ΝΕΟ ΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ

Του Σαράντη Μιχαλόπουλου κατοίκου Ιτεας

Αγαπητέ μου Δημήτρη

Σε συνέχεια του προηγούμενου γράμματος που σου έστειλα, επανέρχομαι σήμερα με κάποιες άλλες ιδέες που έχω.

Πριν λίγο καιρό, έπεσε στα χέρια μου μία εφημερίδα του εδώ Δήμου, στην οποία ο Δήμαρχος έκανε έναν απολογισμό του έργου του.

Σε αυτήν διάβασα :

«Η βασική καθημερινότητα ενός Δήμου (από αποκατάσταση λακουβών μέχρι αντικατάσταση λαμπτήρων και εκτέλεση όλων των συνήθων μικρών έργων) εξυπηρετείται από τον περίφημο πόρο Σ.Α.Τ.Α. (Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης) ή ΚΑΠ (Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι) Επενδυτικών Δαπανών.

Ο Δήμος Δελφών μέχρι το 2010 (πριν δηλαδή συνενωθούν οι 8 δήμοι σε έναν) έπαιρνε αξιόλογα χρήματα από τον παραπάνω πόρο (για το 2010 το ποσό ήταν συνολικά 3,5 εκατ. €).

Ακόμη όμως και στην πρώτη τριετία του Καλλικράτη (2011-13), και όντας η χώρα σε μνημόνια, ο Δήμος συνέχισε να λαμβάνει σημαντικά ποσά από τον εν λόγω πόρο (μεσοσταθμικά, περίπου 1,4 εκατ. € ανά έτος).

Τα επόμενα χρόνια, τα έσοδα μειώθηκαν δραματικά (800 χιλ. € για το 2014 και μεσοσταθμικά 630 χιλ. € για την τριετία 2015-17), δηλαδή μείωση, σε σχέση με την τριετία 2011-13 περίπου 55%,

τη στιγμή που οι ανάγκες γινόταν ολοένα και μεγαλύτερες.

Την ίδια στιγμή, ο Δήμος κλήθηκε να καλύψει συσσωρευμένα ελλείμματα και υποχρεώσεις, που δεν μπορούσαν να ισοσκελισθούν με αντίστοιχα έσοδα, όπως προβλέπουν πλέον οι μνημονιακές υποχρεώσεις των Δήμων.

Παρόλα αυτά, καταφέραμε να συμμαζέψουμε τα οικονομικά του Δήμου και μπορούμε σήμερα να πούμε ότι δεν έχουμε ελλείμματα, κυρίως δεν έχουμε κρυφά ελλείμματα, και δεν παράγουμε νέο χρέος».

Νομίζω ότι η παραπάνω εικόνα είναι, αν όχι ίδια, αρκετά όμως αντίστοιχη με αρκετούς άλλους δήμους της χώρας και αυτό λόγω μνημονίων, που και τις δαπάνες μείωσαν και την ισοσκέλιση εσόδων – εξόδων επέβαλαν. Εσύ, και αν δεν ξέρεις, θα μάθεις, πως είναι τα πράγματα και στον δικό σου δήμο. Και βέβαια, θα συμφωνήσεις ότι το να μη χρωστά ένας δήμος (ή, να χρωστά, αλλά με σίγουρη και εξασφαλισμένη εξυπηρέτηση τυχόν δανείων που έχει πάρει) και κυρίως να μη παράγει νέο χρέος είναι από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να εξασφαλίσει στους πολίτες του.

Εδώ όμως ξεκινούν μερικά θέματα που πρέπει να επισημάνουμε. Ποιος π.χ. γνωρίζει όλο αυτό το πλέγμα των κωδικών ενός προϋπολογισμού ; Ποιος εξασφαλίζει ότι σε κάθε κωδικό περνούν οι σωστές δαπάνες (από πλευράς φύσης και όχι από πλευράς σύννομης εκτέλεσης) ; Ποιος μπορεί να παρακολουθεί σε συστηματική βάση την εξέλιξη αυτών των λογαριασμών, όταν υπάρχουν μερικές φορές υπερβολικές καθυστερήσεις στη συγκέντρωση, κωδικοποίηση και καταχώρηση των σχετικών παραστατικών ; Πως μπορεί κανείς να ξέρει κάθε στιγμή αν ο προϋπολογισμός εξελίσσεται σύμφωνα με τις προβλέψεις και δεν υπάρχουν αποκλίσεις, είτε υστέρησης, είτε υπέρβασης ;

Ίσως μου απαντήσεις ότι αυτά τα κάνουν οι οικονομικές υπηρεσίες που είναι υποχρεωμένες να τηρούν προθεσμίες και να ενημερώνουν υπερκείμενες αρχές, όμως από την εμπειρία που είχες στον δημόσιο οργανισμό που ήσουν, πόσο αυτές οι προδιαγραφές τηρούνται ;

Πότε «κλείνουν» οι ισολογισμοί τριμήνου ; Ποιος τους βλέπει και τους σχολιάζει με την έννοια παρατηρήσεων ή επεξηγήσεων για αποκλίσεις, υστερήσεις, υπερβάσεις κλπ. ; Θυμάσαι τους δείκτες αποδοτικότητας στις Αστικές Συγκοινωνίες που κάθε μήνα ετοίμαζαν δύο πολύ καλοί υπάλληλοι για να τους στείλουν στο Υπουργείο και που ποτέ δεν είχαν συζητηθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο ; Κάπως έτσι πιστεύω ότι γίνεται και στους Δήμους, στους οποίους βέβαια, αν κάτι υπάρχει, αυτό είναι απλώς αποτελέσματα και όχι κάποιοι δείκτες.

Θα καθιερώσετε λοιπόν, αν δεν υπάρχουν, δείκτες που θα δείχνουν την εξέλιξη βασικών οικονομικών μεγεθών διαχρονικά ; Θα βάλετε στόχους συνεχούς βελτίωσης αυτών των δεικτών ; Θα κοστολογήσετε χωριστά κάθε υπηρεσία που προσφέρει ο Δήμος ; Θα εξηγήσετε στους δημότες, όχι μόνο τι είναι αυτά τα ανταποδοτικά τέλη που πληρώνουν αλλά και πόσο αυτά βελτιώνονται με την απλούστευση διαδικασιών, με την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων του Δήμου, ανθρώπινων και παγίων, με την εφαρμογή της σύγχρονης τεχνολογίας, κλπ. ;

Εκτός όμως από τα τρέχοντα, υπάρχουν και τα μεγάλα έργα που συνήθως χρηματοδοτούνται από άλλους πόρους (δημόσιες επενδύσεις, ευρωπαϊκά προγράμματα, κλπ.) και που εκτελούνται τις περισσότερες φορές από άλλες υπηρεσίες (Περιφέρεια, Υπουργεία, κλπ.).

Τα έργα αυτά συνήθως είναι μακροχρόνια, με καθυστερήσεις που οφείλονται, είτε στη φύση τους, είτε σε διαδικασίες. Γι’ αυτά, δεν αρκεί να αναφέρονται κάθε φορά οι αιτίες των καθυστερήσεων, αλλά να εξασφαλίζεται ότι σε αυτές δεν έχουν συμβάλει αναποτελεσματικότητες που οφείλονται στον Δήμο. Κυρίως όμως πρέπει να τηρούνται πάντα ενήμεροι οι πολίτες. Στον Δήμο Διονύσου που ζούσα πριν έρθω στην Ιτέα, ένα έργο στοιχειωμένο ήταν το αποχετευτικό. Κάθε φορά ξεκινούσε και σε λίγο σταματούσε (έκπτωση αναδόχου, κλπ.). Το αποτέλεσμα είναι, μετά από χρόνια, οι κάτοικοι να μη ξέρουν ακόμη και σήμερα πότε αυτό θα τελειώσει.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στο σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο που σίγουρα έχει ο Δήμος σου, τους ανθρώπους του. Μπορεί να είναι λίγοι, μπορεί κάποιοι να μην είναι υψηλού μορφωτικού επιπέδου, μπορεί να μην καλύπτουν όλες τις απαραίτητες ειδικότητες, όμως σίγουρα θέλουν α προσφέρουν όσα περισσότερα μπορούν στον τόπο τους.

Πέρα όμως από τους άμεσους υπαλλήλους του Δήμου, αναλογίσου πόσοι ακόμη δημόσιοι υπάλληλοι υπάρχουν στην περιοχή, που και αυτοί έχουν σαν σκοπό να υπηρετούν, από το δικό τους μετερίζι, τον πολίτη. Επομένως, σαν ανθρώπινο δυναμικό πρέπει να λογίζεται το συνολικό δυναμικό. Και το λέω έτσι, διότι δυστυχώς ένα πράγμα που έχουμε συνηθίσει είναι η κάθε υπηρεσία να «περιχαρακώνεται» στο στενό αντικείμενό της και να μη συμβάλει πάντα στην επίλυση ενός προβλήματος που ενδεχομένως αφορά σε μία άλλη υπηρεσία.

Θα σου δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στην Ιτέα υπάρχει ένα Λιμενικό Ταμείο που είναι δημόσια υπηρεσία και έχει μόνο έναν υπάλληλο, διοικητικό, για να τακτοποιεί τα διαδικαστικά (αποφάσεις, πρακτικά, δαπάνες, κλπ.).

Στην αρμοδιότητα του Λιμενικού Ταμείου υπάγεται μία ωραία και μεγάλη μαρίνα, η οποία υποδέχεται αρκετά τουριστικά σκάφη (γιώτ). Τα τελευταία πρέπει να πληρώνουν κάποια μικρά τέλη, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει ο ιδιοκτήτης να έρθει στο γραφείο για να κοπούν τα σχετικά παραστατικά.

Επειδή το γραφείο είναι ανοιχτό μόνο τις πρωινές ώρες, λόγω του ενός και μοναδικού υπαλλήλου, αλλά και επίσης λόγω του ότι οι ιδιοκτήτες δεν γνωρίζουν αυτή την υποχρέωση, τις περισσότερες φορές δεν εισπράττονται αυτά τα τέλη.

Παράλληλα, υπάρχει Λιμεναρχείο με λιμενικούς υπαλλήλους που, ναι μεν έχουν τη δική τους δουλειά, επειδή όμως η κίνηση του λιμανιού είναι ελάχιστη ή και μηδενική για μεγάλο μέρος του χρόνου, πρακτικά μάλλον δεν ασχολούνται με παραγωγική δουλειά στο 100% του χρόνου τους. Κάλλιστα λοιπόν θα μπορούσε κάποιος από αυτούς να επισκέπτεται το σκάφος που καταφθάνει, να καλωσορίζει τους επισκέπτες και να τους επισημαίνει την υποχρέωση να πληρώσουν αυτά τα τέλη.

Δεν επεκτείνομαι περισσότερο στα διαδικαστικά που είναι χαρακτηριστικά της ελληνικής γραφειοκρατίας, αλλά και μόνο η παρουσία ενός ένστολου θα έδινε στον επισκέπτη την εικόνα ενός οργανωμένου συστήματος, με το οποίο πρέπει εκείνος να συμμορφώνεται.

Για το ίδιο θέμα, δεν συζητώ καθόλου το θέμα της αναγκαίας συνδρομής της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου στην εκτέλεση μικρών εργασιών συντήρησης και βελτίωσης των εγκαταστάσεων της Μαρίνας, που σήμερα γίνονται, όσο μπορούν να γίνονται, από ένα μέλος της Λιμενικής Επιτροπής (σαν να λέμε του ΔΣ) που τυχαίνει να είναι συνταξιούχος, τεχνικός και κυρίως φιλότιμος.

Αλήθεια, τι από όλα τα παραπάνω δεν μπορεί να γίνει ; Τι από τα παραπάνω εμποδίζεται από έλλειψη χρημάτων ή από μνημονιακούς περιορισμούς ;  Εκτός και αν όλα αυτά που εγώ λέω είναι εκτός τόπου και χρόνου. Σ’ αυτό όμως, εσύ και η Δημοτική σου Κίνηση θα δώσετε απάντηση.

Ο φίλος σου Σαράντης

Υ.Γ. Μην νομίζεις ότι τελείωσα ! Υπάρχει και συνέχεια !