ΑΝ ΠΑΘΕΙ ΤΙΠΟΤΑ Η ΜΑΝΑ ΜΟΥ…

Έρχονται κάποτε εκείνες οι στιγμές της μεγάλης ασφυξίας που δεν αντέχεις άλλο να μοιράζεσαι τον αέρα γύρω σου με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Πνίγεσαι και, όμως, προτιμάς να κρατήσεις και άλλο την αναπνοή σου όπως τότε που , παιδί μικρό και άβγαλτο, στεκόσουν απέναντι στη μάνα,  την κοιτούσες με λατρεία μες στα καστανά της μάτια και  της φώναζες: «Κοίτα με μαμά. Κοίτα πόσα λεπτά μπορώ και κρατάω την αναπνοή μου κάτω από το νερό», και βουτούσες.

Την κρατούσες αρκετά. Πνιγόσουν εκεί κάτω, λιγόστευε ο αέρας μέσα στα πνευμόνια σου, ένιωθες τη ζάλη να παραλύει τις μικροκαμωμένες σου δυνάμεις αλλά έπρεπε να καταπλήξεις τη μαμά. Να νιώσει περήφανη για το μικρό της το αγόρι. Να την ανταμείψεις για όλα τα ξενύχτια πάνω από το φλογισμένο σου κεφάλι, για όλα τα ψέματα που της είχες πει,

για όλες τις αταξίες που είχες κάνει.

Και τότε αρκούσε απλά για όλα αυτά ένα φευγαλέο κράτημα της παιδικής σου αναπνοής. Γιατί ήταν, ακόμα, η εποχή που η περηφάνεια της για όσα έκανες μετρούσε περισσότερο από ένα ταξίδι στη σελήνη πρώτη θέση. Πόσο μάλλον όταν έμπαινε στη μέση η κατάπληξη μες στα καστανά της μάτια.

Τέτοιες στιγμές νιώθω να εξελίσσονται μπροστά μου σε αυτούς τους ενδιαφέροντες καιρούς. Στιγμές μεγάλης ασφυξίας. Για άλλους λόγους, όμως.

Τα χρόνια πέρασαν, η μάνα μεγάλωσε, τα μακροβούτια μπροστά στα μάτια της λιγόστεψαν και αυτά, και το κράτημα της αναπνοής έπαψε να αποτελεί το ανέμελο παιχνίδι μας. Καρκίνος του μαστού, σου λένε, και δίχως να το θέλεις μπαίνεις σαν παλαβός στο αγωνιώδες παιχνίδι της ζωής. Αξονικές, μαγνητικές, στιγμές απόγνωσης, συνωστισμοί σε ουρές εξευτελισμού, εντάσεις δίχως λόγο και δάκρυα μες στο σκοτεινό δωμάτιο, κάτω από τη μάλλινη κουβέρτα, μακριά από την αδιακρισία των άλλων των ματιών που τέτοιες ώρες συνηθίζουν να κοιμούνται στα διπλανά δωμάτια. Και κάπου κάπου να σε κοιτάει με τα μεγάλα καστανά της μάτια και να σου λέει με φωνή που πάει να σπάσει: «Λες να πεθάνω γιέ μου;». Λυγίζεις, ξεχνάς τα εφήμερα που σε φουρκίζουν και μες στην απόγνωση, αντάμα με την υποψία του θανάτου, παίρνεις πάλι εκείνο το χαζοχαρούμενο ύφος λίγο πριν το μακροβούτι και προσπαθείς να την πείσεις πώς όλα είναι όπως παλιά. Μάταιος κόπος.

Αυτά στο ανθρώπινο επίπεδο που δεν  ενδιαφέρουν τους πολλούς, αλλά να, είναι και αυτή η ανάγκη να την κάνεις πάλι να αισθανθεί περήφανη και να μην το βάλει κάτω.

Στο άλλο επίπεδο, στο μεταίχμιο, εκεί που τα ιδιωτικά ανταμώνουν με τα δημόσια και φτιάχνουν έναν ξέχωρο χώρο, με τους δικούς του κανόνες και τους δικούς του πρωταγωνιστές, γινήκαν άλλα. Έξι ραντεβού στο μεγάλο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, με τα εκατοντάδες διδακτορικά και τις χιλιάδες δημοσιεύσεις , και έξι διαφορετικοί γιατροί κάθε φορά. Ο καθένας τα δικά του. Ασε που έχω την υπόνοια –  λόγω συναδελφικής αλληλεγγύης δεν μιλάω για βεβαιότητα-  πως ένας ή δυο από αυτούς δεν ήξεραν καν το πρόβλημα της και κατέφευγαν στη γνωστή τεχνική του «άλλα λόγια να αγαπιόμαστε». Μόλις φύγει η οργή και ξεθολώσει ο νους σου παραδέχεσαι, δίχως δεύτερη σκέψη, πως εκεί ανάμεσα στον συρφετό υπάρχουν και οι αξίες. Αδιαμφισβήτητες, αντικειμενικές και δίχως την ανάγκη της δικής σου επιβεβαίωσης. Αλλά τώρα υπάρχει οργή. Και η αναγνώριση της όποιας αξίας υπάρχει εκεί  μέσα παραμερίζει για να περάσει η ασυνεννοησία, η τσαπατσουλιά και το απαραίτητο αντίτιμο του απογευματινού ιατρείου.

Αν πάθει κάτι αυτή η  μάνα, όχι από υπαιτιότητα της Φύσης ή από κάποια παραξενιά του πεπρωμένου, αλλά από αβελτηρία ανθρώπων που έμαθαν να βλέπουν στον πόνο το δικό σου, τη δική τους ευτυχία, παίρνεις έναν μικρό όρκο και τον κρατάς προσεκτικά μες στα στήθια σου μέχρι να τον κάνεις πράξη. «Θα τους πηδήξω όλους, σκέφτεσαι, έτσι και πάθει τίποτα κακό». Και αμέσως περνάς, δίχως να το θέλεις στο τρίτο επίπεδο. Εκείνο του δημόσιου χώρου με τους πολλούς μικρούς και μεγάλους συνυπεύθυνους και φταίχτες.

Αυτούς που μπόλιασαν την κοινωνία με το όνειρο της μεγάλης ζωής. Να αγοράσεις σπίτι διακοσίων τετραγωνικών, να βάλεις μέσα στο γκαράζ την πολυτελή τζιπάρα, να αλλάζεις κάθε μήνα κινητό, να λουλουδοπολεμάς και να λουλουδοπλερώνεις, να καταναλώνεις ότι καινούριο βγει στην αγορά και χάνοντας σε ανθρώπινες σχέσεις και μικρές στιγμές οικογενειακής ευτυχίας να κερδίζεις τραπεζικές καταθέσεις και κοινωνική υπόληψη του κώλου. Όχι. Δεν ζούσαν όλοι μια τέτοια ζωή. Αλλά αυτή ήταν ο κρυφός τους πόθος. Αυτό ήτανε το μέτρο για να μετράνε κάποιοι τις ζωές και να αποφαίνονται. Εσύ περνάς. Τράβα στην Ψαρού και στα Διαβαλκανικά . Εσύ κόβεσαι. Μικροαστός. Μην σε μέλλει όμως. Σου επιφυλάσσω άλλο μέλλον για τα παιδιά σου. Και αυτή η ελπίδα της αυριανής ανταμοιβής σε πείθει να δέχεσαι την ενοχλητική ετικέτα. Μικροαστός και βλάκας.

Αυτούς που δεν τόλμησαν ποτέ τους να μιλήσουν για τα μαγαζάκια του ΕΣΥ. Για τις μικρές εστίες διαφθοράς που έστηναν εκεί μέσα καθηγητάδες και διευθυντάδες προκειμένου να ζήσουνε το όνειρο της μεγάλης τους ζωής, μεγαλοαστοί αυτοί απόγονοι κολίγων.

Αλλά και αυτούς που δεν ασχολήθηκαν ποτέ τους με τις ανάγκες των γιατρών.

Αυτούς που έκαναν τα ελληνικά νοσοκομεία φιλανθρωπικά ιδρύματα αποκατάστασης αναξιοπαθούντων και κάθε τόσο δημιουργούσαν θέσεις κηπουρών, τεχνικών και διοικητικών για να διορίζουν τα πολυτάλαντα τσιράκια τους. Χωρίς πρώτα να εξασφαλίσουν επάρκεια γιατρών και νοσηλευτών για τις ανάγκες του κόσμου.

Αυτούς που βγαίνουν στα τηλεοπτικά μπαλκόνια μόνο όταν τίθεται θέμα μισθών και απολύσεων. Που ζητάνε σωρηδόν διορισμούς σε ένα σάπιο σύστημα, χωρίς κανένας να αξιολογεί κανέναν. Που το μόνο που τους νοιάζει είναι πώς θα βολέψουν στο ελληνικό Δημόσιο τα πολυάριθμα μέλη των Ιατρικών τους των Συλλόγων και που ποτέ τους δεν ενδιαφέρθηκαν, πραγματικά, για τις συνθήκες εργασίας.

Αυτούς που δεν νοιάζονται για έννοιες όπως Πρωτοβάθμια Περίθαλψη, αγωγή υγείας, προληπτικές πολιτικές και που δεν κάθησαν ποτέ τους να διαβάσουν για προκλητές ζητήσεις, για οικονομίες κλίμακας και κατευθυνόμενες συνταγογραφήσεις.

Αυτούς που δεν μπορούνε να καταλάβουνε πως για να μεταρρυθμίσεις ένα σύστημα δεν αρκούνε τα λεφτά. Πως χρειάζεται σχεδιασμός, μεθοδικότητα, ολοκληρωμένη αντίληψη και μακρόπνοη πολιτική βούληση .

Αυτούς που μυξοκλαίνε στα κανάλια για τα καλύτερα μυαλά που φεύγουν στο εξωτερικό και δεν έχουν τα αχαμνά να μιλήσουνε για κλείσιμο Ιατρικών Σχολών, για τον υπερπληθωρισμό γιατρών, για τις συνέπειες που θα είχε για τις δαπάνες υγείας μια ενδεχόμενη ενσωμάτωση τόσων πολλών γιατρών στο σύστημα, για την αναγκαιότητα να επανεξετάσουμε την ιατρική εκπαίδευση, όχι μέσα στα στενά εθνικά μας όρια αλλά στον ευρωπαϊκό καταμερισμό εργασίας. Αφού θέλουμε μεγαλεία, ιατρικές και άσπρες ποδιές, να συμβιβαστούμε με την ιδέα πως η αγορά εργασίας μας θα είναι κατ΄ ανάγκην ο χώρος της Ευρώπης. Μήπως και σταματήσουν οι μοιρολογίστρες να  στήνουν τις καριέρες τους πάνω στα μικρά δράματα των γιατρών που φεύγουν.

Αυτούς που δεν βλέπουν πως το δημογραφικό πρόβλημα αυτής της χώρας απειλεί τα επόμενα χρόνια να τινάξει στον αέρα όχι το μεγαλείο της ελληνικής φυλής – όπως διαδίδουν οι λοβοτομημένοι- αλλά τα Συστήματα Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης . Που δεν τολμούν να μιλήσουν για αλλαγή πλεύσης. Για εξορθολογισμό των οικονομικών της υγείας και για αλλαγή της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών.

Θα τους πηδήξω όλους, λοιπόν. Έτσι να σκέφτεσαι μήπως και αλλάξουνε οι όροι της ζωής μας. Όχι άλλο Μίκη, όχι άλλο Ρίτσο , όχι άλλη Ρωμιοσύνη, όχι άλλα «αργεντίνικα τανγκό» έξω απ΄ την ΕΡΤ, όχι άλλο «ΕΑΜ ΕΛΑΣ Μελιγαλάς». Να φτιάξουμε τη δική μας γλώσσα. Τα δικά μας σύμβολα. Τους δικούς μας ποιητές. Τις δικές μας μελωδίες. Τους δικούς μας ήρωες. Να πετάξουμε τα Πολυτεχνεία τους στα μούτρα και  να κινήσουμε να φτιάξουμε τον δικό μας κόσμο. Να κάτσουμε από πάνω του, με ό,τι έχουμε στη διάθεσή μας, και να διευθετήσουμε για αρχή τα μικρά και τα ασήμαντα. Ο καθένας στο χώρο του και όλοι μαζί στον μεγάλο δημόσιο χώρο της πολιτικής αντιπαράθεσης.

Να φτιάξουμε νοσοκομεία μικρά και ευέλικτα που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του κόσμου και όχι στις ανάγκες ματαιοδοξίας των τοπικών κοινωνιών και των ανόητων αρχόντων τους.

Να φτιάξουμε οργανωμένα κέντρα υγείας στα χωριά και τις πόλεις.

Να ενισχύσουμε τις πολιτικές πρόληψης και αγωγής υγείας.

Να εκπαιδεύσουμε το προσωπικό μέσα από προγράμματα δια βίου μάθησης και να αξιολογούμε κάθε τόσο την επιστημονική του επάρκεια. Να δώσουμε κίνητρα παραγωγικότητας στον καλό γιατρό για να μπορεί να κάνει με αξιοπρέπεια τη δουλειά του. Να καθαρίσουμε τα ελληνικά Πανεπιστήμια από τους ημίβλακες και τις ξιπασμένες γκόμενές τους.

Να κάνουμε γαμώτο υποφερτό τον μεταξύ μας βίο. Και όταν κάποτε γίνουμε μεγάλοι και τρανοί, όταν αρχίσουμε να παράγουμε και να πουλάμε και σταματήσουμε να εξαρτάμε το μέλλον μας από τα δανεικά των αγορών και την ελεημοσύνη των εταίρων τότε αν θες μπορούμε να μιλήσουμε και για τα μεγάλα και δαπανηρά. Τότε μπορούμε να χτίσουμε ακόμα και επιβλητικές πυραμίδες. Αλλά μέχρι να γίνουμε Φαραώ ας συμβιβαστούμε με την ιδέα της βαλκανικής μας μοίρας και ας φτιάξουμε έναν κόσμο απλώς υποφερτό.