ΓΙΑΤΙ ΠΛΗΡΩΝΩ ΤΟΣΗ ΔΕΗ;

Της Φλώρας Παπαδέδε

Δεν είναι μόνο οι απανωτές μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας και οι συνεχείς φοροεπιβαρύνσεις στους λογαριασμούς. Η μετάβαση από την απλή, επί 55 χρόνια ισχύουσα, ενιαία τιμή της κιλοβατώρας ανά επίπεδο κατανάλωσης συν του παγίου, στην κατάτμηση των χρεώσεων στο όνομα της «διαφάνειας της αγοράς» καθιστά αδύνατο για ένα νοικοκυριό ή μια μικρομεσαία επιχείρηση να παρακολουθήσει την εξέλιξη των χρεώσεων και των αυξήσεων – εκτός και προσλάβει ειδικό λογιστή ειδικά γι’ αυτή τη δουλειά.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να βάλουμε μια σειρά στο χάος. Σαν βάση σύγκρισης παίρνουμε το 2009 για δυο λόγους: α) η χρέωση παραμένει ακόμα στο λογαριασμό μία και αδιαίρετη και β) δεν έχει γίνει ακόμα εμφανής η κρίση και η επιβολή της μνημονιακής πολιτικής.

Α. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ,

ΗΛΕΚΤΡΟΔΟΤΗΣΗΣ
(Δηλ. όσα περιείχε το παλιό ενιαίο και αδιαίρετο τιμολόγιο της ΔΕΗ επί 55 χρόνια)

1. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ – ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
(Δηλ. αυτές που αναφέρονται σαν αυξήσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ, χωρίς τις αυξήσεις στις χρεώσεις συστήματος μεταφοράς, δικτύου διανομής και ΥΚΩ που επιβάλλονται από το 2009 και μετά από τη ΡΑΕ αυτοτελώς και ανεξάρτητα από τις αυξήσεις στο σκέλος παραγωγής-εμπορίας ενέργειας).

2008: το ΥΠΕΚΑ προχώρησε σε δύο αυξήσεις στην – ενιαία ακόμη – τιμή του ρεύματος, από 1.1.2008 και 1.7.2008 που μεσοσταθμικά ανήλθαν στο 12,1%.
2009: Αύξηση (1.7.2009) – στην τιμή παραγωγής-εμπορίας τώρα – που ανήλθε μεσοσταθμικά σε 7,3%.
2010: δεν έγινε αύξηση στην τιμή παραγωγής-εμπορίας.
2011: Αύξηση 13,7% από 1.1.2011 στα τιμολόγια οικιακής κατανάλωσης και συνολική μεσοσταθμική αύξηση 3% (ΥΑ ΠΕΚΑ Δ5-ΗΛ/Β/Φ29/οικ. 28241 – ΦΕΚ Β 2031/29.12.2010)
2012: Αύξηση μεσοσταθμικά 9,2% από 1.2.2012 (ΥΑ ΠΕΚΑ Δ5-ΗΛ/Β/Φ29/οικ. 30094 – ΦΕΚ Β 3044/30.12.2011)
2013: Αύξηση μεσοσταθμικά 8,8% στα τιμολόγια Χαμηλής Τάσης (οικιακό, αγροτικό, εμπορικών & βιοτεχνικών επιχειρήσεων) και επιβολή αυτοτελούς κόστους εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα μεσοσταθμικά 5% (ΥΑ ΠΕΚΑ Δ5-ΗΛ/Β/Φ29/οικ. 440 – ΦΕΚ Β 20/10.1.2013). Συνολική αύξηση για την οικιακή κατανάλωση 14,8%.
2014: Αύξηση 11% στα τιμολόγια οικιακής κατανάλωσης από 25.7.2014.
Συνολική αύξηση 2009 – 2014: 28%
Επίσης, από 25.7.2014 κι έπειτα δεν ισχύει για τα νοικοκυριά καμία κλιμακωτή χρέωση.
Οι κλίμακες είναι πλέον οι εξής δύο μέχρι 2.000 KWh και από 2.000 KWh και πάνω.

2. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΧΡΕΩΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
(Δηλ. τα τιμολόγια του σημερινού ΑΔΜΗΕ)

2009: Η μοναδιαία χρέωση χρήσης Συστήματος Μεταφοράς διαμορφώνεται σε 0,524 λεπτά/KWh (5,24 €/MWh) για την οικιακή κατανάλωση.
(ΥΑ ΠΕΚΑ/Δ5/ΗΛ/Β/Φ.67/1386, 1417, 1429/οικ. 13796 – ΦΕΚ Β΄/1321/3.7.2009)
2010: Δεν υπήρξε αύξηση της μοναδιαίας χρέωσης.
2011: Η μοναδιαία χρέωση χρήσης Συστήματος Μεταφοράς αυξάνεται κατά 15,46%, σε 0,605 λεπτά/KWh (6,05 €/MWh) για την οικιακή κατανάλωση.
(ΥΑ ΠΕΚΑ/Δ5/ΗΛ/Β/Φ.67/2170/28381 – ΦΕΚ Β΄/2094/31.12.2010)
2012: Δεν υπήρξε αύξηση της μοναδιαίας χρέωσης.
2013: Η μοναδιαία χρέωση χρήσης Συστήματος Μεταφοράς διαμορφώνεται σε 0,541 λεπτά/KWh (5,41 €/MWh), δηλ. μείωση 10,5% σε σχέση με το 2011 για την οικιακή κατανάλωση (ΡΑΕ/1016/2012).
2014: Η μοναδιαία χρέωση χρήσης Συστήματος Μεταφοράς αυξάνεται κατά 4%, σε 0,563 λεπτά/KWh (5,63 €/MWh) σε σχέση με το 2013 για την οικιακή κατανάλωση (ΡΑΕ/195/2014).
Συνολική αύξηση 2009 – 2014: 7,5%

3. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΙΑΝΟΜΗΣ
(Δηλ. τα τιμολόγια του σημερινού ΔΕΔΔΗΕ)

2009: Η μοναδιαία χρέωση χρήσης Δικτύου Διανομής διαμορφώνεται σε 1,89 λεπτά/KWh (18,9 €/MWh) για την οικιακή κατανάλωση.
(ΥΑ ΠΕΚΑ/Δ5/ΗΛ/Β/Φ.1.15/1419/οικ. 13798 – ΦΕΚ Β΄/1321/3.7.2009)
2010: Η μοναδιαία χρέωση χρήσης Δικτύου Διανομής αυξάνεται κατά 6,9%, σε 2,02 λεπτά/KWh (20,2 €/MWh) για την οικιακή κατανάλωση.
(ΥΑ ΠΕΚΑ/Δ5/ΗΛ/Β/Φ.67/609/οικ. 12311 – ΦΕΚ Β΄/947/30.6.2010) .
2011: Η μοναδιαία χρέωση χρήσης Δικτύου Διανομής αυξάνεται κατά 7,4%, σε 2,17 λεπτά/KWh (21,7 €/MWh) σε σχέση με το 2010 για την οικιακή κατανάλωση.
(ΥΑ ΠΕΚΑ/Δ5/ΗΛ/Β/Φ.67/2184/23882 – ΦΕΚ Β΄/2094/31.12.2010) .
2012: Δεν υπήρξε αύξηση της μοναδιαίας χρέωσης.
2013: Η μοναδιαία χρέωση χρήσης Δικτύου Διανομής διαμορφώνεται σε 2,03 λεπτά/KWh (20,3 €/MWh), δηλ. μείωση 6,4% σε σχέση με το 2011 για την οικιακή κατανάλωση (ΡΑΕ/1017/2012).
2014: Η μοναδιαία χρέωση χρήσης Δικτύου Διανομής αυξάνεται κατά 5,4%, σε 2,14 λεπτά/KWh (21,4 €/MWh) σε σχέση με το 2013 για την οικιακή κατανάλωση (ΡΑΕ/196/2014).
Συνολική αύξηση 2009 – 2014: 13,2%

4. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ (ΥΚΩ)

2009: Η μοναδιαία χρέωση ΥΚΩ για οικιακή κατανάλωση 1600-2000 KWh το 4μηνο (δηλ. για μια μέση 4μελή οικογένεια) διαμορφώνεται σε 10,8 €/MWh κατανάλωση.
(ΥΑ ΠΕΚΑ/Δ5/ΗΛ/Β/Φ.1.15/1416/οικ. 13797 – ΦΕΚ Β΄/1321/3.7.2009).
2010: Η μοναδιαία χρέωση ΥΚΩ για οικιακή κατανάλωση 1600-2000 KWh το 4μηνο (δηλ. για μια μέση 4μελή οικογένεια) μειώνεται κατά 14% σε 9,3 €/MWh κατανάλωση.
(ΥΑ ΠΕΚΑ/Δ5/ΗΛ/Β/Φ.1.16/19/οικ. 2829 – ΦΕΚ Β΄/189/25.2.2010).
2011: Η μοναδιαία χρέωση ΥΚΩ για οικιακή κατανάλωση 1600-2000 KWh το 4μηνο (δηλ. για μια μέση 4μελή οικογένεια αυξάνεται κατά 274% σε 34,73 €/MWh κατανάλωση.
(ΥΑ ΠΕΚΑ/Δ5/ΗΛ/Β/Φ.1.17/212328571 – ΦΕΚ Β΄/2095/31.12.2010).
2012: Η μοναδιαία χρέωση ΥΚΩ για οικιακή κατανάλωση 1600-2000 KWh το 4μηνο (δηλ. για μια μέση 4μελή οικογένεια μειώνεται σε σχέση με το 2011 κατά 55% σε 15,7 €/MWh (Ν. 4067, άρθρο 36, ΦΕΚ Α΄/79/9.4.2012).
2013: Δεν υπήρξε αύξηση της μοναδιαίας χρέωσης.
2014: Αναμένεται αύξηση της τάξης του 79% που έχει εγκρίνει η ΡΑΕ, όμως δεν αρκεί η απόφασή της και πρέπει να νομοθετηθεί σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ (ΡΑΕ/356/2014).
Συνολική αύξηση 2009 – 2014: 68,76% (ΜΟ όρος τιμών 2010 – 2014 προς τιμή 2009)
Β. ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΕΛΩΝ & ΦΟΡΩΝ
και οι ΑΥΞΗΣΕΙΣ τους

1. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΡΥΠΩΝ (ΕΤΜΕΑΡ) – ΠΡΩΗΝ ΤΕΛΟΣ υπέρ ΑΠΕ:

Η χρέωση μέσω της οποίας επιδοτείται η εγγυημένη τιμή στις ιδιωτικές εταιρείες που εγχέουν ρεύμα στο Σύστημα και στο Δίκτυο από ΑΠΕ. Ο κύριος όγκος της χρέωσης (περίπου το 82%, καταβάλλεται από τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις. Η βιομηχανία είναι σχεδόν απαλλαγμένη από το συγκεκριμένο τέλος).
2009: Παραμένει 0,3 €/MWh για κάθε κατηγορία κατανάλωσης, όπως έχει διαμορφωθεί από την ΥΑ ΠΕΚΑ Δ6/φ1/οικ.22473/10.10.2006.
2010: Αυξάνεται κατά 1.757% σε 5,57 €/MWh από 1.6.2010 με την ΥΑ ΠΕΚΑ Δ6/Φ1/οικ.11484/ΦΕΚ Β 815/10.6.2010.
2011: Μειώνεται κατά 65% σε 1,95 €/MWh για την οικιακή κατανάλωση με την ΥΑ ΠΕΚΑ Δ5−ΗΛ/Β/Φ.1.17/10745/οικ.28556/ΦΕΚ Β 2095/30.12.2010.
2012: Αυξάνεται κατά 207% σε 5,99 €/MWh για την οικιακή κατανάλωση με την απόφαση ΡΑΕ/1453/2011.
2013: Αυξάνεται για το α’ εξάμηνο κατά 59% σε 9,53 €/MWh για την οικιακή κατανάλωση με την απόφαση ΡΑΕ/1/2013. Και ξανα-αυξάνεται για το β’ εξάμηνο κατά 118,3% σε 20,8 €/MWh για την οικιακή κατανάλωση με την απόφαση ΡΑΕ/323/2013.
2014: Αυξάνεται αρχικά κατά 113% σε 44,42 €/MWh για την οικιακή κατανάλωση από 1.1.2014 με την απόφαση ΡΑΕ/86/2014.
2014: Μετά τις τρομακτικές αντιδράσεις (αφού με την παραπάνω απόφαση μια τετραμελής οικογένεια θα επιδοτούσε κάθε χρόνο τους κερδοσκόπους των ΑΠΕ με 445 €, δηλ. ένα μισθό), η ΡΑΕ αλλάζει την απόφαση και περιορίζει την αύξηση σε 26,3 €/MWh, δηλ. κατά 26,5% σε σχέση με το 2013. (Απόφαση ΡΑΕ/175/2014). Έτσι, τα νοικοκυριά από 1.4.2014 θα επιδοτούν τις ΑΠΕ μόνο με μισό μισθό (197,25 €) και φυσικά πλήρωσαν τους τέσσερις προηγούμενους μήνες με 44,42 €/MWh.
Συνολική αύξηση 2009 – 2014: 14.000% (!!!)

2. ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΦΠΑ

2010: Αύξηση από 9% σε 10% από 1.3.2010 και νέα αύξηση από 10% σε 11% από 1.7.2010.
2011: Αύξηση από 11% σε 13% από 1.1.2011
4% Σταθερή και Μόνιμη Συνολική επιβάρυνση του λογαριασμού, μα και των φόρων, καθώς και ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας και το ΕΤΜΕΑΡ και όλες
οι υπόλοιπες χρεώσεις (Παραγωγής – Συστήματος – Δικτύου – ΥΚΩ κ.λπ.) επιβαρύνονται με τον αντίστοιχο ΦΠΑ και αφού αθροιστούν συνολικά στο λογαριασμό ξαναμπαίνει συντελεστής ΦΠΑ 13% επί του αθροίσματος!!! Δηλ. πληρώνουμε δυο φορές ΦΠΑ!!!!!!!

3. ΕΙΔΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Θεσπίστηκε με το Ν. 3336/2005 για εναρμόνιση με οδηγία της ΕΕ, που προέβλεπε όμως απαλλαγή για την η.ε. ως 1.1.2010. Ενεργοποιήθηκε με το Ν. 3845/6.5.2010 και επιβάλλεται από 2.5.2010 με κόστος 412 €/χιλιόλιτρο Diesel για ηλεκτροπαραγωγή. Η επιβάρυνση για την οικιακή κατανάλωση κυμαίνεται τα χρόνια αυτά μεταξύ 6,5€/MWh και 2,2 €/ MWh.

4. ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΛΟΣ 5‰, Ν.2093/92 (άρθρο 9 παρ. 5, 6, 7)
(ή τέλος ΔΕΤΕ – Εκτελωνισμού, όπως λεγόταν αρχικά)

Επιβαρύνει το λογαριασμό κατά 0,5 €/ MWh και υπολογίζεται στους ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΟΥΣ λογαριασμούς επί της αξίας του ρεύματος, προσαυξημένης με τη χρέωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης.

5. ΤΕΛΟΣ ΝΕΡΙΤ (πρώην ΕΡΤ) – (Ν.4173/26.07.13)

Με το Ν. 1730/1987 θεσπίστηκε τέλος υπέρ ΕΡΤ για κάθε παροχή με μετρητή που ανερχόταν σε 4,24 € το μήνα, δηλ. επιβάρυνση 50,88 € κατ’ έτος.
Με τη διάλυση της ΕΡΤ το Τέλος συνέχισε να εισπράττεται από τους λογαριασμούς και αποδίδονταν από 1.6. 2013 ως και 31.12.2013 στο ΛΑΓΗΕ για τις επιδοτήσεις των ΑΠΕ.
Από 1.1.2014, με απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών (ΦΕΚ/τ.Β/3371/31.12.2013) το Τέλος διαμορφώθηκε σε 3€ μηνιαίως, δηλ. 36€ ετησίως και αποδίδεται στη ΝΕΡΙΤ.

Γ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

· Μεταξύ 2009 και 2013 η συνολική αύξηση των φόρων στην οικιακή κατανάλωση (μέσα από νέους φόρους, τέλη και αυξήσεις φόρων) είναι της τάξης του 450%, όπως επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία της Eurostat. Μεταξύ 2009 και α΄ εξαμήνου 2014 φθάνουν στο 526%!!!
· Η επιβάρυνση των φόρων, τελών κ.λπ. στην τιμή της κιλοβατώρας ανερχόταν σε 16,78% το 2009 και έφτασε το 42,25% το 2013 και το 47% το α’ εξάμηνο του 2014!!! Σε απλά ελληνικά το μισό κόστος κιλοβατώρας που πληρώνει ένα νοικοκυριό είναι φόροι.
· Η αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος (χωρίς φόρους και τέλη), ως συνέπεια της απελευθέρωσης των αγορών, των ιδιωτικοποιήσεων και της διάσπασης της ΔΕΗ σε θυγατρικές ανήλθε μεταξύ 2009 και 2013 σε 38% για όλες μαζί τις δραστηριότητες ηλεκτροδότησης (Παραγωγή – Μεταφορά – Διανομή – Εμπορία).
· Η συνολική αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος μαζί με τέλη και φόρους ανήλθε μεταξύ 2009 και 2013 σε 64,5% και μεταξύ 2009 – α’ εξάμηνο 2014 σε 71,22%!!!
(Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό των αυξήσεων στη μέση τιμή κιλοβατώρας προέρχονται από τη Eurostat – Electricity prices for domestic consumers, from 2007 onwards – bi-annual data [nrg_pc_204]).

Δ. ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1. ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ

· Επαναφορά της κλιμακωτής χρέωσης 0-800, 800-1000, 1000-1200, 1200-1600, 1600-2000, 2000-3000, 3000 και άνω κιλοβατώρες με φθηνότερες τιμές για τις χαμηλές κλίμακες, δηλ. τα πιο φτωχά και μικρά νοικοκυριά. Ακόμα και με τις σημερινές πανάκριβες τιμές που πουλά η ΔΕΗ, η κλιμάκωση θα επιφέρει άμεση μείωση από 26% ως 10% για τις μικρές και μεσαίες καταναλώσεις.

· Άμεση ηλεκτροδότηση όλων των κομμένων για χρέη νοικοκυριών, με μεγάλες εκπτώσεις των χρεών και διακανονισμούς πληρωμής σε βάθος χρόνου που θα υπολογίζουν την εισοδηματική ικανότητα της οικογένειας και θα περιλαμβάνουν σταθερό ποσό. Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι και άδικο και ατελέσφορο. Ένα νοικοκυριό μπορεί να διακανονίσει τα χρέη του στη ΔΕΗ, αλλά πρέπει να πληρώνει στο ακέραιο τους επόμενους λογαριασμούς, τους οποίους φυσικά και ΔΕΝ μπορεί για τους ίδιους λόγους που δεν πλήρωσε τους προηγούμενους.

· Άμεση κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και του τέλους εκτελωνισμού 5/1οοο. Το δεύτερο είναι απλώς ένα χαράτσι και δεν προσφέρει και μεγάλη ανακούφιση η κατάργησή του. Το πρώτο είναι χαράτσι με τη βούλα της ΕΕ και επιβάλλεται στις ποσότητες diesel που καίει η ΔΕΗ μόνο στα αυτόνομα συστήματα ηλεκτροπαραγωγής των μικρότερων νησιών. Η ΔΕΗ αποζημιώνεται και γι’ αυτό και για τους φόρους σε αυτό από τις ΥΚΩ. ΔΕΝ μπορεί να μετακυλίεται στην κατανάλωση. Η κατάργησή του θα επιφέρει άμεση μείωση σε μια 4μελή οικογένεια με μέση κατανάλωση 4μηνου 2200 KWh της τάξης του 5% στο λογαριασμό της.

· Ενιαία Καθετοποιημένη ΔΕΗ σε Παραγωγή – Μεταφορά – Διανομή – Προμήθεια και άρα ενιαία τιμή, χρέωση και ενιαίος λογαριασμός ρεύματος. Πέρα από τις οικονομίες κλίμακας και την φθηνότερη τιμή ρεύματος που θα επιφέρει άμεσα η ενοποίηση των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, θα γλιτώσει και η ΔΕΗ και τα νοικοκυριά και η βιομηχανία κ.ο.κ. από τους απανωτούς ΦΠΑ σε κάθε ξεχωριστή χρέωση που αθροίζονται για να υπολογιστεί ο γενικός ΦΠΑ στο ρεύμα. Σε ένα μεταβατικό στάδιο και στα πλαίσια των οδηγιών της ΕΕ: κάλλιστα τα δίκτυα μπορούν να παραμένουν στον Όμιλο και να γίνει μόνο ο λογαριασμός ενιαίος. Η τιμή της κιλοβατώρας, οι επενδύσεις της ΔΕΗ σε Παραγωγή – Μεταφορά – Διανομή, το καύσιμο κ.ο.κ. θα αποφασίζονται βάσει εθνικού δημοκρατικού σχεδιασμού από την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο κι όχι από την κάθε ΡΑΕ. Αυτό επιβάλει το Σύνταγμα της χώρας (άρθρα 105, 106). Κοινώς, ας το κάνουμε όπως η Γαλλία. Κι αυτή στην ΕΕ είναι. Η μεγαλύτερη εξοικονόμηση και μείωση του κόστους ηλεκτροδότησης βρίσκεται φυσικά εδώ και είναι ανυπολόγιστη.
· Ενιαίος λογαριασμός σημαίνει καμία ξεχωριστή χρέωση για ΥΚΩ. Υποχρέωση μιας δημόσιας επιχείρησης είναι να δίνει ρεύμα στην Πίνδο και στο Καστελλόριζο. Ας τα αφαιρέσει από τα κέρδη των μετόχων της. Το ίδιο ισχύει και για τους ιδιώτες παρόχους WATT & VOLT A.E. και ELPEDISON Α.Ε. που εισπράττουν κι αυτοί από το λογαριασμό των νοικοκυριών «Υπηρεσίες Κοινωνικής Ωφέλειας». Τι κοινωνική ωφέλεια παρέχουν βέβαια…. ουδείς γνωρίζει (δες και ΡΑΕ/356/2014 – ΦΕΚ Β΄/1873/10.7.2014). Η κατάργησή τους θα επιφέρει άμεση μείωση σε μια 4μελή οικογένεια με μέση κατανάλωση 4μηνου 2200 KWh της τάξης του 14% στο λογαριασμό της.

· Άμεση μείωση του ΦΠΑ, καταρχήν στα επίπεδα προ κρίσης (9%). Το ρεύμα είναι αγαθό πρώτης ανάγκης για το σύγχρονο άνθρωπο, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται σαν παπούτσι ή μεταξωτή κορδέλα. Δηλαδή άμεση μείωση του συνολικού λογαριασμού κατά 4%.

· Να καταργηθεί το ΕΤΜΕΑΡ. Δεν έχουν καμία υποχρέωση οι πολίτες να επιδοτούν ιδιωτικές επιχειρήσεις («πράσινες», κόκκινες, «μαύρες», λαχανί με ροζ ελεφαντάκια… αδιάφορο). Δεν μπορεί μια 4μελής οικογένεια να πληρώνει 200 και 500€ το χρόνο για τον Κοπελούζο, το Μυτιληναίο, την ENEL και την EdF-Energies Nouvelles, που κερδοσκοπούν, χαρατσώνουν και επιδοτούνται για ηλεκτροπαραγωγή και με «αέρα» και με «αέριο» και φιλοδοξούν να είναι οι νέοι μεσάζοντες με τα ΝΟΜΕ.
Η κατάργησή του θα επιφέρει άμεση ανακούφιση σε μια 4μελή οικογένεια με μέση κατανάλωση 4μηνου 2200 KWh, με μείωση της τάξης του 22% στο λογαριασμό της.

· Μόνο από την κατάργηση των διαφόρων φόρων και τελών και την επαναφορά της κλιμακωτής τιμολόγησης η μείωση στο λογαριασμό του ρεύματος για μια μέση τετραμελή οικογένεια (2200 KWh/4μηνο) ξεπερνά το 41%!! Αν προστεθεί και η κατάργηση των απαράδεκτων ΥΚΩ, η μείωση φτάνει το 55%!!!!

2. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η ΔΕΗ πρέπει να επανέλθει στο σκοπό της. Ακριβώς όπως όριζε το Βασιλικό Νομοθετικό Διάταγμα Ιδρύσεώς της (Ν. 1468/7.8.1950) : να αξιοποιεί οικονομικά τους εγχώριους και λοιπούς πόρους και να παρέχει στη φθηνότερη τιμή το ρεύμα χωρίς διάκριση μεταξύ αστικών και αγροτικών πληθυσμών. Να εγγυάται την ηλεκτροδότηση και του φτωχότερου χωριού και νοικοκυριού. Αυτό προϋποθέτει να ξαναγίνει ενιαία και καθετοποιημένη, λειτουργώντας για μια ακόμη φορά σαν η ατμομηχανή της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Άρα δεν μπορεί να πουλιέται, να επιδοτεί τους ανταγωνιστές της, να καθορίζουν τα λόμπυ συμφερόντων που κυβερνούν (μέσω και της ΡΑΕ) με τι θα παράγει, τι δίκτυα θα φτιάχνει και πώς θα κομματιαστεί και θα διαλυθεί. Βασική προτεραιότητα είναι να ξαναγίνει μια ενιαία τεράστια οικονομία κλίμακος που θα κατευθύνει επενδύσεις για να ξαναζωντανέψει την απασχόληση και την εσωτερική αγορά.

· Η ίδια η ΡΑΕ παραδέχεται ότι έχουμε το πιο αντιπαραγωγικό, ανορθολογικό, ακριβό και παράλογο μοντέλο ηλεκτροδότησης. Προτείνει φυσικά να συνεχίσουμε ακόμα περισσότερο τον παραλογισμό. Αυτός είναι ο ενεργειακός σχεδιασμός που κάνουν οι αγορές. Η χώρα χρειάζεται κεντρικό εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, με δημοκρατικό χαρακτήρα που σημαίνει -όχι ο καθένας ό,τι του έρθει: μα σχέδιο και προτεραιότητες με κριτήριο τις άμεσες καταρχήν βιοποριστικές ανάγκες της κοινωνίας και την ανάγκη άμεσης αναζωογόνησης της οικονομίας που βρίσκεται πάνω από 5 χρόνια σε βαθύ κώμα.
Σε μια τέτοια ανθρωπιστική κρίση δεν μπορούν να δίνονται επιδοτήσεις 4,5 δις € στην 5ετία 2009-2013 στους ιδιώτες ΑΠΕτζήδες για να ρημάζουν το φυσικό περιβάλλον της χώρας, ούτε να κατασκευάζονται χιλιάδες γραμμές και πανάκριβα έργα δικτύων για να συνδεθούν οι επιδοτούμενοι με την Αθήνα. Αυτά προσθέτουν πολλά ακόμα εκατομμύρια στην πλάτη του ελληνικού λαού, συν το κόστος του πανάκριβου φυσικού αερίου που απαιτούν για να υποστηρίζεται η τυχαία και τυχάρπαστη λειτουργία τους και συν, τις επιδοτήσεις των ίδιων ως παραγωγών από φ.α. Να σημειωθεί ότι το κόστος επιδότησης των ιδιωτικών εταιρειών ΑΠΕ θα φτάσει τα 2 δις € και το 2014 και το 2015 –όπως δείχνουν τα στοιχεία του ΛΑΓΗΕ.

Αυτός ο παραλογισμός πρέπει να τελειώσει. ΑΠΕ (κυρίως φωτοβολταϊκά) μόνο στις στέγες και στα νησιά (και σε σημεία που δεν φαίνονται, δεν επηρεάζουν το οικοσύστημα και τις άλλες οικονομικές δραστηριότητες) και εν γένει με πολύ φειδώ. Ειδικά οι ανεμογεννήτριες, μόνο σε μη διασυνδεδεμένα νησιά, που δεν προορίζονται για διασύνδεση, προκειμένου να εξοικονομούν το πανάκριβο ντήζελ και να μηδενίσουν την υποχρέωση της χώρας προς την ΕΕ για ειδικό φόρο ενεργειακής κατανάλωσης στο ντήζελ. Αν βέβαια μπορούν, όχι να ηλεκτροδοτήσουν, μα έστω να συμβάλλουν στην ηλεκτροδότηση κάποιου νησιού…

Η υλοποίηση λοιπόν, του εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού δεν μπορεί παρά να γίνει από αυτόν που τον υλοποίησε και την προηγούμενη φορά, τη ΔΕΗ. Μια ΔΕΗ, όχι κομματιασμένη –φάντασμα του εαυτού της, εκποιούμενη και ρημαγμένη από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις και τους παράγοντες της αγοράς, λυμαινόμενη από παράσιτα και διοικούμενη από υπαλλήλους της τρόικας και μισθοδοτούμενους από τους «ανταγωνιστές» της, μα εξυγιασμένη, ενιαία και αδιαίρετη, που θα λειτουργεί όχι σαν υπουργείο, μα σαν δημόσια επιχείρηση «λειτουργούσα χάριν του δημοσίου συμφέροντος αλλά κατά τους κανόνας της ιδιωτικής οικονομίας», όπως έλεγε το ιδρυτικό της διάταγμα. Που θα πει, αξιοποιώντας και αναπτύσσοντας με το μέγιστο όφελος τους πόρους και την τεχνολογία που διαθέτει και αναπτύσσοντας κάθε νέα καινοτομία και παραγωγική δυνατότητα και προσφέροντάς τα για την ωφέλεια του δημοσίου. Δηλαδή, σαν πραγματικά αποτελεσματική επιχείρηση του ελληνικού λαού.

* Η Φλώρα ΠΑΠΑΔΕΔΕ είναι Πολιτικός Επιστήμονας – Οικονομολόγος ΜSc. Μέλος του Δ.Σ. του ΣΕΠ/ΔΕΗ και Μέλος της Ε.Ε. της ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ

** Το άρθρο γράφτηκε στο τέλος του 2014