ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ – ΚΟΥΡΕΛΟΥ

του Σαράντη Μιχαλόπουλου κατοίκου Ιτέας

Ξεκίνησα να παρακολουθώ τη συζήτηση στη Βουλή για την ψήφο εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση. Άκουσα πράγματα που με έκαναν να αμφιβάλω για το επίπεδο της νοημοσύνης μου. Μετά, απλώς σκέφθηκα ότι απλώς ανήκω σε άλλο σύμπαν. Και έκλεισα την τηλεόραση. Μέχρι να την κλείσω όμως, άκουσα αρκετά γύρω από τη Δημοκρατία, το Σύνταγμα, τις δημοκρατικές διαδικασίες, την «ανασύνταξη των πολιτικών δυνάμεων» και πολλά άλλα παρόμοια πράγματα.

Άκουσα να αποκαλείται η Κυβέρνηση «κουρελού», διότι στηρίζεται από βουλευτές με προέλευση από πολλά διαφορετικά κόμματα, άκουσα τον Πρωθυπουργό να αποκαλεί «κουρελού» την Κυβέρνηση Παπαδήμου, άκουσα να συσχετίζεται η επιλογή του νέου Υπουργού Άμυνας με εκείνη του Σπαντιδάκη επί χούντας, άκουσα ότι οι βουλευτές ψηφίζουν κατά συνείδηση,

άκουσα ότι οι «μεταγραφές» βουλευτών είναι περίπου φυσιολογικές, διότι κάποιοι από αυτούς επανεξετάζουν τη στάση τους σε σχέση με τη στάση των κομμάτων με τα οποία εκλέχθηκαν, άκουσα για αποστάτες του σήμερα που στηρίζουν μία εκλεγμένη κυβέρνηση και για αποστάτες του 1965 που έριξαν αντίστοιχα μία επίσης εκλεγμένη κυβέρνηση. Άκουσα για απειλές βουλευτών, άκουσα για ψήφο εμπιστοσύνης προς κυβέρνηση που σε λίγες μέρες θα ανασχηματισθεί. Και τι δεν άκουσα.

Το χειρότερο όμως όλων ήταν ότι όλα αυτά με βρήκαν να διαβάζω το βιβλίο του Φρέντη Γερμανού «Η Εκτέλεση», που αφηγείται, μέσα από τη διαδρομή του Ίωνα Δραγούμη, την περίοδο του μεγάλου διχασμού. Και αυτό με έκανε να σκεφθώ μήπως ζούμε και σήμερα αντίστοιχες ημέρες. Μήπως δηλαδή το πολιτικό σύστημα, ίσως όχι όλο αλλά ένα σημαντικό κομμάτι του που δεν περιορίζεται σε μία παράταξη, αποδεικνύεται για μία ακόμη φορά κατώτερο των περιστάσεων.

Θέλοντας να σχολιάσω τα παραπάνω, ξεκινώ από ένα βασικό θέμα. Η παρούσα Βουλή έχει την ιδιομορφία να έχει εκλεγεί με λίστα, χωρίς δηλαδή σταυρό προτίμησης. Αυτό σημαίνει ότι ο λαός επέλεξε κόμματα και όχι άτομα. Τα άτομα προέκυψαν από επιλογές των ίδιων των κομμάτων. Υπό την έννοια αυτή, οι σημερινοί βουλευτές είναι «διορισμένοι» και όχι εκλεγμένοι. Επομένως, έχουν χρέος να τηρούν την γραμμή που καθορίζει το κόμμα τους και, εφόσον βλέπουν ότι αυτή η γραμμή αποκλίνει από τις διακηρυγμένες αρχές του, πρέπει να δίνουν τη μάχη μέσα στο κόμμα για να πετύχουν την αναγκαία ευθυγράμμιση αρχών και στάσης στο συγκεκριμένο θέμα. Αν δεν το κατορθώσουν, η μόνη διέξοδος είναι η παραίτησή τους και όχι η αν εξαρτοποίησή τους, πολύ δε περισσότερο η «μεταγραφή» τους σε άλλο κόμμα.

Υπό την έννοια αυτή, η μετακίνηση ενός βουλευτή σε άλλο κόμμα από αυτό που εκλέχθηκε βάσιμα μπορεί να χαρακτηρισθεί «αποστασία». Θυμίζω ότι με τον όρο Αποστασία ή Ιουλιανά περιγράφεται η πολιτική κρίση στην Ελλάδα, η οποία επικεντρώνεται στην παραίτηση του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου στις 15 Ιουλίου του 1965 και στο διορισμό, από τον βασιλιά Κωνσταντίνο, διαδοχικών πρωθυπουργών από το ίδιο το κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου, την Ένωση Κέντρου, για να τον αντικαταστήσει. Αυτοί οι πρώην υποστηρικτές του Γεωργίου Παπανδρέου που αποσκίρτησαν από την Ένωση Κέντρου αποκλήθηκαν αποστάτες. Η αποστασία προανήγγειλε μία παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αστάθειας, η οποία αποδυνάμωσε τη μετεμφυλιακή δημόσια τάξη και τελικά οδήγησε στη Χούντα των Συνταγματαρχών το 1967.

Η Ένωση Κέντρου είχε νικήσει στις ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 1964 με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ιστορία των ελληνικών εκλογών (52,72%) και ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση με 171 βουλευτές. Αφορμή για την παραίτησή του από την πρωθυπουργία τον Ιούλιο του 1965 υπήρξε η διαμάχη του με τον τότε βασιλιά Κωνσταντίνο για το πρόσωπο του υπουργού Εθνικής Άμυνας και την αλλαγή του αρχηγού ΓΕΣ. Το τι έγινε εκείνη την εποχή, μπορεί κανείς να το μάθει από την αφήγηση ενός εκ των πρωτεργατών της «Αποστασίας», του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στον δημοσιογράφο Αλέξη Παπαχελά, που περιλαμβάνεται σε σχετικό βιβλίο του τελευταίου.

Η σημερινή κυβέρνηση προήλθε από συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ που πήρε ποσοστό περίπου 36,5 % και εξέλεξε 145 βουλευτές και των ΑΝΕΛ με αντίστοιχο ποσοστό περίπου 3,5% και αριθμό βουλευτών 7. Με τις τελευταίες εξελίξεις και την απόσυρση των ΑΜΕΛ από την κυβέρνηση αλλά και με άρση της εμπιστοσύνης τους προς την τελευταία, ηθικά και πολιτικά δεν υπάρχει πλέον η «δεδηλωμένη» και η αναζήτηση ψήφου εμπιστοσύνης από την παρούσα Βουλή, με την αιτιολογία ότι εκείνοι που αποφασίζουν είναι οι βουλευτές, που ψηφίζουν κατά συνείδηση, δεν στέκει, διότι, όπως προανέφερα, ο Ελληνικός Λαός στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 εξέλεξε κόμματα και όχι βουλευτές. Επομένως, οι τελευταίοι δεν «δικαιούνται» να διαθέσουν την ψήφο τους κατά συνείδηση. Σε αυτή την ιδιαίτερη περίπτωση, ηθικά τον λόγο έχουν μόνο τα κόμματα, και ας μη προβλέπεται ρητά κάτι τέτοιο από το Σύνταγμα.

Τώρα, ως προς την τοποθέτηση του Πρωθυπουργού για «κυβέρνηση – κουρελού» στην περίπτωση Παπαδήμου, πέρα από το αυτονόητο ότι εκείνη η Κυβέρνηση ήταν κυβέρνηση συνεργασίας ειδικού σκοπού με στήριξη αριθμού κομμάτων που διέθεταν συνολικά κοινοβουλευτική δύναμη πολύ πάνω από τον αριθμό των 151 βουλευτών, εγώ θα τον ρωτούσα πως θα χαρακτήριζε την Κυβέρνηση Τζανετάκη του 1989, που προέκυψε από συνεργασία Νέας Δημοκρατίας, ΚΚΕ και ΚΚΕ Εσωτερικού. Μήπως το ετερόκλητο εκείνων των εταίρων είχε άλλα χαρακτηριστικά από το ετερόκλητο των εταίρων της κυβέρνησης Παπαδήμου ;