Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΕΝΟΣ ΠΟΛΙΤΗ

Σαράντης Μιχαλόπουλος Κάτοικος Ιτέας

Σχεδόν καθημερινά ακούμε για τις προσπάθειες των κυβερνόντων να βελτιώσουν τη ζωή των απλών πολιτών. Την ίδια όμως στιγμή εμείς οι ίδιοι βιώνουμε μία πραγματικότητα, που στην καλύτερη περίπτωση μας δημιουργεί ερωτηματικά για το τι μπορούμε να περιμένουμε από αυτούς τους κυβερνώντες όταν ο κρατικός μηχανισμός, σχεδόν στο σύνολό του, κινείται με ρυθμούς δεινόσαυρου ως προς την ταχύτητα αλλαγής νοοτροπίας και προσαρμογής στις απαιτήσεις των καιρών.

Μία φίλη μου κατέγραψε σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης μία απολύτως αληθινή ιστορία, η οποία επιβεβαιώνει με τον πλέον εμφατικό τρόπο το γεγονός ότι οι υπηρεσίες του κράτους είναι εντελώς εκτός ενός πνεύματος εξυπηρέτησης του πολίτη. Και βέβαια,

το εύλογο ερώτημα που γεννιέται είναι αν υπάρχει ελπίδα να αλλάξει κάτι, παρά την όποια βούληση της εκάστοτε κυβέρνησης.

Πριν παραθέσω την συγκεκριμένη ιστορία, θα επιχειρήσω να δώσω απάντηση στο ερώτημα που εγώ ο ίδιος έθεσα. Και θα το κάνω στηριζόμενος σε πρακτικές που εφαρμόζουν εδώ και πολλά χρόνια διάφορες επιχειρήσεις σε τομείς που έχουν πλήρη αντιστοιχία με το συζητούμενο θέμα,

δηλαδή την «ευθυγράμμιση» ενός οργανισμού με βασικούς άξονες που θέτει η διοίκηση της επιχείρησης για την επιτυχημένη πορεία της στο διαρκώς μεταβαλλόμενο εξωτερικό περιβάλλον.

Αν ανατρέξουμε στα μοντέλα αξιών των σύγχρονων επιχειρήσεων, θα βρούμε σχεδόν πανομοιότυπες διατυπώσεις για στόχους που σχετίζονται με την εξυπηρέτηση των πελατών, την ανάδειξη του προσωπικού της κάθε επιχείρησης στο σημαντικότερο «περιουσιακό στοιχείο», τον σεβασμό προς το περιβάλλον αλλά και την κοινωνία, παράλληλα φυσικά και με την εκπλήρωση των στόχων των μετόχων για κερδοφορία της επιχείρησης.

Οι στόχοι αυτοί, για να μη μείνουν απλές ευχές και ωραίες εκφράσεις, μετατρέπονται σε συγκεκριμένα «προγράμματα», τα οποία αποσκοπούν στο να κάνουν όλο το προσωπικό του οργανισμού να «ενστερνιστεί» αυτές τις αξίες και να μάθει, όχι μόνο να λειτουργεί χωρίς καμία παρέκκλιση από αυτές, αλλά να παίρνει και πρωτοβουλίες και να εισηγείται αλλαγές, εκεί όπου κάποιες διαδικασίες έχουν «ξεχαστεί» και λειτουργούν εκτός των κατευθύνσεων της επιχείρησης.

Θα δώσω κάποια παραδείγματα, που έχω βιώσει προσωπικά στην επαγγελματική μου διαδρομή. Και παίρνω σαν πρώτο, την προτεραιότητα που πρέπει να δίνει μία επιχείρηση, ας πούμε, στο προσωπικό της. Πως τεκμηριώνεται αυτή η «πίστη» στο ανθρώπινο δυναμικό ; Στην εταιρία που δούλευα, το στέλεχος που είχε την ανώτατη θέση στην ιεραρχία για θέματα ανθρώπινου δυναμικού ήταν ex officio μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Επίσης, στην ημερήσια διάταξη κάθε συμβουλίου, πρώτο θέμα ήταν η ανασκόπηση θεμάτων ανθρώπινου δυναμικού. Ακόμη, όλες οι διαδικασίες της εταιρίας εξετάζονταν ανά διαστήματα για να επιβεβαιωθεί ότι δεν περιείχαν στοιχεία που έρχονταν σε αντίθεση με τον πραγματικό σεβασμό στον άνθρωπο, όπως π.χ. δίκαιη ανταμοιβή, σεβασμός στην ισορροπία εργασιακής και προσωπικής ζωής, αντικειμενική αξιολόγηση, μη ύπαρξη οποιωνδήποτε διακρίσεων (φύλλου, καταγωγής, σεξουαλικών προτιμήσεων, κλπ.), δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης, κλπ.

Για να επιβεβαιώνονται όλα τα παραπάνω, γίνονταν συνεχώς έρευνες γνώμης προσωπικού, τα αποτελέσματα των οποίων συζητούνταν με το προσωπικό και η διοίκηση δεσμευόταν για λήψη μέσων βελτίωσης πραγμάτων που το ίδιο το προσωπικό έθετε. Η συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις αυτές ήταν ένα από τα κριτήρια αξιολόγησης των επικεφαλής των διαφόρων λειτουργικών και διοικητικών μονάδων.

Στην ιστορία που θα διαβάσουμε παρακάτω, μία κυρία με σοβαρό πρόβλημα υγείας, που παίρνει γι’ αυτό αναπηρική σύνταξη, υποχρεώνεται σε επανεξέταση από τους φορείς που έχει δημιουργήσει η Πολιτεία και οι οποίοι ονομάζονται ΚΕΠΑ, δηλαδή Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας.

Στη σχετική ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ διαβάζουμε :

Από 1η Σεπτεμβρίου 2011 καταργήθηκαν όλες οι υγειονομικές επιτροπές πιστοποίησης αναπηρίας που λειτουργούσαν στους Φ.Κ.Α., στις Νομαρχίες και το Δημόσιο, με εξαίρεση τις Ανώτατες Υγειονομικές Επιτροπές, Στρατού (Α.Σ.Υ.Ε.), Ναυτικού (Α.Ν.Υ.Ε.), Αεροπορίας (Α.Α.Υ.Ε.) και την Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίες εξακολουθούν να ασκούν τις αρμοδιότητές τους.

Σύμφωνα με τον Νόμο 3863/2010 δημιουργήθηκε το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.), για την εξασφάλιση της ενιαίας υγειονομικής κρίσης όσον αφορά στον καθορισμό του βαθμού αναπηρίας των ασφαλισμένων όλων των ασφαλιστικών φορέων, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου, καθώς και των ανασφάλιστων, για τους οποίους απαιτείται η πιστοποίηση της αναπηρίας.

Έργο των Υγειονομικών Επιτροπών (του ΚΕ.Π.Α.) είναι:

1.      Ο καθορισμός του ποσοστού αναπηρίας για σύνταξη αναπηρίας.

2.      Ο χαρακτηρισμός ατόμων ως ΑΜεΑ.

3.      Ο καθορισμός ποσοστού αναπηρίας για όλες τις κοινωνικές και οικονομικές παροχές ή διευκολύνσεις, για τις οποίες απαιτείται γνωμάτευση αναπηρίας και τις οποίες δικαιούνται από την πολιτεία τα άτομα με αναπηρία.

 

Προκειμένου ο ενδιαφερόμενος πολίτης να εξετασθεί από Υγειονομική Επιτροπή του ΚΕ.Π.Α. πρέπει να συμπληρώσει σχετική αίτηση σύμφωνα με τις οδηγίες. Το έντυπο αίτησης, άλλες συμπληρωματικές οδηγίες για την διαδικασία κατάθεσης αίτησης, (απαιτούμενα δικαιολογητικά και άλλες γενικές πληροφορίες) καθώς και τις διευθύνσεις που βρίσκονται οι γραμματείες ΚΕ.Π.Α. που λειτουργούν σε όλη την Χώρα θα βρείτε στα αρχεία που ακολουθούν.

H διαδικασία

1.      Ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να υποβάλει απαραίτητα Αίτηση Αξιολόγησης, με όλα τα δικαιολογητικά, όπως αυτά αναφέρονται στις σχετικές οδηγίες, σε μία από τις 54 Γραμματείες ΚΕ.Π.Α της επιλογής του.

2.      Εφόσον τα δικαιολογητικά του κριθούν από τον διοικητικό και ιατρικό προέλεγχο ως πλήρη, γίνεται η κατάθεση της Αίτησης και παραλαμβάνει Αποδεικτικό κατάθεσης. Σε διαφορετική περίπτωση δεν παραλαμβάνεται η Αίτηση από την Γραμματεία ΚΕ.Π.Α. και επιστρέφονται όλα τα δικαιολογητικά. ΠΡΟΣΟΧΗ : H αναγραφή στην αίτηση κινητού τηλεφώνου είναι πλέον υποχρεωτική διότι η γνωστοποίηση της ημερομηνίας εξέτασης από την Υγειονομική Επιτροπή θα γίνεται πλέον με μήνυμα (sms).

3.      Η ενημέρωση για τα ελλείποντα δικαιολογητικά (ιατρικά) γίνεται με δύο τρόπους: α) Εφόσον ο ενδιαφερόμενος είναι παρών ο Ιατρός προελέγχου του δίνει έντυπο ελλειπόντων δικαιολογητικών στο οποίο αναγράφονται τα δικαιολογητικά τα οποία υποχρεούται να προσκομίσει και β) Αν δεν είναι παρών η Γραμματεία ΚΕ.Π.Α. τηλεφωνικά ή με πρόσκληση τον ειδοποιεί προκειμένου να προσκομίσει τα ελλείποντα δικαιολογητικά. Και στις δύο περιπτώσεις ο ενδιαφερόμενος μπορεί να προσκομίσει τα ελλείποντα δικαιολογητικά και κατά την ημέρα εξέτασής του από την Υγειονομική Επιτροπή.

4.      Ο πολίτης ενημερώνεται για την ημερομηνία και ώρα εξέτασής του από τις κατά τόπους Γραμματείες Κ.Ε.Π.Α που κατέθεσε την αίτησή του.

5.      Μετά από λίγες ημέρες παραλαμβάνει από την Γραμματεία ΚΕ.Π.Α, όπου υπέβαλε αρχικά την αίτησή του, τη Γνωμάτευση Πιστοποίησης Αναπηρίας.

6.      Κατά της γνωμάτευσης της Πρωτοβάθμιας Υγειονομικής Επιτροπής (ΑΥΕ) δίνεται στον ενδιαφερόμενο το δικαίωμα προσφυγής στη Δευτεροβάθμια Υγειονομική Επιτροπή (ΒΥΕ) εντός 10 ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της Γνωμάτευσης Πιστοποίησης Αναπηρίας καταθέτοντας παράβολο 46.14 ευρώ.

7.      Χρησιμοποιεί την ανωτέρω Απόφαση του ΚΕ.Π.Α για κάθε νόμιμη χρήση και μπορεί παραλαμβάνει αντίγραφα για όλο τον χρόνο που ισχύει.

  

Ένα κύριο στοιχείο της διαδικασίας είναι η «εξέταση από υγειονομική επιτροπή». Η εξέταση αυτή δεν έχει να κάνει με πραγματική και φυσική ιατρική εξέταση αλλά με ένα «έλεγχο» μήπως και όλα τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά από κρατικούς ή συνεργαζόμενους με το κράτος φορείς δεν είναι αληθινά αλλά ψευδή, δηλαδή αν επιχειρείται μία «εξαπάτηση» της επιτροπής. Και ναι μεν μερικά πράγματα διαπιστώνονται εύκολα (π.χ. αν κάποιος δεν μπορεί να περπατήσει ή να δει), τα περισσότερα όμως (π.χ. εγχείρηση καρδιάς, ζάχαρο, καρκίνος, κλπ.) δεν μπορούν να ελεγχθούν με την φυσική παρουσία του ενδιαφερόμενου και η γνωμάτευση στηρίζεται αποκλειστικά  στα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά, που, επαναλαμβάνω, προέρχονται από κρατικούς φορείς.

Υπό την έννοια λοιπόν αυτή, η αυτοπρόσωπη παρουσία του ενδιαφερόμενου είναι περιττή και το μόνο που κάνει είναι να τον υποβάλει σε μία άσκοπη ταλαιπωρία.

Με ποιον όμως τρόπο ένας πολίτης θα επισημάνει αυτή την αντίθετη με το πνεύμα εξυπηρέτησης του πολίτη διαδικασία ;

Εδώ κάποιος θα μπορούσε να απαντήσει ότι ο πολίτης έχει «εργαλεία» για να βρει το δίκιο του. Μπορεί, για παράδειγμα, να κάνει μία αναφορά. Θα πάρει όμως ποτέ απάντηση ; Θα ευαισθητοποιηθεί κάποιος υπάλληλος να θέσει στους ανωτέρους του το αίτημα του πολίτη ; Ή, μήπως πρέπει ο πολίτης να καταφύγει στον «Συνήγορο του Πολίτη», ή στον «βουλευτή του», ή να γράψει το παράπονό του σε μία εφημερίδα ή σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης ;

Το πιο απλό θα ήταν να καθιερωθεί σε κάθε δημόσια υπηρεσία μία διαδικασία, όπου οι υπάλληλοι θα καλούνταν να προτείνουν βελτιώσεις των διαδικασιών ή να εκθέτουν προς τους ανωτέρους τους παράπονα των πολιτών.

Αλλά και αυτή η διαδικασία δεν θα είχε πολλές πιθανότητες επιτυχίας, αν δεν φρόντιζε η Πολιτεία να καθιερώσει ένα «δόγμα» Εξυπηρέτησης του Πολίτη.

Στις επιχειρήσεις, για παράδειγμα, που εφαρμόζουν Συστήματα Ποιότητας, δηλαδή «Εξυπηρέτησης του Πελάτη», ένα από τα στοιχεία αξιολόγησης για την πιστοποίηση είναι αν οι επιχειρήσεις αυτές συγκεντρώνουν, αναλύουν και κάνουν διορθωτικές ενέργειες σε σχέση με παράπονα των πελατών.

Γιατί να μην καθιερωθεί μία αντίστοιχη υποχρεωτική διαδικασία στο Δημόσιο ;

Ας διαβάσουμε όμως τώρα την ιστορία που αποτέλεσε την αφορμή για να γράψω εγώ τα παραπάνω σχόλια. Γράφει λοιπόν η φίλη μου :

Επειδή είμαι πάρα πολύ εκνευρισμένη, στενοχωρημένη και απογοητευμένη ότι σε αυτή τη χώρα όσο και να προσπαθούμε δυστυχώς δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα, θέλω να μοιραστώ μαζί σας ένα περαστικό που συνέβη χτες σε συγγενικό μου πρόσωπο στη Σύρο.

Η συγγενής μου η οποία πάσχει από πολύ σοβαρό νόσημα λαμβάνει αναπηρική σύνταξη εδώ και πολλά χρόνια ... και η υγεία της επιδεινώνεται χρόνο με το χρόνο. Κάθε 2 με 3 χρόνια έρχεται ειδικό ιατρικό κλιμάκιο από Αθήνα και περνούν επιτροπή όσοι είναι με τέτοιες συντάξεις για να εγκρίνουν τη συνέχιση ή μη της σύνταξης, των περίπου 200 ευρώ στη συγκεκριμένη κυρία. Φέτος η επιτροπή έκρινε ότι είναι καλά.... , παρά τα νέα ιατρικά δικαιολογητικά που είχε υποβάλλει και που έδειχναν την επιδείνωση της κατάστασής της, έκρινε λοιπόν ότι έπρεπε να την κόψει, όχι μόνο εκείνη αλλά και πολλούς άλλους, και τους παρέπεμψαν σε δευτεροβάθμια επιτροπή στην Αθήνα.

Πριν από μέρες την ειδοποίησαν ότι θα περάσει επιτροπή στην Αθήνα, στις 21/10/20 ώρα 12.00 σε ένα κατάστημα του ΙΚΑ στα Πετράλωνα.

Η κυρία, η οποία σημειωτέον λόγω του προβλήματος υγείας απαγορεύεται να ταξιδεύει, αναγκάστηκε με 7 μποφόρ να πάρει το καράβι στις 4,30 το πρωί για να παρευρεθεί στην επιτροπή και να επιστρέψει με το καράβι το απόγευμα στις 19.00.

Όταν έφτασαν εκεί, τέσσερις από Σύρο, ένας από Νάξο και ένας από Μύκονο, όλοι με σοβαρά προβλήματα υγείας, ενημερώθηκαν από το εκεί επιτελείο επιτροπής ότι έχουν χαθεί οι φάκελοί τους, ότι κάνουν προσπάθειες να τους βρουν και να περιμένουν. Φυσικά οι φάκελοι δεν βρέθηκαν ποτέ, τους ζήτησαν συγγνώμη και τους είπαν ότι μπορούν να επιστρέψουν στα νησιά τους και θα τους ειδοποιήσουν για το πότε θα γίνει το νέο ραντεβού, απλώς για να καλύψουν το πρόβλημα, τους είπαν ότι θα προσπαθήσουν να μην αργήσει πολύ το νέο ραντεβού... Δεν μπορώ να σας περιγράψω τη φόρτισή της, πράγμα που ρητά απαγορεύεται από το θεράποντα ιατρό της, δεν μπορώ να σας περιγράψω πως ταξίδεψε και πώς επέστρεψε χτες το βράδυ στις 23,00 που ήρθε το καράβι, δεν μπορώ να σας περιγράψω πώς είναι σήμερα.....

Και έρχομαι εγώ τώρα και ρωτώ σκεπτόμενη :

- Είναι δυνατόν στην εποχή που προσπαθούμε όλα ή αν όχι όλα πολλά να γίνονται ηλεκτρονικά, να μην μπορεί να γίνει το ραντεβού διαδικτυακά μέσω του τοπικού ΙΚΑ αφού ούτως ή άλλως και η επιτροπή δεν εξετάζει ιατρικά τον ασθενή, τις περισσότερες φορές, απλώς ελέγχει τα υποβληθέντα δικαιολογητικά και ίσως, όχι πάντα, ρωτάει και κάτι τον εξεταζόμενο...

- Είναι δυνατόν σε εποχή κορονοιού που προσπαθούμε να προστατεύουμε τις ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες και δη με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα να τους αναγκάζουμε να ταξιδέψουν με καράβι, να βγουν στον Πειραιά, να κυκλοφορήσουν με ταξί και δη στο κέντρο της Αθήνας, περιοχές με αυξημένη αύξηση κρουσμάτων κορονοιού??

- Είναι δυνατόν να αναγκάζεις τον ασθενή που είναι απλήρωτος από πέρσι τον Ιανουάριο να υποβληθεί σε τόσα έξοδα??

- Είναι δυνατόν όταν υπάρχουν πραγματικά σοβαρά προβλήματα υγείας με ιατρικά αποδεικτικά από τους αρμόδιους γιατρούς να τον υποβάλλεις εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε επαναλαμβανόμενες επιτροπές κάθε 2 με 3 χρόνια και να του σταματάς στο ενδιάμεσο την αναπηρική σύνταξη για μήνες μέχρι την επόμενη επιτροπή που θα εγκρίνει τη συνέχιση της αναπηρικής σύνταξης??

- Και στο τέλος τα αντίστοιχα συνεργαζόμενα Υπ/ματα ΙΚΑ να ρίχνουν το ένα στο άλλο το λάθος αντίστροφα....για τους φάκελους που δεν έφτασαν ποτέ ή που χάθηκαν??

- Είναι δυνατόν μία με δύο μέρες πριν γίνει το ραντεβού, για να μην πω και περισσότερο χρονικό διάστημα, από την αρμόδια επιτροπή να μην ελέγχονται ότι έχουν φτάσει οι φάκελοι με τα ιατρικά δικαιολογητικά και να έχουν προετοιμαστεί για τη συνάντηση?? Στην περίπτωση αυτή εάν είχε γίνει κάτι τέτοιο θα είχαν ειδοποιηθεί οι ασθενείς να μην ταξιδέψουν και όχι τελευταία στιγμή να αναζητούνται οι φάκελοι.....

- Είναι δυνατόν με ένα....μας συγχωρείτε για την ταλαιπωρία έγινε λάθος και χάθηκαν οι φάκελοι... να σβήνονται όλα??

Τα συμπεράσματα δικά σας αγαπητοί μου φίλοι!!!

Δεν αναφέρω το συγκεκριμένο συμβάν ούτε για σχόλια ούτε για να κρίνω και να επικρίνω κάποιον ή κάποιους, γιατί αυτά όλα είναι παθογένειες πάρα πολλών ετών πίσω, τα γράφω απλώς για προβληματισμό!!! Κάποια στιγμή πρέπει και τα λόγια να γίνουν πράξεις!!!

Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας!!!