Με αφορμή τα γεγονότα των τελευταίων ημερών και τον καταιγισμό των social media με την άποψη του καθενός, έβαλα τον εαυτό μου σε σκέψεις, γιατί; Γιατί όλοι έχουν κάτι να πουν, να γράψουν, γιατί όλοι πρέπει να έχουμε άποψη για τα πάντα;
Η εποχή μας πάσχει από την ασθένεια του «ξερολισμού». Νεότεροι και μεγαλύτεροι έχουν άποψη για τα πάντα. Δικαιούνται να σχολιάζουν οτιδήποτε συμβαίνει με αναρτήσεις στο Διαδίκτυο, χωρίς όμως ενδιαφέρον για την αλήθεια. Δεν ενδιαφέρονται για επιχειρήματα, αλλά είναι έτοιμοι «γκουκλάροντας» και ακολουθώντας την πρώτη εμφανιζόμενη ανάρτηση, να έχουν άποψη, την οποία δεν επιτρέπουν σε κανέναν – μα κανέναν- να την αμφισβητήσει.
Όταν κάποιος επισημαίνει σφάλματα ή παραλείψεις, ο χωρίς ταπεινότητα νους απαντά με αυτή την φράση «Το ξέρω». Με ισχυρό πείσμα και ισχυρογνωμοσύνη αρνούμαστε να παραδεχθούμε ότι η διάνοιά μας είναι πεπερασμένη,
ότι δεν είμαστε αυθεντίες ούτε αλάθητοι. Το σωκρατικό «έν οίδα ότι ουδέν οίδα» καθώς και το ευαγγελικό «τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός ίνα τους σοφούς καταισχύνη» δεν μας αγγίζουν σήμερα. Το να ακούσουμε ή να αναζητήσουμε άλλες πλευρές προϋποθέτει κόπο. Προϋποθέτει την ανάγκη να αναλάβουμε την ευθύνη για τυχόν λάθη μας, ακόμη και να ζητήσουμε συγγνώμη γι’ αυτά.
Ταυτόχρονα ο άνθρωπος με ταπεινό φρόνημα νιώθει χαρά όταν μέσα από μία συζήτηση, μία αναζήτηση, ένα μοίρασμα σκέψεων και απόψεων, μπορεί να πλουτίσει όχι μόνο τις γνώσεις, αλλά και τον τρόπο θέασης της πραγματικότητας. Το κατεστημένο όμως πολιτισμικό πρότυπο, αυτό της αυτοδικαίωσης και της αυτοθέωσης, δεν αφήνει πολλά περιθώρια για μία τέτοια στάση. Αν φυσικά παραδεχθούμε ότι η γνώμη μας δεν ήταν σωστή, τότε φοβόμαστε ότι θα μας απορρίψουν, θα μας ειρωνευτούν, θα μας συντρίψουν. Έτσι εμμένουμε στο «το ξέρω», το υπερασπιζόμαστε και προσποιούμαστε ότι οι άλλοι δεν ξέρουν. Κάποτε φτάνουμε στο να πιστέψουμε κιόλας την επιφανειακή μας άποψη και να γίνουμε ένα με αυτήν.
Οι άνθρωποι μαθαίνουμε ότι σημασία έχει η ευχαρίστηση του «να περνάς καλά». Ότι ο κόπος, η κριτική, η αναζήτηση της αλήθειας δεν έχουν πέραση σήμερα. «Τα ξέρω όλα…». Ο υπερήφανος νους που καλλιεργείται σήμερα από το πολιτισμικό πρότυπο των καιρών δεν αφήνει περιθώριο για αυθεντική πνευματική καλλιέργεια, για αναζήτηση απαντήσεων σε υπαρξιακά ερωτήματα, όπως ο Θεός, ο θάνατος, η αγάπη. Η απουσία πνεύματος μαθητείας μας κάνει να έχουμε μία παθητική θέαση του κόσμου και της πραγματικότητας. Πως να ασχοληθούμε με την πολιτική, την τέχνη, την γνώση και πως να διαμορφώσουμε προσωπικές επιλογές, με επιχειρήματα, όταν όλα μας παρέχονται έτοιμα και σε στερεοτυπικές μορφές και δόσεις και να κερδίζουν οι ιδεολογικοί κυρίαρχοι.
Καιρός να πάψουμε να θεοποιούμε την εικόνα μας και να ρισκάρουμε. Άλλωστε, μόνο ο Θεός τα ξέρει όλα.
Γράφει ο Αλέξανδρος Κασσανδρινός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου