ΣΤΙΓΜΕΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: Η ΠΤΗΣΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΟΥ ΩΝΑΣΗ

Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΡΑΥΡΌΠΟΥΛΟΣ

Στην ιστορία της Ολυμπιακής Αεροπορίας υπάρχει μια σελίδα που την ξέρουν λίγοι, την έχουν διαβάσει λιγότεροι και την έζησαν ελάχιστοι!

Μια χούφτα πιλότοι και ιπτάμενοι μηχανικοί, διατάχθηκαν να εκτελέσουν πτήση «αυτοκτονίας» και υπάκουσαν με ενθουσιασμό χωρίς δεύτερη κουβέντα.

Θα μετέφεραν στην Κύπρο λίγο μετά την εισβολή το 1974, καταδρομείς και πολεμικό υλικό, υπό συνθήκες πολέμου με αμφίβολη επιστροφή.

Μεταγωγικά αεροσκάφη θα ήταν τα Boing 707 της εταιρίας!

Η απόρρητη επιχείρηση είχε τον κωδικό ΟΛΥΜΠΙΑ, σχεδιάστηκε, εκτελέστηκε αλλά δεν ολοκληρώθηκε, επειδή στην εξέλιξη της συνέβησαν περίεργα και ύποπτα γεγονότα που μέχρι σήμερα έχουν μείνει αδιευκρίνιστα…

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΣΜΥΡΝΗ

Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, αποφασίστηκε η επιστράτευση προσωπικού και η επίταξη των μέσων της Ο.Α.

Το μεσημέρι της 20ης Ιουλίου,

συγκροτήθηκαν δύο Μοίρες αεροσκαφών: η 357(με τα Boeing 707) και η 358(με τα ελικοφόρα YS 11) και έδρα το Ελληνικό.
Με βάση το σχέδιο «ΟΛΥΜΠΙΑ», τη διεύθυνση των Boeing και των ελικοφόρων, ανέλαβαν αξιωματικοί της Πολεμικής Αεροπορίας.

Αυτοί ήταν, ο Σμήναρχος Β. Σπανάκης και ο Σμήναρχος Χ. Βάσσης αντίστοιχα.
Αρχικά, ανατέθηκε στην ΟΑ η αποστολή στην Σμύρνη δύο αεροσκαφών για τη μεταφορά από εκεί των υπηρετούντων στο ΝΑΤΟ αξιωματικών, των οικογενειών τους και των διπλωματικών υπαλλήλων.

Τα δρομολόγια εκτελέστηκαν κανονικά. Όλοι οι αξιωματικοί, οικογένειές τους και οι διπλωματικοί υπάλληλοι επέστρεψαν ασφαλείς στην Αθήνα.
Στο μεταξύ, το μεσημέρι της 20ης Ιουλίου ο Δ. Ιωαννίδης με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ Μπονάνο, αποφάσισαν την αποστολή Μοίρας Καταδρομών στην Κύπρο με αεροσκάφη της Ο.Α.
Ενημερώθηκαν ο Αρχηγός της Αεροπορίας Παπανικολάου και ο Διευθυντής Καταδρομών Ταξίαρχος Γιάννακας.

Αποφασίστηκε να σταλεί στην Κύπρο η Β’ Μοίρα Καταδρομών που είχε έδρα τη Ρεντίνα Θεσσαλονίκης και διατάχθηκε ο Γιάννακας να ενημερώσει τον Ταγματάρχη Σβόλη, Διοικητή της Β’ Μοίρας Καταδρομών.
Τέσσερα Boeing-707 της «Ολυμπιακής» απογειώθηκαν από το Ελληνικό και έφτασαν στη Θεσσαλονίκη από τις 17. 44 έως και τις 17.05 της 20/7/1974, δηλαδή σε χρόνο ρεκόρ.

Στην άκρη του διαδρόμου αποχαιρετούσε τα πληρώματα ο ίδιος ο Ωνάσης με τους στενούς του συνεργάτες Παύλο Ιωαννίδη και Απόστολο Ζαμπέλα.

Όπως έχει εκμυστηρευτεί ο -μακαρίτης πλέον- Ζαμπέλας, ο σκληρός Σμυρνιός, ήταν δακρυσμένος και πολύ συγκινημένος.

-«Να γυρίσετε-μονολογούσε-σας περιμένουμε…»

ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΑΕΡΟΠΟΡΟΙ

Στα Boing επιβιβάστηκαν 312 καταδρομείς με τον οπλισμό τους και πυρομαχικά.

Τα 4 αεροπλάνα, αναχώρησαν για τη Σούδα από τις 22.40 ως και τις 23.55 της 20/7/1974.

Το 1ο Α/Φ με Κυβερνήτη τον Γιώργο Τζουτζουράκη, Συγκυβέρνητη τον Ευθύμιο Αποστολόπουλο και Ιπτάμενο Μηχανικό τον Ηλία Καραστατήρη, μετέφερε 75 καταδρομείς.

Το 2ο Α/Φ με Κυβερνήτη τον Νίκο Ανδριανάκη, Συγκυβερνήτη τον Λουκά Γραμματικό και Ιπτάμενο Μηχανικό τον Νίκο Καϊμάκη, μετέφερε επίσης 75 καταδρομείς.
Το 3ο Α/Φ με Κυβερνήτη τον Ζαφείρη Ρουσσίδη, Συγκυβερνήτη τον Αντώνη Γιαλούρη και Ιπτάμενο Μηχανικό τον Σπύρο Κορακιανίτη, μετέφερε 87 καταδρομείς και όλο τον βαρύ οπλισμό.
Τέλος, το 4ο Α/Φ, με Κυβερνήτη τον Ιωάννη Μυσσίρη, Συγκυβερνήτη τον Αθανάσιο Φούντα και τον Ιπτάμενο Μηχανικό τον Διονύσιο Μεταξά, μετέφερε 75 καταδρομείς.
Τα Boeing, έφτασαν στη Σούδα από τις 23.00 ως τις 00.50 (της 21/7/1974). Όπως γράφει στο βιβλίο του «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΦΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ» ο αείμνηστος Υποπτέραρχος Γεώργιος Μήτσαινας, δεν υπήρχε καμία κωδική ονομασία «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ», όπως έχει λεχθεί και γραφτεί.

TO ΜΟΙΡΑΙΟ … ΑΤΥΧΗΜΑ

Τα αεροπλάνα πήγαν στον χώρο στάθμευσης της πίστας της Ο.Α. εκεί τους περίμενε ο Διοικητής της Μονάδας Σμήναρχος Πέτρος Μαριόλης ο οποίος είχε φροντίσει για την ταχεία εξυπηρέτηση των αεροσκαφών με καύσιμα και για τροχοεμποδιστήρες (τσοκ) των αεροσκαφών.

Το έδαφος όπου είχαν σταθμεύσει τα αεροπλάνα, ήταν επικλινές. Καθώς ολοκληρώθηκε ο ανεφοδιασμός τους με καύσιμα, ετοιμάστηκαν για τροχοδρόμηση και απογείωση.

Τότε έγινε το μοιραίο ατύχημα. Το πλήρωμά του Α/Φ που μετέφερε τον βαρύ οπλισμό, είχε κάνει την πρώτη ενέργεια (έβαλαν το PARKING BRAKE ON) και ετοιμάζονταν να θέσουν σε λειτουργία τους κινητήρες.

Ξαφνικά, ένας σμηνίτης έβγαλε τα τσοκ και το αεροσκάφος άρχισε να «τσουλάει» προς τα πίσω.

Παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειες του πληρώματος, το Α/Φ σταμάτησε στο τύμπανο των ανασχετήρων (barriers) και έσκασαν οι 2 από τους 4 τροχούς του αριστερού σκέλους.

Ο Συγκυβερνήτης Γιαλούρης, είπαν αργότερα ότι ένιωθαν σαν να μην έχουν καθόλου «υδραυλικά».
Η ουρά του Boeing βρισκόταν στον διάδρομο απογείωσης και τα υπόλοιπα αεροσκάφη δεν μπορούσαν να ξεκινήσουν.
Επιπλέον, η ώρα περνούσε. Ο Ταγματάρχης Σβόλης είπε ότι ήταν αδύνατο να γίνει ανακατανομή των ανδρών και των πυρομαχικών του αεροσκάφους που είχε το ατύχημα.
Στις 01.40 της 21/7/1974, ανακοινώθηκε ότι η αποστολή ματαιωνόταν.

Αν η αποστολή αυτή είχε γίνει, πιθανότατα οι άρτιοι εκπαιδευμένοι και οπλισμένοι καταδρομείς μας, θα είχαν εξουδετερώσει το προγεφύρωμα των λίγων ανοργάνωτων Τούρκων, που είχαν χάσει τον Διοικητή και τον Υποδιοικητή τους, με αποτέλεσμα η μαχητικότητα και το ηθικό τους να βρίσκονται στο ναδίρ.

ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της αποστολής ήταν ότι η απογείωση του τελευταίου αεροσκάφους από το αεροδρόμιο της Λευκωσίας και η απομάκρυνσή του από την περιοχή της Κύπρου, έπρεπε να γίνουν πριν το λυκαυγές (το αμυδρό φως πριν την ανατολή του Ήλιου) της 21/7/1974.

Άρα ο χρόνος είχε παρέλθει.

Γιατί υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση στην μετάβαση των καταδρομέων στη Θεσσαλονίκη από τη Ρεντίνα;

Ποιος ευθύνεται για τον κακό σχεδιασμό της κατανομής προσωπικού και οπλισμού; Γιατί αδράνησαν οι κυβερνήτες των αεροσκαφών και άφησαν να αναλάβει πρωτοβουλία ο Σβόλης όταν κατά τη μεταφορά αεραγημάτων την ευθύνη έχει η Αεροπορία και όχι ο Στρατός Ξηράς;

Γιατί το Αρχηγείο Αεροπορίας αποφάσισε να γίνει ανεφοδιασμός των Boeing στη Σούδα; Τα αεροσκάφη αυτά εκτελούσαν την πτήση Αθήνα-Νέα Υόρκη διάρκειας οκτώ και πλέον ωρών.

Ο τότε Διευθυντής Πτητικής Εκμετάλλευσης Παναγιώτης Κυρτάτος ήταν κατηγορηματικός: «Σαφώς και έφθαναν τα καύσιμα και κακώς σχεδιάστηκε προσγείωση στη Σούδα για ανεφοδιασμό».

 

Στη μέση με το καφέ κοστούμι ο Λουκάς Γραματικός ένας από τους πιλότουςhttps://www.militaire.gr/stigmes-polemikis-istorias-i-ptisi-aytoktonias-tis-olympiakis-kai-to-dakry-toy-onasi/