ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΜΑΖΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΣ

Deja-vu  προκάλεσε η είδηση ότι τα αδέρφια Ελ Μπακράουϊ χτύπησαν τις Βρυξέλλες, καθώς η εξτρεμιστική τρομοκρατία φαίνεται να είναι οικογενειακή υπόθεση, τόσο όσον αφορά τους τζιχαντιστές όσο και πιο «συμβατικούς» τρομοκράτες.

Από τους αδερφούς Ξηρούς και τους φίλους τους στη 17 Νοέμβρη, μέχρι τους αδερφούς Τσαρνάεφ και τους αδερφούς Ελ Μπακράουϊ οι οποίοι είχαν άριστες σχέσεις με την οικογένεια του συλληφθέντα τρομοκράτη Αμπντεσλάμ, ο τρόμος φαίνεται πως είναι υπόθεση αίματος.

Δεν είναι η πρώτη φορά που δύο αδέρφια εξ αίματος, γίνονται «αδέρφια» και στην τρομοκρατία. Πριν από αυτούς τα αδέρφια Κουασί ήταν εκείνα τα οποία επιτέθηκαν στα γραφεία του περιοδικού Charlie Hebdo, τα αδέρφια Τσαρνάεβ ήταν εκείνα τα οποία οργάνωσαν την επίθεση στη Βοστόνη τον Απρίλιο του 2013 ενώ ο αδερφός του Μοχάμεντ Μερά, υπεύθυνος για τις δολοφονίες στην Τουλούζη και το Μονταμπάν το 2012 έχει τεθεί υπό κράτηση για συνενοχή σε φόνο. Ο Αμπντελαχαμίντ Αμπαούντ,

ο εγκέφαλος των επιθέσεων στο Παρίσι είναι επίσης γνωστός επειδή έστειλε τον αδερφό του στη Συρία σε ηλικία μόλις 13 ετών, αναφέρει η Γαλλική έκδοση της Huffington Post, ενώ παράλληλα το think-tank, New America, υποστηρίζει ότι το 1/4 των τζιχαντιστών σε δυτικό έδαφος έχουν ένα μέλος της οικογένειάς τους που έχει συμμετάσχει στο τζιχάντ.

Η αδελφική τυφλή εμπιστοσύνη οδηγεί στη ριζοσπαστικοποίηση

Πράγματι, ο τρόπος της στρατολόγησης στα δίκτυα των τζιχαντιστών γίνεται κατά ζεύγη, αναφέρει ο Βέλγος ειδικός Rik Coolsaet στη Guardian. «Είναι η συγγένεια και η φιλία που μετρούν πραγματικά, περισσότερο από τη θρησκεία ή την τοποθεσία ή ο,τι άλλο. Υπάρχει ένα ισχυρό φαινόμενο ομαδοποιήσης».

Ωστόσο, πέρα σχεδόν από τη σχεδόν »οικογενειακή» λειτουργία της στρατολόγησης, το γεγονός ότι υπάρχει ίδιο αίμα, ότι υπάρχει κοινό περιβάλλον, μοιάζει να παίζει ένα σημαντικό ρόλο σε αρκετές περιπτώσεις ριζοσπαστικοποίησης.
«Πρόκειται για ένα φαινόμενο που μοιάζει πολύ φυσικό», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο ο ψυχίατρος και πρώην πράκτορας της CIA, Marc Sageman, ένας εκ των πρώτων ο οποίος έχει υπογραμμίσει το φαινόμενο και στο βιβλίο του Understanding Terror Networks. «Η κοινωνική ταυτότητα αναπτύσσεται πρωτίστως από όλα όσα εξηγεί στους οικείους του. Και οι οι οικείοι του δεν είναι άλλοι από τα αδέρφια του και τους φίλους από την παιδική ηλικία».

«Αυτό ονομάζω ενεργοποίηση της κοινωνικής ταυτότητας. Πρόκειται για ένα ζήτημα οικειότητας. Γι’ αυτό το λόγο και στις ομάδες τζιχαντιστών συναντάμε αδερφούς, μερικές φορές ακόμη και αδερφές, και φίλους από τη γειτονία. Μεγαλώνουν μαζί, κατασκευάζουν μία ταυτότητα εκείνων που υπεραμύνονται του Ισλάμ, των γυναικών και των παιδιών τα οποία σκοτώθηκαν από εναέριες επιθέσεις. Ριζοσπαστικοποιούνται και ενισχύουν ο ένας τον άλλον» είπε.

Μεγαλώνουν μαζί αλλά παράλληλα έχουν τυφλή εμπιστοσύνη ο ένας για τον άλλον, και αυτό είναι ένας από τους »μοχλούς» του φαινομένου. «Εμπιστεύεσαι φύσει ένα κοντινό σου πρόσωπο. Και όταν πρόκειται να εκπαιδεύσει κανείς κάποιον, η πιο λογική επιλογή είναι ο μεγάλος ή ο μικρός σου αδερφός», διευκρινίζει ο Marc Sageman. «Η απόλυτη εμπιστοσύνη η οποία υπάρχει ανάμεσα στα αδέρφια αποτελεί μία εγγύηση με την οποία οι μυστικές υπηρεσίες έρχονται αντιμέτωπες», εξηγεί στο Parisien Magazine, ο Κοινωνιολόγος, Farhad Khorsokhavar, συγγραφέας του βιβλίου Radicalisation. «Ακόμη και εάν ένα μέλος μίας οικογένειας αποφασίσει να μην ριζοσπαστικοποιηθεί δεν πρόκειται να καταδώσει τον αδερφό του στις Αρχές», προσθέτει.

Δύσκολο οικογενειακό περιβάλλον

Κάποιοι ψυχίατροι ή ψυχολόγοι που έχουν ασχοληθεί με το θέμα μπόρεσαν να εντοπίσουν ότι πέρα από τη συγγένεια και την εμπιστοσύνη, το κάποιες φορές χαοτικό οικογενειακό περιβάλλον ήταν ένα από τα κοινά σημεία αυτών των «φατριών», ακόμα κι είναι δύσκολο να περιγράψεις τον τύπο του προφίλ των τρομοκρατών που προέρχονται από διαφορετικό κοινωνικό περιβάλλον.

«Το μόνο πραγματικά εμφανές κοινό πράγμα που έχουν αυτοί οι νέοι, είναι μια δυσλειτουργία στο οικογενειακό τους περιβάλλον. Δραματικά διαζύγια, προδοσίες, εγκατάλειψη, σεξουαλική κακοποίηση, πατέρες που φεύγουν, πατέρες διεστραμμένοι που κακοποιούσαν τα παιδιά τους», αναλύει για τη Le Point ο ψυχαναλυτής και Καθηγητής Ψυχοπαθολογίας Patrick Amoye, που δουλεύει επίσης στον οργανισμό που ασχολείται με την «αποριζοσπατικοποίηση» των νέων που έχουν «μαγευτεί» από το τζιχάντ, ανάμεσα σε άλλα. «Αυτά τα αδέρφια έχουν δημιουργήσει ένα δυνατό σύμπαν κοινό, μια διαφορετική οικογένεια», προσθέτει.

Ο πατέρας του Μοχάμεντ Μερά είναι, για παράδειγμα, πρώην διακινητής κάνναβης. Τα αδέρφια Κουασί ήταν ορφανοί. Δύσκολο να εξασφαλίσει κανείς έναν δεσμό αιτίας και αποτελέσματος, αλλά για τον Farhad Khosrokhavar, «τα αδέρφια ενώνονται σε μία συμφωνία, δημιουργώντας ξανά οικογενειακούς δεσμούς στη βάση της συνοχής».

Αφήνοντας ένα ίχνος

Συνοπτικά, τα αδέρφια επηρεάζουν το ένα το άλλο. “Κλείνονται γρήγορα σε ένα είδος ψυχικής διαταραχής. Υπάρχει κάτι τρελό εδώ, κάτι το παράλογο σε αυτή τη διαδικασία. Παίρνουν ένα ρίσκο που έχει λίγο… εφηβικό χαρακτήρα, ακόμα κι αν δεν είναι πια έφηβοι”, εξηγεί ο/η Patrick Amoye στο AFP.

Μέχρι εκείνη τη μοιραία στιγμή, που αποφασίζουν να δράσουν μαζί, και που μοιάζει μέσα τους σαν μια εκπλήρωση του στόχου. “Για αυτά τα πιθανά συμβολικά ορφανά, το αίμα είναι ένας τρόπος να αφήσουν ένα ίχνος, να αφήσουν ένα σημάδι στη μνήμη των άλλων, κάνοντας αξέχαστη την τρομοκρατική τους πράξη: αυτές τις ημερομηνίες, 7 Ιανουαρίου, 13 Νοεμβρίου, θα τους θυμόμαστε για το μίσος τους, όχι για το όνομα του πατέρα τους”, τονίζει στην Point ο ψυχαναλυτής Paul-Laurent Assoun.

Προς στιγμή, ξέρουμε μόνο πως τα αδέρφια Ελ Μπακράουϊ έχουν ένα κοινό εγκληματικό παρελθόν. Ο Ιμπραήμ καταδικάστηκε το 2010 επειδή άνοιξε πυρ με ένα καλάσνικοφ εναντίον της αστυνομίας, σύμφωνα με τη Libération. Ο αδερφός του, ο Χαλίντ, καταδικάστηκε σε 5 χρόνια φυλάκισης για μια υπόθεση κλοπής αυτοκινήτων.