ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

Σαράντης Μιχαλόπουλος Κάτοικος Ιτέας

Τον τελευταίο καιρό γίνεται μεγάλη συζήτηση για την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας, που καταλήγει σε πολύ μεγαλύτερους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.

Μέχρι τώρα, όλοι μας ζούσαμε στον αστερισμό των ιδιωτών παρόχων, με τις τεράστιες εκπτώσεις σε σχέση με την ΔΕΗ.

Σήμερα βλέπουμε και από αυτούς «φουσκωμένους» λογαριασμούς, που γενικά τους αποδίδουμε στην αύξηση του κόστους της ενέργειας, χωρίς, είμαι σίγουρος, κάποιος να έχει ψάξει λίγο περισσότερο το θέμα.

Εγώ, εδώ και χρόνια (τέλος 2017), έχω επιλέξει ιδιώτη πάροχο, με ένα πρόγραμμα που έλεγε ότι θα χρεώνομαι με τιμή νυχτερινού ρεύματος της ΔΕΗ, δηλαδή 30% φθηνότερο από την κανονική τιμή ημερήσιου ρεύματος.

Στη συζήτηση για να πειστώ να αλλάξω πάροχο, δεν αναφέρθηκαν καθόλου κάποιες λεπτομέρειες,

από αυτές που λέμε ότι περιλαμβάνονται στα «ψιλά γράμματα» της σύμβασης.

Και βέβαια, δεν ήταν μόνο ο συγκεκριμένος πάροχος που δεν ανέφερε καθόλου κάποιους ειδικούς όρους ως προς την τιμολόγηση. Σχεδόν όλοι οι αντίστοιχοι ιδιώτες που καθημερινά μας βομβαρδίζουν με τηλεφωνήματα και προσφορές, μένουν μόνο στην «μεγάλη έκπτωση» που δίνουν, πάντα σε σχέση με το επίσημο τιμολόγιο της ΔΕΗ.

Με το που άρχισαν οι λογαριασμοί μου να μεγαλώνουν, χωρίς αύξηση της κατανάλωσης, κοίταξα την ανάλυση των χρεώσεων και τότε «ανακάλυψα» την «Αναπροσαρμογή Εκκαθάρισης Αγοράς». Είδα δηλαδή ότι στην βασική τιμή χρέωσης υπήρχε μία επιπλέον χρέωση, η οποία δεν ήταν μικρή, ακόμη και στις εποχές που δεν συζητούσαμε για αύξηση του κόστους ενέργειας.

Συγκεκριμένα, για τον δικό μου λογαριασμό, αυτή η «Αναπροσαρμογή Εκκαθάρισης Αγοράς» είχε την παρακάτω εικόνα (η πρώτη στήλη αναφέρεται σαν ποσοστό επί της βασικής τιμής του προμηθευτή, η δεύτερη σαν ποσοστό επί της τιμής αναφοράς της ΔΕΗ, επί της οποίας υποτίθεται ότι ο Προμηθευτής δίνει έκπτωση 30%, και η τρίτη δείχνει την πραγματική έκπτωση επί της τιμής αναφοράς της ΔΕΗ) :

ΑΠΟ	ΜΕΧΡΙ	ΑΝΑΠΡ. 1 (%)	ΑΝΑΠΡ. 2 (%)	ΕΚΠΤΩΣΗ ΕΠΙ ΤΙΜΗΣ ΔΕΗ
16/11/2017	2/3/2018	10,86%	7,57%	22,43%
2/3/2018	3/7/2018	4,47%	3,12%	26,88%
3/7/2018	1/11/2018	3,34%	2,33%	27,67%
1/11/2018	28/2/2019	11,35%	7,90%	22,10%
28/2/2019	1/7/2019	21,38%	14,89%	15,11%
1/7/2019	31/10/2019	19,08%	13,29%	16,71%
31/10/2019	3/3/2020	8,56%	5,97%	24,03%
3/3/2020	2/7/2020	0,00%	0,00%	30,00%
2/7/2020	4/11/2020	21,80%	15,18%	14,82%
5/11/2020	5/3/2021	36,11%	25,16%	4,84%
6/3/2021	4/7/2021	62,23%	43,35%	-13,35%

 

Με λίγα λόγια, σχεδόν ποτέ (πλην μίας περιόδου) η έκπτωση δεν ήταν 30%, αλλά λιγότερη και μάλιστα τελευταία έγινε αρνητική.

Ανατρέχοντας στη σύμβαση προμήθειας και στα «ψιλά γράμματα», διαβάζω :

«Το συνολικό ποσό των ανταγωνιστικών χρεώσεων δύναται να εξάγεται κατόπιν εφαρμογής επ’ αυτού της Αναπροσαρμογής Εκκαθάρισης Αγοράς, η οποία ορίζεται ως το άθροισμα : (ι) της μέσης τιμής που λαμβάνει η ΤΕΑ για τη χρονική περίοδο κατανάλωσης που αφορά ο λογαριασμός του Πελάτη, προσαυξημένης κατά τον συντελεστή α = 1,25 και (ιι) του συντελεστή προσαύξησης β = 0,0115 €/KWh.

Οι τιμές της ΤΕΑ είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ) : www.enexgroup.gr/el/markets-publications-el-day-ahead-market

Πλέον συγκεκριμένα, το άθροισμα επηρεάζει το ποσό των ανταγωνιστικών χρεώσεων ως ακολούθως :

1.       Εάν το Άθροισμα κατά τη χρονική περίοδο κατανάλωσης κυμαίνεται εντός των ορίων, «κάτω όριο» 0,04 €/KWh και «άνω όριο» 0,05 €/KWh, δεν θα εφαρμόζεται καμία χρέωση ή πίστωση.

2.       Εάν το Άθροισμα είναι μικρότερο του κάτω ορίου, δύναται, κατά την διακριτική ευχέρεια του Προμηθευτή, να εφαρμόζεται πίστωση στον λογαριασμό, ίση με το γινόμενο της διαφοράς του Αθροίσματος από το κάτω όριο επί τη συνολική κατανάλωση της συγκεκριμένης περιόδου του λογαριασμού.

3.       Εάν το Άθροισμα είναι μεγαλύτερο του άνω ορίου, δύναται, κατά την διακριτική ευχέρεια του Προμηθευτή, να εφαρμόζεται χρέωση στον λογαριασμό, ίση με το γινόμενο της διαφοράς του Αθροίσματος από το άνω όριο επί τη συνολική κατανάλωση της συγκεκριμένης περιόδου του λογαριασμού.».

Ανατρέχοντας στην παραπάνω ιστοσελίδα του ΕΧΕ, βρίσκω την εικόνα :

Πραγματικά δεν μπόρεσα να βρω τις τιμές της ΤΕΑ, που αναφέρονται στη Σύμβαση και φυσικά δεν είχα καμία δυνατότητα ελέγχου αυτής της Αναπροσαρμογής Εκκαθάρισης Αγοράς.

Αναρωτιέμαι πόσοι από τα 7 εκατομμύρια καταναλωτές γνωρίζουν όλες αυτές τις λεπτομέρειες και πόσοι έχουν δυνατότητα να ελέγχουν τους λογαριασμούς τους. Και εδώ αναδεικνύεται αυτή η περίφημη «Προστασία του Καταναλωτή», για την οποία έχει μάλιστα συσταθεί και Ανεξάρτητη Αρχή, αυτή του «Συνηγόρου του Καταναλωτή». Είμαι βέβαιος ότι ΚΑΝΕΝΑΣ δεν μπορεί να ελέγξει τις χρεώσεις του. Όλοι επαφίενται στο ότι οι Προμηθευτές είναι «αξιόπιστοι» και κάνουν σωστά την δουλειά τους.

Εκείνο όμως που δεν σκεφτόμαστε είναι ότι οι ιδιώτες, όταν ουσιαστικά δεν ελέγχονται από κανέναν, μπορούν να «κάνουν λάθη», είτε ακούσια, είτε όμως και εκούσια. Και βέβαια, αυτά τα «λάθη» έχουν συμβεί στο παρελθόν, και στη χώρα μας αλλά και σε άλλες χώρες με πιο προηγμένους μηχανισμούς ελέγχους.

Αρκεί να θυμηθούμε την πρώτη φάση εισόδου στην αγορά των ιδιωτών παρόχων, όπου κάποιοι από αυτούς εισέπρατταν χρήματα, όχι σαν πάροχοι, αλλά σαν «ενδιάμεσοι» και δεν απέδιδαν τα χρήματα αυτά στη ΔΕΗ (π.χ. ΕΝΕΡΓΚΑ), με αποτέλεσμα να φαίνεται ότι τα χρωστούν οι καταναλωτές.  

Σε διεθνές επίπεδο, είναι γνωστή η υπόθεση του ενεργειακού κολοσσού των ΗΠΑ, της ENRON, που εξαπατούσε χρηματιστήρια σαν της Ουάσιγκτον και Νέας Υόρκης και που τελικά χρεωκόπησε, δημιουργώντας όμως τεράστια προβλήματα σε παγκόσμια κλίμακα, σε σημείο που να υποχρεωθούν κυβερνήσεις και χρηματιστήρια να αλλάξουν νομοθεσίες και κανονισμούς, ώστε να προστατευτούν οι πολίτες και οι καταναλωτές.

Τι συμβαίνει όμως στη χώρα μας ; Θα έλεγα, χωρίς καμία επιφύλαξη, ότι ο πολίτης είναι κυριολεκτικά ΜΟΝΟΣ. Παρότι υπάρχουν αρκετοί φορείς που θεωρητικά τον «προστατεύουν ή τον «βοηθούν» να αντιμετωπίσει προβλήματα ή κινδύνους εξαπάτησης, στο τέλος της ημέρας όλοι αυτοί κινούνται σε κάποια στενά οριοθετημένα πλαίσια, που καταλήγουν να αφήνουν τον πολίτη ουσιαστικά απροστάτευτο.

Μερικά παραδείγματα από προσωπικές εμπειρίες :

Συνήγορος του Πολίτη

Διαβιβάζω υπόθεση ενός κραυγαλέου λάθους της Διοίκησης που αφορά ιδιοκτησίες και που, παρά τις σχετικές ενστάσεις των ενδιαφερομένων, για μία δεκαετία (ναι, δεκαετία) έχει χαθεί κάπου μεταξύ δημοσίων υπηρεσιών, και η απάντηση που παίρνω είναι ότι πρέπει να περιμένω «εύλογο χρονικό διάστημα», μετά την υποβολή εκ νέου του αιτήματος για διόρθωση του λάθους. Παρότι ο Συνήγορος του Πολίτη έχει θεσμοθετηθεί για την αντιμετώπιση περιπτώσεων «κακοδιοίκησης», δεν ασχολείται με θέματα όπως τη δεκαετή καθυστέρηση και εν τέλει του χασίματος του σχετικού φακέλου, ούτε την καθυστέρηση 24 ημερών για να φθάσει ο φάκελος από την Άμφισσα (Δήμος) στην Λαμία (Περιφέρεια), ούτε την επί τρεις (ναι, τρεις) μήνες εξέταση του φακέλου από την αρμόδια υπηρεσία, προκειμένου να βρεθεί ότι λείπει «πρόσφατη αίτηση» και να επιστραφεί ο φάκελος για να υποβληθεί εκ νέου.

Ανεξάρτητη Αρχή Διαφάνειας

Υποβάλλω την ίδια παραπάνω υπόθεση, μετά και τις τελευταίες εξελίξεις που περιγράφω παραπάνω και την προφανή «κατάχρηση» των ορίων των εσωτερικών διαδικασιών, με την επισήμανση ότι η μη άμεση ενημέρωση του πολίτη για τυχόν ελλείψεις είναι αυταπόδεικτη παράβαση σχετικής νομοθεσία που προβλέπει υποχρέωση της Υπηρεσίας για απάντηση στον πολίτη εντός πέντε ημερών για τέτοιου είδους «ελλείψεις», κάτι που οδηγεί σε εύλογη σκέψη ότι τα προσκόμματα αυτά μπορεί να είναι σκόπιμα (ο καθένας καταλαβαίνει το γιατί, αν θυμηθούμε «γρηγορόσημα» και άλλα παρόμοια). Η απάντηση που παίρνω είναι ότι η υπόθεση μπαίνει στο αρχείο, χωρίς να εξηγείται ο λόγος.

Υπουργείο Εσωτερικών

Διαβιβάζω την ίδια υπόθεση στο Υπουργείο Εσωτερικών, με την έννοια της παρέμβασής του για θέματα κακοδιοίκησης. Η καταγγελία μου διαβιβάζεται από την μία υπηρεσία στην άλλη, με θέμα την εξέταση αν υπάρχουν διαδικασίες που πρέπει να επανεξετασθούν. Μέσα σε αυτές είναι και η Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, η μόνη που πραγματικά έχει κάνει πολύ σημαντικά πράγματα. Απάντηση καμία.

Συνήγορος του Καταναλωτή

Υποβάλλω καταγγελία για λογαριασμό συγγενικού μου προσώπου που έπεσε θύμα απάτης από «εταιρία επενδύσεων» που υποσχόταν μεγάλα κέρδη αλλά στην πραγματικότητα ήταν ανύπαρκτη. Παίρνω την απάντηση ότι «ο Συνήγορος του Καταναλωτή ενεργεί για εξωδικαστικό συμβιβασμό μεταξύ Προμηθευτή και καταναλωτή και για να γίνει αυτό χρειάζονται πλήρη στοιχεία του Προμηθευτή και της συναλλαγής, ώστε να μπορέσει ο Συνήγορος να επικοινωνήσει μαζί του».

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν υπήρχαν στοιχεία επικοινωνίας, καθώς η «εταιρία επενδύσεων» είχε μόνο μία ιστοσελίδα, χωρίς διευθύνσεις και τηλέφωνα, η οποία μάλιστα, μετά από ένα διάστημα καταργήθηκε. Έτσι, ο Συνήγορος του Καταναλωτή, με παραπέμπει στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος

Διαβιβάζω την παραπάνω καταγγελία, με την προσθήκη ότι σε επίσημες ιστοσελίδες δημοσιεύονται συνεχώς διαφημίσεις για «επενδύσεις που εξασφαλίζουν ένα δεύτερο εισόδημα», όπως η παρακάτω φωτογραφία. Η απάντηση που παίρνω είναι ότι για να επιληφθεί η Υπηρεσία πρέπει να γίνει μήνυση από τον πολίτη.

 

Σημειώνω ότι αν βάλεις τα στοιχεία σου στην παραπάνω φόρμα, θα σε πάρουν τηλέφωνο από κάποιο νούμερο εξωτερικού και θα σε οδηγήσουν σε εταιρίες μαϊμού, σαν αυτές που ανέφερα παραπάνω. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να κάνει και η Δ/νση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και να εύρισκε την άκρη του νήματος.

Υπουργείο Ανάπτυξης

Μετά την απάντηση της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος που θέλει μήνυση ιδιώτη για να επιληφθεί, καταφεύγω στο Υπουργείο Ανάπτυξης, στο οποίο υπάγεται το παλιό Υπουργείο Εμπορίου και κάποιες Υπηρεσίες που δέχονται καταγγελίες καταναλωτών. Η καταγγελία μου διαβιβάζεται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Έκτοτε, «ορατότης μηδέν», που έλεγε κάποια πολύ παλιά ταινία.

Επανερχόμενος στο κύριο θέμα, αυτό των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, αναρωτιέμαι πόσο δύσκολο είναι κάποιες σχετικές με το θέμα δημόσιες υπηρεσίες (π.χ. Υπουργεία Ενέργειας και Ανάπτυξης) αλλά και ανεξάρτητες αρχές (π.χ. ΡΑΕ) να υποχρέωναν τους ιδιώτες παρόχους, αντί να παραπέμπουν σε ιστοσελίδες, από τις οποίες οι απλοί καταναλωτές δεν μπορούν να αντλήσουν την αναγκαία πληροφόρηση, να περιλαμβάνουν στην ανάλυση των λογαριασμών τους και τα στοιχεία που οδηγούν στις έξτρα χρεώσεις, καθιστάμενοι έτσι και υπεύθυνοι για την ακρίβεια και τον σωστό τρόπο υπολογισμού αυτών των τελευταίων.

Την απάντηση ας τη δώσει ο καθένας μας. Πριν όμως από αυτήν, ας κοιτάξει τους λογαριασμούς του. Και όχι μόνο του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και τους τραπεζικούς λογαριασμούς, και τους λογαριασμούς του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ, και τον επανυπολογισμό των συντάξεων με τον νόμο Κατρούγκαλου, αλλά και κάθε άλλο λογαριασμό που έχει «ψιλά γράμματα».