ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΥΦΥΪΑΣ, ΓΝΗΣΙΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΥ, ΗΡΩΑΣ –ΕΚΔΙΚΗΤΗΣ ΚΑΘΕ ΤΑΠΕΙΝΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΡΟΝΕΜΕΝΟΥ…Ο ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ

AΥΤΟΣ ΕΣΩΣΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

Ο Σπυρίδων Τρικούπης επισημαίνει ότι  «…Ανεδείχθη ανώτερος του Κολοκοτρώνη και δια τον τρόπον, καθ΄ όν συνεκρότησε τον στρατόν αυτού και δια την επιτηδειότητα μεθ’ ής ήγαγεν αυτούς επί τους πολεμίους» αναφέρει γι΄ αυτόν ο μεγάλος ιστορικός μας Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, που χαρακτηρίζεται από τους σύγχρονους ιστορικούς ως ο «πατέρας» της ελληνικής ιστοριογραφίας.

Ο Καραϊσκάκης υπήρξε, πράγματι, η καταπληκτικότερη μορφή από τους αγωνιστές του 1821, κυρίως, γιατί ήταν αυτός που όταν εμφανίστηκε, στην πλέον δύσκολή στιγμή της Επανάστασης, σαν από μηχανής θεός, άλλαξε όλο το σκηνικό του αγώνα

Υπήρξε όμως και η πλέον δραματική μορφή, από τους αγωνιστές, που η ζωή και η δράση του συγκινεί και αποτελεί παράδειγμα μέχρι και σήμερα. 

Αυτός είναι, κυρίως, ο λόγος για τον οποίο ο «Γιός της Καλογριάς», δεν ενέπνευσε μόνον τους ιστορικούς μας αλλά συνεχίζει, 191 χρόνια μετά το θάνατό του, να εμπνέει, όλους εμάς, όλους τους Έλληνες.

Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ

Υπήρξε περίφημος κλέφτης του Κατσαντώνη, αρματολός των Αγράφων, στρατάρχης της Ρούμελης, αρχιστράτηγος της Ελλάδας και προπαντός γνήσιος λαϊκός ηγέτης που, όπως όλοι γνωρίζουμε, γεννήθηκε το 1782 στη σπηλιά που βρίσκεται στο Μαυρομμάτι , κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου. Είναι σύμβολο λεβεντιάς, ευφυΐας, γνήσιου πατριωτισμού και ήρωας –εκδικητής κάθε ταπεινού και καταφρονεμένου.

Από τους ιστορικούς αναφέρεται ως « το καμάρι του Έλληνος», «ο Αετός των Αγράφων», «ο εκφραστής της πολεμικής αρετής των Ελλήνων», «ο ήρωας που όρμησε την πιο κρίσιμη ώρα στο ματωμένο σκηνικό του αγώνα» ,

- Ο Γιάννης Βλαχογιάννης σημειώνει ότι:« Ο Καραϊσκάκης ήταν η πιο μεγάλη πολεμική δόξα της Νέας Ελλάδας»

- Ο Σπυρίδων Τρικούπης επισημαίνει ότι :«Διεκρίθη ως ουδείς άλλος…».

-«…Ανεδείχθη ανώτερος του Κολοκοτρώνη και δια τον τρόπον, καθ΄ όν συνεκρότησε τον στρατόν αυτού και δια την επιτηδειότητα μεθ’ ής ήγαγεν αυτούς επί τους πολεμίους» αναφέρει γι΄ αυτόν ο μεγάλος ιστορικός μας Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, που χαρακτηρίζεται από τους σύγχρονους ιστορικούς ως ο «πατέρας» της ελληνικής ιστοριογραφίας.

-Ενώ σύμφωνα με τον Διονύσιο Κόκκινο:« Φαντάζεις εις τον κόσμον του Εικοσιένα ως η καταπληκτικότερη μορφή».

-Ο φιλέλληνας Ελβετός γιατρός έγραφε για τον Καραϊσκάκη: «Έχει το αίσθημα της υπεροχής, αλλά δεν αμελεί τους περικυκλούντες αυτόν, έστω και υποδεεστέρους…Δεν είναι ξένος προς τα αισθήματα της δικαιοσύνης και της φιλανθρωπίας… »

- Ο Αυστριακός Πρόκες Όστεν: «Ο Καραϊσκάκης ήτο ο ικανώτατος και κάλλιστος των Ελλήνων αρχηγών…»

-Ο βιογράφος του ήρωα Γεώργιος Γαζής: «Βάσιν είχε το πώς να κερδίζει την αγάπην των στρατιωτών…Η Τουρκία τον είχε εις μεγάλον θαυμασμόν και ωνόμαζεν αυτόν Ρούμελη και Μώρα Βαλεσήν, ό έστι ηγεμόνα της Ελλάδος. Οι Αλβανοί μάλιστα ομνύουν εις το όνομά του »

-Ο Χρήστος Βυζάντιος «ΟΚαραϊσκάκης εταπείνωσε δια της ατομικής ανδρείας αυτού όλους τους μεγαλαυχίας στρατιωτικούς και έρριψε την όφρύν αυτών…»

-Ο Περραιβός: «Ήτο το φόβητρο των Οθωμανών και των Ελλήνων το περιτείχισμα..».

ΕΜΦΥΛΙΕΣ ΔΙΑΜΑΧΕΣ

Η αλήθεια είναι ότι ο Καραϊσκάκης δεν αναμείχθηκε ενεργά σε πολιτικά παρασκήνια και κομματικές αντιπαραθέσεις όπως έκαναν αρκετοί οι οπλαρχηγοί της Πελοποννήσου και των νησιών και ορισμένοι της Στερεάς Ελλάδας εκείνη την ταραγμένη περίοδο. Γιατί αφενός από φυσικού του αποστρέφονταν τις κομματικές διαμάχες και αφετέρου ούτε μία φορά δεν άφησε το ντουφέκι του να πάρει μέρος σε κάποια συνέλευση. Ο Καραϊσκάκης έγινε γνωστός μόνον για την πολεμική του δράση και την αγάπη του για την Πατρίδα. Όσον αφορά, δε, στις εμφύλιες αντιπαραθέσεις και ένοπλες συγκρούσεις πίστευε ότι έπρεπε να σταματήσουν και έκανε ότι μπορούσε προς αυτή την κατεύθυνση.

Συγκεκριμένα στον πρώτο εμφύλιο πόλεμο ( 1823, οι πολιτικοί της Πελοποννήσου και οι νησιώτες εναντίον των στρατιωτικών της Πελοποννήσου, όπου ακόμη και ο Ζαϊμης, από την ορεινή Αχαϊα πολέμησε εναντίον του Κολοκοτρώνη από την ορεινή Αρκαδία )ο Καραϊσκάκης δεν έλαβε μέρος.

Ενώ στο δεύτερο εμφύλιο πόλεμο (1824, νησιώτες και Ρουμελιώτες εναντίων των Πελοποννησίων) ο Καραϊσκάκης ήταν αυτός που με αστραπιαία εκστρατεία και στηρίζοντας τις αποφάσεις της τότε Κυβέρνησης σταμάτησε τις εμφύλιες συγκρούσεις τερματίζοντας μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα την ανταρσία. Ήταν και η μοναδική φορά και μόνον για τον συγκεκριμένο λόγο που πήρε μέρος στις εμφύλιες διαμάχες. Την πρωτοβουλία αυτή του Καραϊσκάκη υποστηρίζει και ο ιστορικός του ΑγώναΧ
Περαιβός: «Τα από την Άμφισσαν εις την Πελοπόννησον εισελθόντα τμήματα ( εννοεί του Καραϊσκάκη) ήταν τω όντι η μόνη ασφάλεια, η ελπίς του Έθνους, και η κατάπαυσις του εμφυλίου πολέμου, καθώς η πείρα το έδειξε προφανέστατα».

Αργότερα, το 1826 όταν η Επανάσταση είχε σχεδόν σβήσει , ως ένα βαθμό λόγω των εμφυλίων συγκρούσεων, ήταν ένας από αυτούς που πρωταγωνίστησε και, σε μεγάλο βαθμό, ένωσε τους Έλληνες δίνοντας νέα πνοή στον δύσκολο Αγώνα. Όπως μάλιστα έγραψε ο Γάλλος φιλέλληνας Ροςς, ο ήρωας πίστευε ότι :«Οι στρατιωτικοί δεν είναι δουλειά τους να καταγίνονται με ζητήματα πολιτικά η δουλειά τους είναι να ακούν εκείνο που θα τους προτάξουν..». Τα ίδια αναφέρει και ο Μακρυγίαννης ό οποίος μεταφέρει τις εξής σκέψεις του Καραϊσκάκη: «Δια την στερέωση της πατρίδος μου και νόμους , δια εκείνο πεθαίνω, όχι δια άλλο. Και οι Γύφτοι να έχουν την κυβέρνηση εγώ θα υποτάζωμαι».

Αλλά και μετά τις μεγάλες νίκες του στην Αράχωβα και το Δίστομο και την επιτυχία της εκστρατείας του στη Ρούμελη - όταν πάλι η Πελοπόννησος ξαναγύριζε στις παραμονές της εμφύλιας διαμάχης -πάλι ο Καραϊσκάκης πήρε άλλη μία ενωτική πρωτοβουλία. Μετά την επιστολή του Κολοκοτρώνη που του ζητούσε να στείλει πληρεξουσίους αντιπροσώπους στην Ερμιόνη και του Ζαϊμι που του έλεγε να τους στείλει στην Αίγινα, εξέφρασε τη βαρύνουσα γνώμη του για τα γεγονότα με μία επιστολή που έστειλε προς τους πληρεξούσιους των αρμάτων και των επαρχιών. Ανάμεσα στα άλλα έγραφε: «…από την ομόνοια και την αδελφοσύνη κρέμεται η σωτηρία όλων μας , και είμεθα όλοι αδελφοί και εν έθνος. Ας λείψει το Πελοποννήσιοι, Νησιώται , Ρουμελιώται. Αλλά όλοι να νομιζώμεθα έν, ως και είμεθα..»

 « Ένας ξεχώριζε, του Γένους το καμάρι, της Καλογριάς ο γιός!...Προσπέφτω προσκυνώ της δόξας του το θρόνο κ’ αιστάνομαι Προσκυνητής που μεγαλώνω. Κι από τραγούδι νέα φωτιά επική ν’ ανάψω μ’

εσέ, Αχιλλέα της Ρωμιοσύνης. Όμηρός σου». Έτσι αναφέρεται στον Γεώργιο Καραϊσκάκη , ο μεγάλος ποιητής μας, Κωστής Παλαμάς στα «Δεκατετράστιχά» του. Γιατί , πράγματι ο Γεώργιος Καραϊσκάκης είναι ο ήρωας που, εκτός των άλλων, έσωσε, με τους αγώνες, την ικανότητά του και τη θυσία του, την Επανάσταση του 1821 και, επομένως, συνέβαλε τα μέγιστα στη δημιουργία του ελληνικού κράτους στη νεότερη ιστορία μας.

ΔΙΕΣΩΣΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Οι μεγαλύτερες νίκες του πραγματοποιήθηκαν το χρονικό διάστημα από τον Ιούλιο του 1826, όταν η ελληνική Κυβέρνηση τον όρισε αρχιστράτηγο της Στερεάς Ελλάδας, μέχρι το θάνατο του, στο πεδίο της μάχης την 23 Απριλίου 1827 στο Φάληρο ( το μνημείο του που βρίσκεται μπροστά από το γήπεδο «Καραϊσκάκη» είναι στο σημείο, όπου ο ήρωας κατέβηκε από το άλογό του τραυματισμένος το απόγευμα της 22 Απριλίου 1827).

Το χρονικό διάστημα που προηγήθηκε ήταν η περίοδος που η Επανάσταση γνώριζε τις πιο κρίσιμες ώρες μιας και ο Αιγυπτιακός στρατός του Ιμπραήμ σάρωνε την Πελοπόννησο και ο Τουρκικός στρατός του Κιουταχή είχε καταλάβει ολόκληρη την Στερεά Ελλάδα εκτός από «το κάστρο» της Ακρόπολης. Ενώ συγχρόνως υπήρχαν, πάλι, εμφύλιες αντιπαραθέσεις και μεγάλη ηττοπάθεια μεταξύ των Ελλήνων.

Ήταν η ώρα που ο Καραϊσκάκης έπρεπε να πάρει πρωτοβουλίες. Γιατί ήταν, πλέον, ο μόνος που θα μπορούσε να ενώσει τους Έλληνες και να σώσει την πατρίδα. Πήγε ο ίδιος , στις 18 Ιουνίου, στο Ναύπλιο στην έδρα της Κυβέρνησης. Εκεί η κατάσταση ήταν τραγική σε τέτοιο βαθμό που η Κυβέρνηση μη μπορώντας να κρατήσει την τάξη τραβήχτηκε στο νησάκι Μπούρτζι και από κει να κυβερνήσει τον τόπο. Την ίδια ώρα οι Μεγάλες Δυνάμεις συζητούσαν για τη δημιουργία ενός μικρού βασιλείου της Ελλάδας, προτεκτοράτο του Σουλτάνου, που θα περιλάμβανε μόνον την Πελοπόννησο .

Το πρώτο που έκανε ήταν να συναντηθεί και να καθησυχάσει τους οπλαρχηγούς από τη Στερεά Ελλάδα, την Ήπειρο και τη Θεσσαλία που είχαν καταλάβει το οχυρό Παλαμήδι και από εκεί φοβέριζαν τους Μωραϊτες και την Κυβέρνηση, γιατί φοβόταν ότι θα υλοποιήσουν προαναφερθέντα σχέδια των Μεγάλων Δυνάμεων. Έγραψε, δε, στον Θ. Κολοκοτρώνη: « Είναι ανάγκη , κι ανάγκη μεγάλη να ανταμωθούμε, να ενώσουμε της πατρίδας τα συμφέροντα και να τιμήσουμε τα άρματα..». Σε λίγες μέρες συναντήθηκαν στο Άργος όπου και συμφώνησαν σε όλα…

Τα γεγονότα, κατόπιν, είναι λίγο ως πολύ γνωστά .Η Κυβέρνηση μη έχοντας άλλη λύση του ανέθεσε την Αρχιστρατηγία της Ρούμελης και στις
12 Ιουλίου 1826 ο Καραϊσκάκης έφυγε από το Ναύπλιο με προορισμό την Ελευσίνα. Ήταν η περίοδος που όλη η Στερεά Ελλάδα- εκτός από την Ακρόπολη των Αθηνών είχε πέσει στα χέρια του Κιουταχή και οι Έλληνες είχαν χάσει τις ελπίδες τους .

Έφτασε στη Σαλαμίνα με 130 παλληκάρια μονάχα. Αλλά είχε κατορθώσει να ενώσει τους Έλληνες και το κλίμα είχε αλλάξει. Το όνομά , οι στρατηγικές ικανότητές του, η απίστευτη παλληκαριά του και προ πάντων η ψυχραιμία που έδειξε, όταν όλοι οι άλλοι τα είχαν χαμένα, ξύπνησαν την ελπίδα των αγωνιστών για τη λευτεριά. ‘Έτσι το μικρό ρυάκι των 130 παλληκαριών άρχισε να γίνεται ποτάμι που σάρωνε τους εχθρούς

Αργότερα, βέβαια, σε λιγότερο από ένα χρόνο, ήταν αυτός που νικώντας τους Τούρκους σε όλη τη Στερεά Ελλάδα από την Αθήνα μέχρι τη Θεσσαλία και τον Αμβρακικό κόλπο και με ένα στρατό που ξεπερνούσε τις 10000, αναπτέρωσε το ηθικό των Ελλήνων, ακύρωσε στην πράξη τα σχέδια, της Αγγλίας και ορισμένων μεγάλων δυνάμεων, για τη δημιουργία ελληνικού προτεκτοράτου της Τουρκίας στα όρια της Πελοποννήσου και διέσωσε την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ

Σημειώνω επίσης ότι οι σχέσεις μεταξύ Κολοκοτρώνη και Καραϊσκάκη υπήρξαν πάντα άριστες και θεωρώ απαράδεκτο να υπάρχουν, σήμερα, «μειωτικές συγκρίσεις» μεταξύ των κορυφαίων αγωνιστών της επανάστασης του 1821.

Είναι δε χαρακτηριστικό πως όταν ο Καραϊσκάκης συναντήθηκε στο Άργος με τον Κολοκοτρώνη όχι μόνον συμφώνησαν σε όλα, αλλά ο Κολοκοτρώνης του είπε ότι θα του δώσει μαζί του στον αγώνα το γιό του Γενναίο και τον Νικηταρά…

Ενώ μετά τον ορισμό του, από την Κυβέρνηση ως αρχιστρατήγου της Στερεάς Ελλάδας, ο Καραϊσκάκης έγραψε, φεύγοντας από την Πελοπόννησο, στον Κολοκοτρώνη : « Στρατηγέ και αδελφέ, ημείς ηνώθημεν και η ένωσις μας θα είναι παντοτεινή. Πρέπει να δείξωμεν εις τους Έλληνας και εις τους ξένους ότι σκοπός της ενώσεώς μας είναι το κοινόν της πατρίδος όφελος. Βοήθησέ μας η γενναιότης σου εις αυτήν την εκστρατείαν της Ρούμελης δια να χάσωμεν τον Κιουταχήν και ακολούθως σε βοηθώ και γω με την ζωήν μου και χάνεται ο Ιμπραήμης».

Αξιοσημείωτο είναι πως, λίγο αργότερα, στην πολιορκία της Αθήνας στο πλευρό του Καραϊσκάκη αγωνίζονταν και οπλαρχηγοί που έφτασαν από την Πελοπόννησο. Ανάμεσά τους και ο Γενναίος Κολοκοτρώνη γιός του Γέρου.
Λίγες μέρες πριν ερχόμενος από την Πελοπόννησο έγραφε στον αρχιστράτηγο πως νοιώθει μεγάλη ευχαρίστηση που θα πολεμήσει «εις το ιερό στάδιο του πολέμου των Αθηνών με τους γενναίους Στερεολλαδίτες … και θα έχει οδηγόν και αρχηγόν του τον Γενναίον Άντρα και Πατέρα του Γεώργιον Καραϊσκάκην».

Χαρακτηριστικός, δε, είναι και ο διάλογος μεταξύ των δύο αγωνιστών μετά από μία μάχη: «-Να μου κάνεις τη χάρη, Γενναίε, να μην κινδυνεύεις τόσο πολύ του είπε ο Καραϊσκάκης. -Και εσύ γιατί
κινδυνεύεις ; - Μη βλέπεις εμένα. Αν πας εσύ πάει ο Γέρος και αν
πάει ο γέρος πάει η Ελλάδα..». Όμως έπειτα από λίγες μέρες πήρε ένα
γράμμα από τον Θ. Κολοκοτρώνη που τον συμβούλευε να είναι πολύ προσεκτικός « όχι δια τον Καραϊσκάκη αυτόν , αλλά δια την πατρίδα. Αν, ο Θεός μη το δώσει, σκοτωθείς εσύ, να το ξέρεις καλά, στρατόπεδο στην Αττική δεν υπάρχει..»

ΠΟΛΕΜΟΥΣΕ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ

Τελικά ο Καραϊσκάκης σκοτώθηκε στο Φάληρο πολεμώντας στην πρώτη γραμμή, παρόλο που ήταν αρχιστράτηγος των ελληνικών δυνάμεων, όπως το έκανε πάντα, από τότε που ήταν μικρό παιδί στο Μαυρομμάτι και στα ορεινά χωριά της περιοχής μας.

Από ένα, δε, σημείο του Αγώνα ο Καραϊσκάκης πολεμούσε έφιππος. Το ίδιο έγινε και την ημέρα που τραυματίστηκε και σκοτώθηκε. Μάλιστα την ημέρα εκείνη άλλαξε τρία άλογα γιατί το πρώτο τραυματίστηκε, ενώ κάλπαζε με ταχύτητα και το δεύτερο δεν υπάκουσε και δεν τον
ακολουθούσε στη μάχη. Αυτός είναι και ο
λόγος που επιλέξαμε να τοποθετηθεί, στην κεντρική πλατεία Ελευθερίας της Καρδίτσας, ο έφιππος ανδριάντας του ήρωα με το άλογο να καλπάζει σε κάποια από τις πολλές μάχες που έδωσε στη ζωή του για την ελευθερία των Ελλήνων. Μπορούμε, τέλος, να πούμε πως το άγαλμα παραπέμπει στο πνεύμα του Γεωργίου Καραϊσκάκη, του γενναίου, ακούραστου, ορμητικού, ριψοκίνδυνου πολεμιστή και αποτελεί , πάνω από όλα, εκπλήρωση ενός χρέους της Καρδίτσας , της πρωτεύουσας του νομού μας, στον ήρωα .

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, με την ζωή του και τον θάνατό του, μας κληροδότησε, μεταξύ άλλων, δύο μεγάλα παραδείγματα:

- Πρώτον, αυτό της αυτοθυσίας υπέρ Πατρίδος.

-Και δεύτερον, εκείνο της αφοσίωσης στους εθνικούς στόχους, βάζοντας στην άκρη προσωπικές φιλοδοξίες κι αντίστοιχους υπολογισμούς

Πάντα θα δείχνει τον δρόμο του δικού μας χρέους και κυρίως τον δρόμο του χρέους μας για την κατοχύρωση του μέλλοντος των επόμενων γενεών μας.