Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2018

ΕΛΙΑ ΚΑΖΑΝ: Ο ΈΛΛΗΝΑΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ ΠΟΥ ΕΝΣΑΡΚΩΣΕ ΤΟ «ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΟΝΕΙΡΟ» ΚΑΙ ΕΚΑΝΕ ΣΤΑΡ ΤΟΝ ΜΑΡΛΟΝ ΜΠΡΑΝΤΟ

Το πραγματικό του όνομα ήταν Ηλίας Καζαντζόγλου και ήταν ένας από τους δεκάδες Έλληνες μετανάστες που διέπρεψαν τον περασμένο αιώνα στην Αμερική. 
Έγινε διάσημος ως Ελία Καζάν και καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη, όπου γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1909. Τέσσερα χρόνια μετά τη γέννησή του οι γονείς του μετανάστευσαν στην Αμερική .  Όπως όλοι οι μετανάστες της εποχής έφτασε στη Νέα Υόρκη με υπερωκεάνιο μετά από αρκετές ημέρες ταξιδιού. Πήγε σε δημόσιο σχολείο στη Νέα Υόρκη και στη συνέχεια, παρά την επιθυμία του πατέρα του να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση και το εμπόριο χαλιών, σπούδασε στο τμήμα υποκριτικής του Πανεπιστημίου Γέιλ. Το 1932 ξεκίνησε να σπουδάζει στο Γκρουπ Θίατερ του Λι Στράσμπεργκ και πήρε μέρος ως ηθοποιός,
σε θεατρικά έργα στο Μπρόντγουεϊ και σε ταινίες του Χόλιγουντ.
Το 1942, έπειτα από μια σύντομη καριέρα ως ηθοποιός, αποφάσισε να ασχοληθεί με την σκηνοθεσία. Η απόφασή του τον δικαίωσε καθώς τιμήθηκε με Όσκαρ για την ταινία «Συμφωνία Κυρίων». Ακολούθησαν οι ταινίες «Το Λιμάνι της Αγωνίας» , «Λεωφορείον ο Πόθος», «Ανατολικά της Εδέμ» και «Αμέρικα, Αμέρικα», που ήταν βασισμένη στις θηριωδίες των Τούρκων κατά των Αρμενίων και των Ελλήνων. Η ταινία "Αμέρικα, Αμέρικα" προβλήθηκε στην Ελλάδα με τον τίτλο "Το Χαμόγελο της Ανατολής" και κεντρικός χαρακτήρας ήταν ο Έλληνας Σταύρος Τοπούζογλου που υποδύθηκε ο 22χρονος τότε, Στάθης Γιαλελής. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και στην Ελλάδα.
Ήταν ανάμεσα στους ιδρυστές του «Actor’s Studio» στη Νέα Υόρκη, απ'όπου αποφοίτησαν σπουδαίοι καλλιτέχνες του Χόλιγουντ. Σε αυτόν χρωστούν τις καριέρες τους ο Μάρλον Μπράντο και ο Γουόρεν Μπίτι. Με την κάμερα ανέδειξε μεγάλους ηθοποιούς που έπαιξαν στις ταινίες του και έφτασαν μέχρι τις υποψηφιότητες των Όσκαρ.
Ωστόσο, μια μαύρη σελίδα της καριέρας του γράφτηκε το 1952 όταν συνεργάστηκε με την Επιτροπή Αντιαμερικανικών Υποθέσεων του Γερουσιαστή ΜακΚάρθι, κατονομάζοντας καλλιτέχνες, που πίστευε ότι ήταν μέλη του Αμερικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Αυτός ήταν ο λόγος που το 1999, όταν τιμήθηκε για το σύνολο της προσφοράς του στην 7η Τέχνη, πολλοί ήταν εκείνοι που αρνήθηκαν να τον χειροκροτήσουν.
Η τελευταία του ταινία που γυρίστηκε το 1976 ήταν "Ο τελευταίος των μεγιστάνων'.
Elia Kazan 1967
Στην αυτοβιογραφία του είχε αποκαλύψει:
«Τι ήθελα από τη ζωή μου; Τίποτα σπουδαίο. Ηθελα μόνο να είμαι Αμερικανός, να έχω και εγώ εκείνα τα πράγματα που είχαν τα Αμερικανόπουλα, μια καθημερινή ζωή σαν τη δική τους, να με δέχονται στις παρέες τους, να χαίρομαι ό,τι χαίρονται κι αυτά. Αναζητούσα τα πιο συνηθισμένα και ταυτόχρονα τα πιο πολύτιμα πράγματα».
Παντρεύτηκε τρεις φορές και απέκτησε έναν γιο. Μάλιστα, λέγεται ότι είχε απατήσει την πρώτη του σύζυγο με τη Μέριλιν Μονρόε. Στο βιβλίο  «The Selected Letters of Elia Kazan» αναφέρεται μια επιστολή του στην οποία έγραφε: «Συγγνώμη που πήγα μαζί της και σε πλήγωσα. Δεν ντρέπομαι που με έλκυσε, αλλά δεν είναι και η σεξοβόμβα που διαφημίζουν», και σημείωνε ότι «Ηταν ταλαντούχα, αστεία, αβοήθητη, ευάλωτη...».
Ο Ελία Καζάν πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου του 2003, στη Νέα Υόρκη.
Επιμέλεια: Άννα Καρατάσιου

Δεν υπάρχουν σχόλια: