ΟΙ ΑΡΜΟΙ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Του Σαράντη Μιχαλόπουλου Κατοίκου Ιτέας

Η τελευταία αναφορά του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στους «αρμούς της εξουσίας» που θα έπρεπε να ελεγχθούν σε μία επόμενη διακυβέρνηση της χώρας από το κόμμα του, προκάλεσαν πολλά σχόλια και συζητήσεις.

Ο ίδιος έδωσε διάφορες διευκρινίσεις αναφερόμενος σε κομματικούς μηχανισμούς που είχαν στήσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις και οι οποίες στην ουσία δεν επέτρεπαν στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να ασκήσει πραγματική εξουσία, δηλαδή να εφαρμόσει απρόσκοπτα τα σχέδιά της.

Μία πολύ πιο σαφή εξήγηση για την διάκριση μεταξύ διακυβέρνησης και άσκησης εξουσίας είχε δώσει πριν από περίπου ενάμισι χρόνο η «σύντροφος» (και όχι «σύζυγος») του τότε Πρωθυπουργού σε συνέντευξή της.

Είχε δεχθεί τότε η κ. Μπαζιάνα την παρακάτω ερώτηση και έδωσε την ακόλουθη απάντηση :

«Τι άλλαξε προς τα αριστερά στη ζωή μας επί ΣΥΡΙΖΑ; Οι περίφημες λίστες Λαγκάρντ, και άλλες τέτοιες, παραγράφονται, οι «παραδείσιες» καταθέσεις δεν επιστρέφουν φορολογημένες στα ταμεία του κράτους, οι δικαστικοί δεν δέχονται το «πόθεν έσχες», εργοδότες καταθέτουν το επίδομα Χριστουγέννων και μετά απαιτούν την επιστροφή του -τοις μετρητοίς μάλιστα-, απειλώντας τους εργαζόμενους με απόλυση…»

«Να ρωτήσετε τον πρωθυπουργό, τους πολιτικούς. Κι εγώ έχω βαρεθεί ν’ ακούω για το ΚΕΕΛΠΝΟ και για δημοσιογράφους που πληρώνονταν με κρατικό χρήμα για να στηρίζουν το παλιό πολιτικό σύστημα· κι εγώ δεν αντέχω να βλέπω υπόδικους επιχειρηματίες να συνεχίζουν το έργο τους με θράσος· κι εγώ αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να συζητάμε για το αν πρέπει οι δικαστικοί να δηλώνουν «πόθεν έσχες» ή όχι· κι εγώ βλέπω δισεκατομμύρια να εξαφανίζονται σε φορολογικούς παραδείσους μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο του απρόσωπου καπιταλισμού.

Και είναι εξοντωτικό να τα παρακολουθείς όλα αυτά. Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση, αλλά δεν πήρε την εξουσία. Γιατί εξουσία δεν είναι ο υπουργός, αλλά ο μηχανισμός. Υπάρχουν άνθρωποι σε θέσεις-κλειδιά που εξυπηρετούν το παλιό διεφθαρμένο σύστημα. Και περιμένω την κάθαρση».

Το θέμα λοιπόν της εξουσίας δεν είναι οι υπουργοί αλλά οι «μηχανισμοί» που υπάρχουν και που προφανώς, στη περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, δεν τον άφησαν να κάνει αυτά που ήθελε.

Εγώ δεν θα διαφωνήσω καθόλου στην ύπαρξη μηχανισμών και την υπονόμευση που αυτοί κάνουν σε κάποιο κυβερνητικό έργο. Όμως, οι μηχανισμοί αυτοί δεν είναι μόνο «εσωτερικοί», δηλαδή προερχόμενοι από το δικό μας πολιτικό «σύστημα». Είναι σαφέστατα και «εξωτερικοί», ίσως όχι σαν «μηχανισμοί», αλλά οπωσδήποτε σαν παράγοντες που δεν επιτρέπουν την ελεύθερη άσκηση μίας  επιθυμητής πολιτικής. Και αυτό το βιώσαμε όλοι την περίοδο των μνημονίων και πολύ περισσότερο το έζησε ο ΣΥΡΙΖΑ που από τις «ριζοσπαστικές» θέσεις κατάργησης των μνημονίων, έκανε τον μεγάλο «συμβιβασμό» του τρίτου μνημονίου, αποδεχόμενος την «αυταπάτη» του.

Επομένως, το ερώτημα για τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να είναι το πώς θα ελέγξει τους «αρμούς της εξουσίας», αλλά το πόσο ρεαλιστικός, προσγειωμένος και κυρίως ικανός θα είναι να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα εμπόδια και τις δυσκολίες που θα βρει στο δρόμο του σε μία ενδεχόμενη νέα διακυβέρνηση του τόπου. Διότι, όπως λέει ο λαός μας, «ο χρυσός στη φωτιά δοκιμάζεται».

Υπό την έννοια λοιπόν αυτή, εγώ εκλαμβάνω την εν λόγω δήλωση, είτε ως μία ακόμη «αυταπάτη», είτε, το χειρότερο, σαν μία απόπειρα απόσεισης ευθυνών. Και είναι το τελευταίο ενδεχόμενο χειρότερο του πρώτου, διότι εμπεριέχει μία πρόθεση παραπλάνησης των πολιτών. «Δεν κάναμε αυτά που θέλαμε, διότι μας πολέμησαν και μας υπονόμευσαν οι μηχανισμοί». Αλλά οι κυβερνήτες και οι κυβερνήσεις εκλέγονται με βασική προϋπόθεση να ξέρουν τι έχουν να αντιμετωπίσουν και επίσης να έχουν σχέδιο για το πώς θα υπερπηδήσουν τα εμπόδια που οι κάθε λογής αντίπαλοι ή οργανωμένα συμφέροντα θα τους βάλουν.

Πρόσφατα έγινε συζήτηση για το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε την «αυτοκριτική» του. Δεν έτυχε να την διαβάσω αλλά άκουσα ότι αυτή εστιάζεται σε κάποια βασικά σημεία, όπως σε λάθος τακτικής (δεν έπρεπε να γίνουν ταυτόχρονα τριπλές εκλογές), ή σε λάθος εκτίμηση της σημασίας του παράγοντα της ασφάλειας για τον πολίτη. Η τελευταία όμως αναφορά στους «αρμούς της εξουσίας» δείχνει να αναδεικνύει ως πρώτο σε σημασία παράγοντα αυτόν της αποτυχίας αποτελεσματικής αντιμετώπισης των εμποδίων που το «εχθρικό» περιβάλλον προέβαλε σε διάφορους τομείς και σε διάφορα επίπεδα. Με άλλα λόγια, αποτυχία στην κάθαρση που περίμενε, όχι μόνο η κ. Μπαζιάνα αλλά και όλος ο λαός, ακόμη και αυτός που δεν ψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η δική μου εντύπωση είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, παρότι διεκδικεί την «δεύτερη φορά Αριστερά», δεν έχει το κουράγιο να δει τα πράγματα καθαρά και με ειλικρίνεια, χωρίς φόβο και πάθος που λέει η λαϊκή ρήση, ώστε να έχει περισσότερες πιθανότητες να κάνει καλό στον τόπο, αν ο λαός του αναθέσει εκ νέου τη διακυβέρνηση της χώρας.

Και είναι δυστυχώς αυτό το ίδιο κουράγιο που έχει λείψει διαχρονικά από όλες τις κυβερνήσεις που προηγήθηκαν. Γιατί όλες έκαναν λανθασμένες επιλογές σε πολλά ζητήματα, όλες δεν έκαναν μερικά αναγκαία όσο και αυτονόητα πράγματα, ίσως επειδή είχαν «πολιτικό κόστος», και όλες δεν μίλησαν απευθείας με τον λαό, αλλά λειτούργησαν «στο όνομα του λαού και για τον λαό αλλά χωρίς τον λαό».

Κάποτε ο Ανδρέας Παπανδρέου χρησιμοποιούσε το σύνθημα «το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, ο Λαός στην εξουσία». Δυστυχώς όμως, αντί για τον Λαό στην εξουσία, είδαμε κάθε λογής παράκεντρα εξουσίας να διαφεντεύουν αυτή την εξουσία. Και παρότι καθιερώθηκαν θεσμοί που μπορούσαν να οδηγήσουν τον Λαό στην εξουσία, στο τέλος της ημέρας αυτοί οι θεσμοί πολύ λίγο βοήθησαν.

Δημιουργήθηκε, για παράδειγμα, νέο πλαίσιο για τις συνδικαλιστικές ελευθερίες, το οποίο κατέληξε στην υπερβολή του συνδικαλιστικού κινήματος, όχι τόσο στον ιδιωτικό τομέα αλλά κυρίως στον δημόσιο, όπου η κοινωνία κατέληξε όμηρος των συντεχνιών.

Η τοπική αυτοδιοίκηση, όχι απλώς αναβαθμίστηκε, αλλά απέκτησε και κρίσιμες όσο και ουσιαστικές αρμοδιότητες σε θέματα που άγγιζαν άμεσα τις τοπικές κοινωνίες, όμως κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ο λαός βρήκε τον δρόμο για ενεργό συμμετοχή του στα θέματα που τον απασχολούσαν.

Καθιερώθηκε η πρόσληψη στο Δημόσιο μέσω ενός ανεξάρτητου και μη επιδεχόμενου επηρεασμό και παρεμβάσεις οργάνου, του ΑΣΕΠ, αλλά το πολιτικό σύστημα εύκολα το «ξεπέρασε», μέσω των μετακλητών ή των ορισμένου χρόνου προσλήψεων.

Δημιουργήθηκε ένα νέο πλαίσιο προώθησης της διαφάνειας στο Δημόσιο, μέσω της ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ, αλλά το μόνο που μάθαμε είναι αν ο «Χ» Περιφερειάρχης αγόρασε ένα ακριβό γραφείο, ενώ καμία ενημέρωση δεν διατίθεται π.χ. για την πορεία των οικονομικών αλλά και άλλων δεικτών απόδοσης των ΔΕΚΟ, εκτός των καθιερωμένων τυπικών οικονομικών καταστάσεων, που απευθύνονται σε λογιστές και άλλους ειδικούς.

Ανεξάρτητες Αρχές δημιουργήθηκαν, αλλά πολύ λίγα θέματα έλυσαν. ΕΣΡ, ΡΑΕ, Συνήγορος του Πολίτη, Συνήγορος του Καταναλωτή, Ανεξάρτητη Αρχή Ανταγωνισμού, κλπ. Ποιος γνωρίζει άραγε τον απολογισμό του έργου τους ;

Επομένως, οι «αρμοί της εξουσίας» δεν είναι τίποτε άλλο από τις υπαρκτές αδυναμίες του όλου συστήματος διακυβέρνησης, το οποίο το μόνο που δεν φρόντισε μέχρι τώρα να κάνει, είναι να φέρει στο προσκήνιο τον πολίτη. Και αυτό δεν το μεθόδευσαν σκοτεινές δυνάμεις της διαπλοκής και των συμφερόντων, αλλά η ίδια η ανεπάρκεια αυτών που μας κυβέρνησαν και μας κυβερνούν.

Υστερόγραφο : Αναρτήσεις της μορφής «Η άλλη φορά θα είναι αλλιώς. Το μάθημα το πήραμε», το μόνο που υποδηλώνει και επιβεβαιώνει είναι αυτήν την ανεπάρκεια που προανέφερα.