ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: ΤΟ 1940 Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΔΕΛΒΙΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1940: Η ΠΡΟΕΛΑΣΗ ΤΟΥ Α’ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΉΠΕΙΡΟ

5 Δεκεμβρίου, Απελευθέρωση Δέλβινου

6 Δεκεμβρίου, Απελευθέρωση Αγίων Σαράντα

8 Δεκεμβρίου, Απελευθέρωση Αργυροκάστρου

22 Δεκεμβρίου, Απελευθέρωση Χειμάρας.

Το Α’ Σ.Σ., στο οποίο από τις 21 Νοεμβρίου είχε διατεθεί και η ΙΙΙ Μεραρχία Πεζικού, από τις 24 Νοεμβρίου συνέχισε τη προέλασή του εντός του βορειοηπειρωτικού εδάφους, αρχίζοντας πλέον να προσανατολίζει τις δυνάμεις του στη γενική κατεύθυνση Ιωάννινα-Αυλώνας. Το Απόσπασμα Λιούμπα, στον Παραλιακό Τομέα, κατέλαβε στις 25 Νοεμβρίου έπειτα από σκληρό αγώνα την οροθετική γραμμή βορείως του χωριού Σαγιάδα, συνεχίζοντας την προέλασή του εντός του βορειοηπειρωτικού εδάφους. Την νύχτα 27ης προς 28ης Νοεμβρίου, ανάγκασε τους Ιταλούς σε σύμπτυξη προς την κοιλάδα του ποταμού Μπίστριτσα,

ενώ μέχρι το βράδυ της 30ης Νοεμβρίου επιτεύχθηκε η εγκατάσταση του Αποσπάσματος στην ανατολική όχθη του Μπίστριτσα, σε επαφή με τις Ιταλικές Δυνάμεις που κατείχαν την δυτική όχθη του ποταμού. Η VIII Μεραρχία επεδίωκε τη κατάληψη της στενωπού της Κακαβιάς. Μετά από σκληρό και αμφίρροπο αγώνα, στις 30 Νοεμβρίου επιτεύχθηκε η κατάληψη της γραμμής χωριό Κακαβιά-δάσος Μπούνα-ύψωμα 1762 (Μακρύκαμπος).

Η ΙΙ Μεραρχίας από τις 25 Νοεμβρίου, κινήθηκε προς τη κατάληψη της νοτιοδυτικής εξόδου της στενωπού, δε κατάφερε να διατηρήσεις τις θέσεις της, κάτω από την ισχυρή πίεση του εχθρού που υποστηριζόταν από την Ιταλική Αεροπορία. Η ΙΙΙ Μεραρχία, με τις δυνάμεις της εξουθενωμένες από την 350 χιλιομέτρων πορεία για τη κατάληψη των γραμμών εξορμήσεώς τους, κατάφερε μετά από σκληρό αγώνα να καταλάβει το βράδυ της 30ης Νοεμβρίου το ύψωμα 1297 (Καζάνια) και την νότια παρυφή του χωριού Μπουλαράτ.

Υπό τις διαταγές του Γεν. Σ., το Α’ Σ.Σ., συνέχισε τη προέλασή του και τις αρχές Δεκεμβρίου. Το πρωί της 4ης Δεκεμβρίου τμήμα του Αποσπάσματος Λιούμπα που είχε πλέον υπαχθεί στις διαταγές της ΙΙΙ Μεραρχίας πέτυχε την διάβαση του Μπίστριτσα ποταμού στον άνω ρου του, υποχρεώνοντας τα ξημερώματα της 5ης Δεκεμβρίου τις Ιταλικές δυνάμεις που βρίσκονταν έναντι του Αποσπάσματος να συμπτυχθούν, αφού προηγουμένως είχαν καταστρέψει τη γέφυρα που υπήρχε στο σημείο. Οι άνδρες του Αποσπάσματος πέρασαν το ποταμό καταλαμβάνοντας τα υψώματα που εξασφάλιζαν τον έλεγχο της οδού Άγιοι Σράντα-Δέλβινο.

Μέχρι τις πρωινές ώρες της 6ης Δεκεμβρίου το σύνολο των ανδρών του Αποσπάσματος είχε διαβεί τον ποταμό, απελευθερώνοντας στις 09:00 τους Αγίους Σαράντα, χωρίς να συναντήσουν ισχυρή αντίσταση. Η κατάληψη της πόλης είχε ιδιαίτερη σημασία για τη ψυχολογία και τη συνέχιση του Αγώνα.

Το απόσπασμα συνέχισε τη προέλασή του, καταλαμβάνοντας και τη διάβαση Τατεζάτι, ενώ στις 11 Δεκεμβρίου έχοντας φτάσει στο χωριό Μπόρσι, έγινε αντικατάσταση των καταπονημένων τμημάτων του Αποσπάσματος, από δυνάμεις της ΙΙΙ Μεραρχίας.

Στις 5 Δεκεμβρίου η Ομάδα Αναγνώρισης της Μεραρχίας διάβηκε το ποταμό Μπιστρίτσα και εισήλθε απελευθερώτρια στο Δέλβινο, που είχε εγκαταλειφθεί ήδη από τους Ιταλούς, έχοντας εγκαταλείψει μαζί και ποσότητες τροφίμων και υλικών.

Μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου η Μεραρχία, συνεχίζοντας τον επιθετικό αγώνα είχε φθάσει στη γραμμή ύψωμα Μακρύκαμπος-χωριό Σούβλιανη.

Η VIII Μεραρχία από την 1η Δεκεμβρίου επεδίωξε με αλλεπάλληλες επιθέσεις την κατάληψη των στρατηγικής σημασίας υψωμάτων 669 και Μπουράτο, χωρίς όμως αποτέλεσμα, ενώ οι Ελληνικές απώλειες υπήρξαν μεγάλες. Στις 3 Δεκεμβρίου κατελήφθη τελικώς, μετά από σκληρή μάχη, το ύψωμα Μπουράτο, ενώ στη συνέχεια οι δυνάμεις Μεραρχίας κινήθηκαν νότια, προκειμένου να υπερκεράσουν το ύψωμα 669, που δεν είχε καταστεί δυνατόν να καταληφθεί διενεργώντας κατά μέτωπο επιθέσεις.

Ξημερώματα της 5ης Δεκεμβρίου οι Ιταλικές δυνάμεις συμπτύχθηκαν χωρίς να γίνουν αντιληπτές από τα Ελληνικά τμήματα. Όταν το πρωί έγινε αντιληπτή η αποχώρηση των Ιταλών, οι Ελληνικές δυνάμεις κατέλαβαν το ύψωμα. Εκεί βρέθηκαν σε ένα τραγικό θέαμα, βρίσκοντας 100 περίπου νεκρούς άταφους Ιταλούς και άλλους 150 τάφους.

Στις 8 Δεκεμβρίου, Συγκρότημα που αποτελείτο από Τάγμα Πεζικού, δύο Πεδινές Πυροβολαρχίες και Πυροβολαρχία Αντιαρματικού Πυροβολικού, με αποστολή την αντιαρματική κάλυψη των πλευρών των Μεραρχιών που ενεργούσαν νοτίως και βορείως της οδού Κακαβιά-Αργυρόκαστρο, με την πληροφορία ότι οι Ιταλοί είχαν συμπτυχθεί από το Αργυρόκαστρο, έσπευσε και κατέλαβε τη πόλη. Τα Τμήματα έγιναν δεκτά από τους κατοίκους τη πόλης με ενθουσιασμό, εν μέσω πανηγυρικών εκδηλώσεων.

Μέχρι της 10 Δεκεμβρίου, επιτεύχθηκε η κατάληψη του χωριού Μεγάλη Λάμποβα καθώς και των υψωμάτων ανατολικώς του χωριού Χόρμοβα. Τα ξημερώματα της 8ης Δεκεμβρίου η IV Μεραρχία, ξεκίνησε τη προέλασή της με κατεύθυνση προς τα βορειοδυτικά του Αργυροκάστρου. Τις βραδινές ώρες, τμήματα της κατέλαβαν την Δερβιτσάνη, όπου οι κάτοικοι τους υποδέχτηκαν ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο. Στις 11 Δεκεμβρίου, κατέλαβε τις νότιες αντηρίδες του Μάλι Σπατ και τον αυχένα Μπούζαε Σεφέρ Αγαίτ.

Παρά τις ιδιαίτερα δυσμενείς εώς και απάνθρωπες καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν, με πυκνές χιονοπτώσεις και πολικό ψύχος, ο Ελληνικός στρατός συνέχισε να μάχεται για την ελευθερία σημειώνοντας επιτυχίες. Στις 17 Δεκεμβρίου η IV Μεραρχία κατέλαβε το ύψωμα Μάλι Σπατ και το χωριό Χόρμοβα. Στις 28 Δεκεμβρίου κατελήφθη το χωριό Νιβίτσα, με τους Ιταλούς αιχμαλώτους να ανέρχονται περίπου στους 600. Οι Ιταλοί εξαπέλυαν συνεχώς αντεπιθέσεις, χωρίς όμως καμία επιτυχία.

Στις 21 Δεκεμβρίου, η κατάληψη του υψώματος Τσίπιστα σηματοδότησε την έναρξη της σύμπτυξης των Ιταλών από τη Χειμάρα. Τις πρωινές ώρες τις 22ας Δεκεμβρίου Ελληνικά Τμήματα χάριζαν στη Χειμάρα την ελευθερία της. Συνεχίζοντας την προέλαση, ο Ελληνικός στρατός καταλαμβάνει τα χωριά Καλαράτι και Μπολιένα.