Ευαγγελισμό», ύστερα από πολύωρη εγχείρηση, τη μάχη με το θάνατο ο Γεώργιος Παπανδρέου. Η είδηση θα ήταν οκτάστηλη στις εφημερίδες, που θα δημοσίευαν και πολυσέλιδα αφιερώματα στη ζωή και το έργο του μεγάλου πολιτικού, του «Γέρου της Δημοκρατίας».

Η χούντα επέτρεψε να δημοσιευθεί μόνο ένα αυστηρά λογοκριμένο κείμενο,
με μια δίστηλη φωτογραφία και τίτλο «Απεβίωσεν ο Γ. Παπανδρέου». Στην εφημερίδα «Το Βήμα» την Παρασκευή 1 Νοεμβρίου δημοσιευόταν η λογοκριμένη είδηση:

«Ο Γεώργιος Παπανδρέου απεβίωσεν την 2.20′ πρωινήν εις ηλικίαν 80 ετών. Ο θάνατός του επήλθεν συνεπεία εγκεφαλικής θρομβώσεως, η οποία ήτο αδύνατον να αντιμετωπισθεί υπό της επιστήμης. Κατά τας τελευταίας του στιγμάς ευρίσκετο παρά την κλίνην του Γεωργίου Παπανδρέου ο υιός του Γεώργιος. Την 3ην πρωινήν, ο ιατρός του πρώην πρωθυπουργού κ. Μπάκαλος ανεκοίνωσε τα εξής: “Εις τας 2.20′ επήλθε το μοιραίον. Ολα επήγαιναν θαυμάσια μέχρι τις 2.05′, οπότε ενεφανίσθη εγκεφαλικόν επεισόδιον. Εν συνεχεία και εις διάστημα 10 έως 15 λεπτών όλα ετελείωσαν”.

»Ολίγην ώραν ενωρίτερον τον είχαν επισκεφθεί η νύφη του, κυρία Μαργαρίτα Παπανδρέου με τους δύο εκ των εγγονών του». Στη συνέχεια δημοσιεύονταν τα ιατρικά ανακοινωθέντα, που είχαν εκδοθεί.

Δεν επετράπη στις εφημερίδες να δημοσιεύσουν ούτε καν μια σύντομη βιογραφία του πρωθυπουργού τού 53%, ενώ τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί μετέδιδαν εκτενή ρεπορτάζ, σχόλια και στοιχεία από την πολυτάραχη ζωή του Γεωργίου Παπανδρέου.

Λαϊκό προσκύνημα

*Η απριλιανή χούντα κατέβαλε κάθε προσπάθεια να υποτιμηθεί το γεγονός. Αλλά δεν τα κατάφερε: Στις 9.30 το βράδυ της 1ης Νοεμβρίου η σορός του Γ. Παπανδρέου μεταφέρθηκε από το ναΰδριο του «Ευαγγελισμού» στο παρεκκλήσι του μητροπολιτικού ναού για να εκτεθεί την επομένη σε λαϊκό προσκύνημα, το οποίο δεν μπορούσε να απαγορεύσει η δικτατορία, αλλά ούτε και φανταζόταν ότι θα ήταν πάνδημο. Τα ξένα πρακτορεία στις 2 Νοεμβρίου μετέδιδαν από την Αθήνα:

«Από το πρωί ένα κατανυκτικό πλήθος, που ήρθε να τιμήσει για τελευταία φορά τον Γεώργιο Παπανδρέου, στο παρεκκλήσι της Μητροπόλεως, παρελαύνει αδιαλείπτως μπροστά στο φέρετρό του. Ηρεμο και σιωπηλό, το πλήθος αυτό, που προέρχεται από όλα τα κοινωνικά στρώματα, κι όπου υπερέχουν οι νέοι και οι γυναίκες, περιμένει, σε μια ατέλειωτη σειρά. Πολλοί κρατούν λουλούδια, που θα τα αποθέσουν πάνω στο φέρετρο. Πολυάριθμοι είναι με δάκρυα στα μάτια».

*Το προσκύνημα ανησύχησε τη χούντα, η οποία προβλέποντας ότι την επομένη η κηδεία θα μετατρεπόταν σε διαδήλωση εναντίον της, εξέδωσε μια προειδοποιητική ανακοίνωση:

«Η Διεύθυνσις της Αστυνομίας Αθηνών ανακοινοί ότι, κατ’ ασφαλείς πληροφορίας, στοιχεία της άκρας αριστεράς, εκμεταλλευόμενα την σημερινήν νεκρώσιμον ακολουθίαν και εκφοράν της σορού του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, θα επιχειρήσουν να προκαλέσουν ασχημίας και έκτροπα προς εν συνεχεία δυσφημιστικήν, εις βάρος της χώρας, εκμετάλλευσιν.

Σείστηκε η Αθήνα

»Επειδή, η καθ’ οιονδήποτε τρόπον βεβήλωσις της ιερότητος οιασδήποτε θρησκευτικής τελετής ή πομπής είναι άκρως αντίθετος προς τας ελληνοχριστιανικάς παραδόσεις και τον εν γένει πολιτισμόν μας και συνεπώς απαράδεκτος, αι αρμόδιαι αρχαί θα λάβουν τα νόμιμα μέτρα, προς αποτροπήν εκδηλώσεως πάσης ασχημίας».

*Οι προειδοποιήσεις δεν επτόησαν «το μέγα πλήθος με το μέγα πάθος» -κατά το επίγραμμα του Γεωργίου Παπανδρέου- να κατακλύσει την πλατεία της Μητρόπολης, τους γύρω δρόμους και την πλατεία Συντάγματος για να αποχαιρετήσει τον δημοκρατικό ηγέτη, βροντοφωνάζοντας άφοβα τα συνθήματα: «Δημοκρατία – Δημοκρατία», «Παπανδρέου – Παπανδρέου», «Ελευθερία – Ελευθερία», «Αθάνατος».

*Κυριολεκτικά σείστηκε το κέντρο της Αθήνας το μεσημέρι της Κυριακής 3 Νοεμβρίου 1968 από τα συνθήματα, τις ιαχές και τα ηρωικά τραγούδια ενός πλήθους εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Νεκρός ο Γεώργιος Παπανδρέου βρισκόταν επικεφαλής μιας γιγαντιαίας αντιδικτατορικής διαδήλωσης, με την οποία ο ελληνικός λαός διέψευδε τον ισχυρισμό ότι είχε ανεχθεί τη στρατιωτική δικτατορία.

Τα ξένα πρακτορεία μετέδωσαν: «Από του στρατιωτικού πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου του 1967, ο ελληνικός λαός είχε χάσει κάθε ελευθερία εκφράσεως, τόσο στον γραπτό λόγο όσο και στον προφορικό. Σήμερα, όμως, διαδηλώνει, παίρνοντας για σύμβολο τον γέρο φιλελεύθερο ηγέτη, την άρνησή του έναντι του στρατιωτικού καθεστώτος, την αγάπη του για την ελευθερία, την ελπίδα του να κατανικηθεί η “καταπίεση”. Το πλήθος φώναζε “Ελευθερία”, επίσης όμως “Κάτω η Χούντα”, “Ο λαός θα νικήσει” και “Δημοκρατία”. Και όπως σε όλες τις μεγάλες στιγμές της ιστορίας του, τα τραγούδια, κληρονομιά των αγώνων του για την ανεξαρτησία, εκτινάζονταν αυθόρμητα και επαναλαμβάνονταν από χιλιάδες στόματα».

Τον Γεώργιο Παπανδρέου αποχαιρέτησαν ο στενός συνεργάτης του, βετεράνος πολιτικός Νικόλαος Μπακόπουλος και ο αρχηγός της ΕΡΕ Παναγιώτης Κανελλόπουλος, πολιτικός αντίπαλος του νεκρού ηγέτη κατά την τελευταία κοινοβουλευτική περίοδο, ενώ κατετέθη στεφάνι εκ μέρους του αυτοεξόριστου στο Παρίσι Κων. Καραμανλή.

*Μετά τη νεκρώσιμη ακολουθία σχηματίστηκε η νεκρική πομπή. Ενα ανθρώπινο τεράστιο ποτάμι ακολουθούσε το φέρετρο βροντοφωνάζοντας συνέχεια συνθήματα. Οταν η κεφαλή της πομπής έφτασε στο Α’ Νεκροταφείο η ουρά της ήταν στη Φιλελλήνων!

Περιορισμένα ήταν τα επεισόδια με την αστυνομία, η οποία κινήθηκε προσεκτικά -προφανώς φοβούμενη τις αντιδράσεις- και συνέλαβε στους γύρω από το νεκροταφείο δρόμους 40 άτομα που φώναζαν συνθήματα. Οι συλληφθέντες παραπέμφθηκαν στο Εκτακτο Στρατοδικείο και οι 36 καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης από 18 μήνες έως 4 χρόνια και 8 μήνες.

Η κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου έδωσε την ευκαιρία για να γίνει η μεγαλύτερη αντιδικτατορική διαδήλωση με αυθόρμητη συμμετοχή του λαού όλων των πολιτικών αποχρώσεων. Το Νοέμβριο του 1973 το μνημόσυνο για την 5η επέτειο του θανάτου του ήταν η απαρχή της σύγκρουσης με τη χούντα, που κορυφώθηκε με την εξέγερση του Πολυτεχνείου, η οποία κλόνισε το δικτατορικό καθεστώς.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 02/11/2003