Πρόσφατα, η ισραηλινή εφημερίδα, The Jerusalem Post, είχε ένα δημοσίευμα με τον ενδιαφέροντα τίτλο “Η επέμβαση της Ρωσίας στη Λιβύη θα αλλάξει τις ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο” και τον εξής ακόμα πιο ενδιαφέροντα υπότιτλο: “Επιτυχής επέμβαση της Ρωσίας στη Λιβύη θα συμβάλει στην ενίσχυση της εντύπωσης ότι η συνεργασία με την Ρωσία στον τομέα της ασφάλειας είναι μια βιώσιμη εναλλακτική για την επίτευξη συμβιβασμού με την “Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου (σ.σ. τα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη)”. Τουτέστιν, για επίλυση του Κυπριακού. Η άποψη του συντάκτη στηρίζεται στην εκτίμηση ότι είναι πιθανόν, η Ρωσία -σε συνεργασία με την Αίγυπτο- να ξεκινήσει και στη Λιβύη μια επέμβαση όπως στη Συρία. Σε αυτή την περίπτωση,
και εφόσον έχει αντίστοιχη επιτυχία με αυτή της Συρίας, η εφημερίδα εκτιμά ότι θα ενισχυθεί η εικόνα και ο ρόλος της Ρωσίας στην περιοχή, θα αναγκάσει σε στρατηγική αναδίπλωση -ή, αντίθετα, και επιθετικές κινήσεις- την Τουρκία, ενώ θα ωθήσει την Ελλάδα και την Κύπρο σε πιο στενή σχέση με τη Μόσχα.
Ανεξαρτήτως αν τα παραπάνω είναι ρεαλιστικά ή φανταστικά σενάρια, ευσεβείς πόθοι ή εκτιμήσεις στηριγμένες σε βάσιμες πληροφορίες, σίγουρο είναι ότι το πρόσωπο που επελέγη για να αναλάβει το πόστο του αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα δεν είναι τυχαίο. Ο έχων μια θυελλώδη θητεία στην Ουκρανία, Τζέφρυ Πάγιατ, ο οποίος με κάθε ευκαιρία διαδηλώνει τα διόλου φιλορωσικά αισθήματά του, φαίνεται πως έχει ρόλο να παίξει στη χώρα μας, η οποία βρίσκεται στο μάτι μιας “καυτής” γειτονιάς. Να σημειωθεί πως τις επόμενες ημέρες, αναμένονται θορυβώδεις συζητήσεις στη Βουλή για τα εθνικά, τα γεωπολιτικά και τις σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ, που έχουν προκληθεί με ερώτηση του ΚΚΕ προς τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας, Νίκο Κοτζιά και Πάνο Καμμένο.
Ουδείς, βέβαια, γνωρίζει επακριβώς τους ρωσικούς σχεδιασμούς στην ευρύτερη γειτονιά μας. Και πολύ περισσότερο, ουδείς μπορεί να προδιαγράψει την επιτυχία τους, όταν στο Αιγαίο, την κεντρική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, έχουν αναπτυχθεί ή σχεδιάζεται να αναπτυχθούν ναυτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Πόσο μάλλον, όταν στη Μεσόγειο υπάρχει η δύναμη του αμερικανικού 6ου στόλου. Ωστόσο, οι προθέσεις της Μόσχας για να εντείνει την παρουσία της και την επιρροή της στην περιοχή είναι εμφανής. Οι εξελίξεις, αναμφισβήτητα, θα εξαρτηθούν τόσο από την αποφασιστικότητα της Μόσχας για να υλοποιήσει τα όποια σχέδιά της, όσο -όμως- και από τις σχέσεις που θα διαμορφώσει το Κρεμλίνο με τη νέα κυβέρνηση Τράμπ.
Τα Βαλκάνια σε αναβρασμό
Αυτές τις ημέρες σημειώθηκαν άκρως ενδιαφέροντα γεγονότα, και έγιναν εξίσου σημαντικές δηλώσεις. Κατ' αρχήν, η υποψήφια για τη γαλλική προεδρία, Μαρί Λεπέν, πήγε στη Μόσχα, με πρόσχημα την πρόσκληση που της είχαν απευθύνει βουλευτές της ρωσικής Δούμας. Το πιο σημαντικό, όμως, ήταν ότι συναντήθηκε με τον Βλαντιμήρ Πούτιν. Γεγονός εξαιρετικά ασυνήθιστο και εντυπωσιακό για έναν Δυτικό πολιτικό, λίγο πριν τις εκλογές στη χώρα του. Πόσο μάλλον, όταν ο Ρώσος πρόεδρος είναι “κόκκινο πανί” για πάρα πολλούς πολιτικούς κύκλους και κύκλους της Δυτικής ελίτ. Τι είπε η Μ.Λεπέν εκεί; “Μεταξύ άλλων, ότι “οι ΗΠΑ θέλουν να στήσουν πόλεμο στην Ευρώπη”, ότι “γι' αυτό εξοπλίζουν το Κίεβο, και γι' αυτό θέλουν την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ”. Κάτι, όμως, που όπως είπε η ίδια, “δεν το θέλει η ΕΕ και πολύ περισσότερο οι γαλλικές πολιτικές ηγεσίες". Εννοείται, βέβαια, ότι μίλησε για τις κοινές προσπάθειες που πρέπει να κάνει η Δύση μαζί με τη Ρωσία για την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Λεπέν έβαλε πλάτη στον Πούτιν για το καυτό θέμα της Ουκρανίας, αλλά και για τις βλέψεις της Ρωσίας για να επανακάμψει στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική.
Εξίσου ενδιαφέρουσα ήταν η δήλωση τουπροέδρου της Κομισιόν, Ζαν Κλόντ Γιούνκερ, ο οποίος σε συνέντευξή του στους Financial Times, απευθυνόμενος ουσιαστικά στον Τράμπ, τον κάλεσε να μην δυναμιτίζει την ενότητα της Ευρώπης, διότι, εκτός των άλλων, η ΕΕ προσφέρει ευρωπαϊκή προοπτική στα Βαλκάνια, και εάν αυτή χαθεί και “αφήσουμε μόνες τους” χώρες όπως η Αλβανία, η ΠΓΔΜ, και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, “θα έχουμε πόλεμο ξανά”. Ως γνωστόν, ο μόνος που έχει σοβαρή στρατιωτική παρουσία σήμερα στα Βαλκάνια, στο Κόσσοβο (“Μπόντστιλ”), εκτός των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, είναι οι ΗΠΑ, ενώ αναμφισβήτητα η πρεσβεία τους στα Σκόπια λύνει και δένει στην περιοχή.
Σίγουρο είναι ότι η -ανέκαθεν εύφλεκτη- περιοχή των Βαλκανίων βρίσκεται σε αναβρασμό. Και σημαντικό τμήμα του πολιτικού κατεστημένου στις ΗΠΑ (κυρίως οι Δημοκρατικοί) αλλά και στις Βρυξέλλες, την χρεώνουν στους Ρώσους. Βέβαια, η “δαιμονοποίηση” της Μόσχας ότι βρίσκεται πίσω από όλες τις διεθνείς συνωμοσίες, καταντάει κουραστική. Μπορεί, αναμφισβήτητα, ο ρωσικός μεγαλοϊδεατικός “ιμπεριαλισμός” να επανακάμπτει, αλλά είναι τουλάχιστον υπερβολή να παρουσιάζεται η Ρωσία ως παντοδύναμη. Πόσο μάλλον, όταν βρίσκεται και αυτή σε οικονομική κρίση, ενώ τα κονδύλια που διαθέτει για εξοπλισμούς είναι τουλάχιστον δέκα φορές μικρότερα από αυτά των ΗΠΑ.
Όπως και να' χει, τα όργανα έχουν αρχίσει εδώ και καιρό στη Βουλγαρία, η οποία έχει βουλευτικές εκλογές. Εσχάτως, η αμερικανική Wall Street Journal, έκανε λόγο για ρωσικό δάκτυλο στις βουλγαρικές εκλογές, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η γαλλική Le Figaro. Κατά τις εφημερίδες, οι οποίες απηχούν απόψεις ισχυρών πολιτικών και οικονομικών κύκλων των χωρών τους, οι Ρώσοι επηρέασαν τις προεδρικές εκλογές στη Βουλγαρία προ μηνών, και τώρα το ίδιο θέλουν να κάνουν, “σπρώχνοντας” τους Σοσιαλιστές. Σημειώνουν με έμφαση, μάλιστα, ότι το 1/4 του ΑΕΠ της Βουλγαρίας είναι σε ρωσικά χέρια. Ανεξαρτήτως της βασιμότητας ή μη των δημοσιευμάτων, την Αθήνα, και πολύ περισσότερο τη Σόφια, ανησυχεί πολύ παραπάνω η ωμή παρέμβαση της Τουρκίας του Ταγίπ Ερντογάν στην προεκλογική εκστρατεία στη Βουλγαρία υπέρ του μειονοτικού “μουσουλμανικού” κόμματος, DOST. Ως γνωστόν, εδώ και μήνες βρίσκεται σε εξέλιξη σοβαρή κόντρα ανάμεσα σε Σόφια και Άγκυρα για τις τουρκικές παρεμβάσεις.
Στα Σκόπια η ακυβερνησία δημιουργεί της προϋποθέσεις για ιδιαιτέρως δυσμενείς εξελίξεις, ενώ εμφανής είναι η ανάμειξη και της Μόσχας. Στο μεταξύ, ανοικτό είναι το “μέτωπο” της αντιπαράθεσης αλβανικού και σλαβικού στοιχείου στα Σκόπια, ενώ ανοικτές πληγές παραμένουν το Κόσσοβο και η Βοσνία. Την ίδια στιγμή, η Μόσχα στήνει στέρεες γέφυρες με τη Σερβία, ενώ θεωρεί ως “εχθρική ενέργεια” την απόφαση για ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ. Το Μαυροβούνιο, ως γνωστόν, θεωρείτο στρατηγικής σημασίας για τους Ρώσους, οι οποίοι, εκτός των άλλων, είχαν μεταφέρει εκεί και πάρα πολύ “χρήμα”. Η Αλβανία, τέλος, πηγαίνει στην αρχή του καλοκαιριού σε εκλογές σε διόλου καλή πολιτική ατμόσφαιρα. Φαίνεται, λοιπόν, πως μάλλον το μήνυμα Γιούνκερ δεν ήταν υπό την επήρεια των δυνατών ποτών που συνηθίζει να πίνει.
Ακινησία στο Κυπριακό;
Μέσα σε αυτό το σκηνικό παρατηρείται ακινησία, προς το παρόν, στο Κυπριακό. Αντίθετα, εντατικές κινήσεις γίνονται προς την κατεύθυνση της έρευνας και εκμετάλλευσης των ενεργειακών πόρων από Δυτικούς ενεργειακούς κολοσσούς (αμερικανικούς, γαλλικούς, ιταλικούς, κ.ο.κ.). Προ ημερών, επίσης, πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη κοινή στρατιωτική άσκηση Κύπρου – Ισραήλ, με τα ισραηλινά μαχητικά να κάνουν χαμηλές πτήσεις πάνω από τις κυπριακές πόλεις για να κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Εντατικές διεργασίες, ταυτόχρονα, σημειώνονται και για τον ενεργειακό πλούτο, όχι μόνον στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και σε αυτές της Αιγύπτου και, βέβαια, του Ισραήλ. Επιπλέον, ως γνωστόν, συχνές είναι οι στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ Ελλάδας – Ισραήλ και Ελλάδας – Αιγύπτου. Επιπλέον, εντατικές είναι οι επαφές στο πλαίσιο των τριμερών που υφίστανται εδώ και χρόνια, ανάμεσα σε Ελλάδα – Κύπρο – Ισραήλ, και Ελλάδα – Κύπρο – Αίγυπτο. Να σημειωθεί ακόμα, ότι ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Ρεξ Τίλλερσον, από τους πρώτους που συνάντησε στις ΗΠΑ ήταν ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών και ο υπουργός Άμυνας (!) του Ισραήλ. Ακολούθησε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, είναι πολύ πιθανή η επίσκεψη Τίλλερσον στην Τουρκία.
Προ ημερών, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα, Die Welt, αναφερόμενος στο “αγκάθι” της ασφάλειας – κατοχικών στρατευμάτων – καθεστώτος εγγυήσεων, έδωσε, ως ένα βαθμό, το στίγμα των προθέσεων της Άγκυρας, λέγοντας: “Μπορώ να φανταστώ την Άγκυρα να απαιτεί τελικά την παραμονή μίας επίλεκτης μονάδας Τούρκων στρατιωτών. Αυτό, φυσικά, δεν γίνεται. Για την επίλυση του Κυπριακού θα πρέπει να υπάρξει μία ρήτρα λήξης ισχύος (sunset clause), η οποία θα καθορίζει σαφώς ότι μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα θα πρέπει σε συγκεκριμένη ημέρα να έχει εγκαταλείψει το βόρειο τμήμα του νησιού και ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης”. Και πρόσθεσε: “Δεν είναι δυνατόν και οι 33.600 Τούρκοι στρατιώτες που σταθμεύουν σήμερα στο βόρειο τμήμα της Κύπρου να αποχωρήσουν αμέσως, μέσα σε μία ημέρα και στο σύνολό τους. Αυτό θα μπορούσε να γίνει σταδιακά. Μοντέλο γι’ αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει η απόσυρση του σοβιετικού στρατού από την Ανατολική Γερμανία, η οποία διήρκεσε συνολικά τέσσερα χρόνια”.
Κάθοδος του “ξανθού γένους”
Μέσα σε αυτό το σκηνικό έρχεται το δημοσίευμα της ισραηλινής εφημερίδας, Jerusalem Post, περί καθόδου του “ξανθού γένους” στην περιοχή μας. Να σημειωθεί πως οι σχέσεις Μόσχας – Τελ Αβίβ χαρακτηρίζονται από μια πολύ στενή λυκοσυμμαχία. Σε τέτοιο βαθμό που στη Μόσχα δεν είναι λίγοι εκείνοι που καταγγέλλουν το Κρεμλίνο για “τυφλό φιλοεβραϊσμό”. Κατά την εφημερίδα, λοιπόν, η Ρωσία φαίνεται να έχει εδραιώσει τη στρατιωτική παρουσία της στη Συρία, να βρίσκεται σε στενή συμμαχία με το καθεστώς Σίσι στην Αίγυπτο, και δεν αποκλείεται τώρα να ετοιμάζει μια στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη. Μάλιστα, στο μέσον του Μαρτίου, ρωσικές Ειδικές Δυνάμεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, λέγεται πως εθεάθησαν στην αιγυπτιακή πόλη, Σίντι Μπαράνι, εκατό χιλιόμετρα από την Ανατολική Λιβύη. Όπως είναι γνωστό, το ανατολικό τμήμα της διαλυμένης χώρας ελέγχεται από τον στρατηγό, Καλίφα Χάφταρ, ο οποίος υποστηρίζεται από το Κάϊρο και τη Μόσχα. Αντίθετα, η ασταθής κυβέρνηση της Τρίπολης, με αρκετούς ισλαμιστές στους κόλπους της, που είναι η διεθνώς αναγνωρισμένη, υποστηρίζεται από τη Δύση.
Να σημειωθεί, αναφέρει η εφημερίδα, ότι τον Φεβρουάριο του 2017, ο ρωσικός πετρελαϊκός κολοσσός, Rosneft, υπέγραψε συμφωνία με την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης που δίδει στη Μόσχα δεσπόζοντα ρόλο στο λιβυκό πετρέλαιο. Τον Δεκέμβριο του 2016, επίσης, η ίδια ρωσική εταιρεία απέκτησε από την Αίγυπτο το 30% (1,5 δισ. δολάρια) του τεράστιου κοιτάσματος φυσικού αερίου Zohr. Έτσι, η Ρωσία έγινε o δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος στο κοίτασμα. Είναι εμφανές, σημειώνει η εφημερίδα, ότι η αυξανόμενη είσοδος της Μόσχας στους ενεργειακούς πόρους της περιοχής, αντικειμενικά ενισχύει περαιτέρω τον ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Εάν, λοιπόν, η Μόσχα με μια νέα επέμβασή της στη Λιβύη, πετύχει όπως στη Συρία, θα δημιουργήσει ένα ρωσικό τόξο τουλάχιστον στο μισό νότιο κομμάτι της ανατολικής Μεσογείου. Βραχυπρόθεσμα, κατά την εφημερίδα, θα υπήρχε όφελος από τη δράση των ρωσικών και λιβυκών δυνάμεων (του Χάφταρ) εναντίον τζιχαντιστικών οργανώσεων στη χώρα. Μακροπρόθεσμα, όμως, αναφέρει η Jerusalem Post, μια εξαιρετικά διευρυμένη ρωσική επιρροή στην ανατολική Μεσόγειο θα προκαλέσει την Τουρκία, η οποία θα δει να υποβαθμίζεται η θέση της, και δεν αποκλείεται να την ωθήσει σε προκλητικές ενέργειες στην Κύπρο ή και αλλού. Μια τέτοια χειροτέρευση της κατάστασης στην περιοχή διόλου θα ευχαριστούσε το Ισραήλ. Πόσο μάλλον, όταν υπάρχει ακόμα και το ενδεχόμενο να στραφεί η Τουρκία εναντίον της Αιγύπτου. Κάτι που, εμμέσως πλην σαφώς, ευνοεί την επέκταση της επιρροής του Ιράν στην περιοχή.
Μια επιτυχημένη επέμβαση στη Λιβύη, σε συνδυασμό με την επιτυχημένη (μένει να διαπιστωθεί τελεσίδικα) επέμβαση στη Συρία, γράφει η εφημερίδα, θα ενίσχυε περαιτέρω τη θέση της Ρωσίας, ενώ θα δημιουργούσε ένα τόξο “εταίρων” στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το πλαίσιο, προσθέτει, η Μόσχα θα ενδυνάμωνε την εικόνα της ως αξιόπιστου παράγοντα ασφάλειας απέναντι στην τουρκική απειλή, και θα μπορούσε να δελεάσει την Ελλάδα και την Κύπρο για να συμμετάσχουν σε αυτό το “συμμαχικό τόξο”. Βέβαια, μια τέτοια εξέλιξη, αναφέρει, θα ήταν πραγματικός εφιάλτης για την Τουρκία. Τέλος, κατά την ισραηλινή εφημερίδα, η συνεργασία με την Ρωσία -και στον τομέα της ασφάλειας- θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια βιώσιμη εναλλακτική λύση για την επίτευξη συμβιβασμού με τα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη στο πλαίσιο της δικοινοτικής επανένωσης του νησιού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου