Την περασμένη βδομάδα, το MS Braemar, ένα υπερατλαντικό κρουαζιερόπλοιο που μετέφερε 682 επιβάτες από το Ηνωμένο Βασίλειο βρέθηκε για μια στιγμή ακινητοποιημένο. Πέντε από τους επιβάτες της κρουαζιέρας διαγνώστηκαν θετικοί στον κοροναϊό. Μερικές δεκάδες επιβατών και μελών του πληρώματος τέθηκαν σε καραντίνα αφότου εμφάνισαν συμπτώματα παρόμοια με γρίπη.
Το πλοίο είχε απορριφθεί από αρκετούς λιμένες εισόδου σε όλη την Καραϊβική. Σύμφωνα με πηγές της βρετανικής κυβέρνησης που μίλησε στο CNN, το Ην. Βασίλειο προσπάθησε τότε να επικοινωνήσει τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την Κούβα «για να βρει ένα κατάλληλο λιμάνι για το Braemar».
Ποια χώρα τους δέχθηκε; Αν έχετε προσέξει την ξενοφοβική ρητορική της κυβέρνησης Τραμπ, αναφορικά με τον «κινεζικό ιό» και την εμμονή της να μην επιτρέπει στους αλλοδαπούς να εισέλθουν στη χώρα, και γνωρίζετε οτιδήποτε σχετικά με την παράδοση της Κούβας να στέλνει γιατρούς για να συνδράμουν σε ανθρωπιστικές κρίσεις σε όλο τον κόσμο, τότε πρέπει να είστε σε θέση να μαντέψετε την απάντηση.
Το Braemar αγκυροβολήθηκε στο κουβανικό λιμάνι Μαριέλ την περασμένη Τετάρτη. Οι επιβάτες που ήταν αρκετά υγιείς για να ταξιδέψουν στις πατρίδες τους μεταφέρθηκαν στο αεροδρόμιο στην Αβάνα. Εκείνοι οι οποίοι ήταν πολύ άρρωστοι για να πετάξουν, δέχθηκαν θεραπευτική αγωγή στα κουβανικά νοσοκομεία — μολονότι υπήρχαν μόνο δέκα επιβεβαιωμένα κρούσματα σε όλη τη χώρα, και επιτρέποντας στους ασθενείς από το κρουαζιερόπλοιο να απειλούνται να αυξήσουν τον αριθμό.
Η Κούβα κινητοποιείται ενάντια στον ιό
Μολονότι είναι μια φτωχή χώρα που συχνά υφίσταται ελλείψεις — αποτέλεσμα τόσο των δομικών ελαττωμάτων της οικονομίας όσο των συνεπειών του 60ετούς οικονομικού εμπάργκο από το μεγαλύτερο φυσικό εμπορικό εταίρο — η Κούβα ήταν σε καλύτερη θέση απ' ότι οι περισσότεροι για να αντιμετωπίσει την πανδημία του κοροναϊού.
Η χώρα συνδυάζει ένα πλήρως κοινωνικοποιημένο σύστημα υγείας που εγγυάται ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους με εντυπωσιακές καινοτομίες βιοτεχνολογίας. Ένα κουβανικό αντιικό φάρμακο (Ιντερφερόνη Άλφα-2Β) έχει χρησιμοποιηθεί για να καταπολεμήσει τον κοροναϊό τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στην Κίνα. Ακόμη, η Κούβα διαθέτει 8,2 γιατρούς ανά 1.000 ανθρώπους — τρεις φορές πάνω από το ποσοστό στις ΗΠΑ (2,6) ή τη Νότια Κορέα (2,4), σχεδόν πέντε φορές περισσότερους από όσους έχει η Κίνα (1,8), και σχεδόν διπλάσιους από όσους έχει η Ιταλία (4,1).
Στην κορυφή του εντυπωσιακού συστήματος υγείας της, η Κούβα έχει πολύ καλύτερο ιστορικό προστασίας των πολιτών της από καταστάσεις έκτακτης ανάγκης από άλλες φτωχές χώρες — ακόμα κι από μερικές πλούσιες. Το «συνολικό τους, αλληλοβοηθητικό» και καταιγιστικό σε ετοιμότητα σύστημα, για παράδειγμα, είναι ένα θαύμα, και οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το 2016, ο τυφώνας Μάθιου σκότωσε δεκάδες Αμερικανούς και χιλιάδες Αϊτιανούς. Δεν πέθανε όμως ούτε ένας Κουβανός. Οι κάτοικοι που τράπηκαν σε φυγή ήταν σε θέση ακόμα και να μεταφέρουν τα κατοικίδια ζώα μαζί τους — οι κτηνίατροι τοποθετήθηκαν στα κέντρα εκκένωσης.
Ο κοροναϊός θα είναι μία πιο δύσκολη δοκιμασία από έναν τυφώνα, όμως η Κούβα εφαρμόζει το ίδιο «αλληλοβοηθητικό» πνεύμα για να προετοιμαστεί. Ο τουρισμός έχει διαλυθεί (μία ιδιαίτερα οδυνηρή θυσία, δεδομένης της σημασίας του κλάδου στην δεινοπαθούσα οικονομία της Κούβας). Και ο εθνικοποιημένος τομέας της υγείας όχι μόνο επιβεβαίωσε ότι χιλιάδες δημόσια νοσοκομεία είναι σε ετοιμότητα για ασθενείς του κοροναϊού, αλλά και ότι αρκετά στρατιωτικά νοσοκομεία είναι ανοικτά επίσης για δημόσια χρήση.
Μάσκες: Ένα παραμύθι δύο χωρών
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο επικεφαλής των ομοσπονδιακών υπηρεσιών δημόσιας υγείας και άλλες αρχές προσπάθησαν να συντηρήσουν τις προστατευτικές μάσκες για επαγγελματίες στο χώρο της υγείας λέγοντας στον κόσμο ότι οι μάσκες «δεν θα βοηθούσαν». Το πρόβλημα, όπως υποστήριξε σε ένα πρόσφατο άρθρο γνώμης στους New York Times η Ζεϊνέπ Τουφεκτσί, είναι ότι η ιδέα πως οι γιατροί και οι νοσοκόμες είχαν ανάγκη τις μάσκες υπονόμευσε τον ισχυρισμό ότι αυτές θα ήταν ατελέσφορες. Οι αρχές ορθά επεσήμαναν πως οι μάσκες θα ήταν άχρηστες (ή ακόμα θα έκαναν μεγαλύτερο κακό παρά καλό) αν δεν χρησιμοποιούνταν σωστά, αλλά όπως σημειώνει η Τουφεκτσί, αυτή η ανταλλαγή μηνυμάτων δεν έβγαλε ποτέ πραγματικά νόημα. Γιατί να μην ξεκινήσουμε μία επιθετική εκπαιδευτική εκστρατεία ώστε να προωθήσουμε τα πρέπει και τα μη της χρήσης μάσκας αυτής καθαυτής αντί να λέμε στον κόσμο ότι δεν θα είναι ποτέ σε θέση να το καταλάβει;
Πολλοί άνθρωποι επίσης πλένουν τα χέρια τους λανθασμένα, αλλά δεν απαντάμε σε αυτό με το να τους λέμε να μην προβληματίζονται. Αντ' αυτού, παρέχουμε οδηγίες: τοποθετούμε σύμβολα στις τουαλέτες⸱ βοηθάμε τους ανθρώπους να τραγουδούν την στιγμή του πλυσίματος των χεριών. Το να λέμε στους ανθρώπους ότι πιθανόν δεν θα καταλάβουν πώς να φορούν μια μάσκα σωστά, δεν είναι ένα νικητήριο μήνυμα. Εξάλλου, όταν λες στον κόσμο ότι κάτι λειτουργεί μόνο αν γίνει σωστά, πιστεύει ότι θα είναι ο μόνος άνθρωπος που το κάνει σωστά, ακόμα κι αν όλοι οι άλλοι δεν το κάνουν.
Το αναμενόμενο αποτέλεσμα όλων αυτών είναι πως, ύστερα από βδομάδες ανταλλαγών μηνυμάτων τύπου «δεν αγοράζουμε μάσκες, δεν θα είναι αποτελεσματικές για εσάς», έχουν αγοραστεί τόσες πολλές που δεν μπορείς να βρεις μια μάσκα προς πώληση οπουδήποτεσ τις ΗΠΑ εκτός από λίγες στο Amazon με αδικαιολόγητα αισχροκερδείς πρακτικές.
Στην Κούβα, από την άλλη, τα εθνικοποιημένα εργοστάσια που συνήθως παράγουν τις σχολικές στολές και άλλα μη-ιατρικά αντικείμενα έχουν χρησιμοποιηθεί εκ νέου προκειμένου να αυξήσουν δραματικά την προμήθεια μασκών.
Κουβανοί γιατροί στο εξωτερικό
Το ίδιο ανθρωπιστικό και διεθνιστικό πνεύμα που οδήγησε την Κούβα να επιτρέψει στο Braemar να αγκυροβολήσει οδήγησε επίσης αυτή τη μικρή χώρα να στείλει γιατρούς για να παράσχουν βοήθεια στην Αϊτή μετά από εκείνο τον καταστροφικό σεισμό του 2010, να πολεμήσουν τον Έμπολα στη Δυτική Αφρική το 2014, και πιο πρόσφατα, να βοηθήσουν το συντετριμμένο σύστημα υγείας της Ιταλίας εν μέσω της πανδημίας του κοροναϊού. (Η Κούβα προσφέρθηκε να στείλει παρόμοια αρωγή στις ΗΠΑ αφότου ο τυφώνας Κατρίνα σάρωσε τον Κόλπο του Μεξικού, αλλά όπως αναμενόταν απορρίφθηκε από την κυβέρνηση Μπους).
Ακόμα κι έξω από προσωρινές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, η Κούβα έχει στείλει για πολύ καιρό γιατρούς να δουλέψουν σε φτωχές χώρες με ελλείψεις στην ιατρική περίθαλψη. Στη Βραζιλία, κουβανοί γιατροί καλωσορίζονταν θερμά για χρόνια από το κυρίαρχο Εργατικό Κόμμα. Αυτό άρχισε να αλλάζει με την άνοδο του ακροδεξιού δημαγωγού, Ζαΐχ Μπολσονάρου. Όταν ανέλαβε καθήκοντα, ο Μπολσονάρου εκδίωξε τους περισσότερους κουβανούς γιατρούς από τη χώρα, επιμένοντας ότι βρίσκονταν στη Βραζιλία όχι για να θεραπεύουν τους αρρώστους αλλά «για να δημιουργούν αντάρτικα κελιά και να κάνουν πλύση εγκεφάλου στον κόσμο».
Μόλις πρόσφατα δύο βδομάδες πριν, ο Μπολσονάρου φώναζε πως η ιδέα ότι ο κοροναϊός έχει δημιουργήσει μία σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία είναι μία «φαντασιοπληξία». Τώρα που η πραγματικότητα καθιερώθηκε, παρακαλά τους κουβανούς γιατρούς να επιστρέψουν.
Αγκαλιάζοντας την πολυπλοκότητα για την Κούβα
Τον περασμένο μήνα, ο Μπέρνι Σάντερς κατηγορήθηκε ως κομμουνιστής και συκοφαντήθηκε τόσο από τους Ρεπουμπλικανούς όσο και από το κατεστημένο των Δημοκρατικών επειδή αναγνώρισε τα πραγματικά επιτεύγματα της Κουβανικής Επανάστασης. Δεν φάνηκε να έχει σημασία για αυτούς τους επικριτές ότι ο Σάντερς ξεκίνησε και ολοκλήρωσε τα σχόλιά του χαρακτηρίζοντας την κουβανική κυβέρνηση «απολυταρχική» και καταδικάζοντάς την για την κράτηση πολιτικών κρατουμένων. Αντ' αυτού, φάνηκε να κρίνουν τα σχόλιά του με αυτό που ονόμασα «Χρονικό της Νάρνια». Αντί να συζητηθούν ανοιχτά και οι θετικές και οι αρνητικές πλευρές της κουβανικής κοινωνίας, το νησιωτικό κράτος αντιμετωπίζεται σαν να στερείται ελαφρυντικών — όπως η Νάρνια πριν τον Ασλάν, όπου «ήταν πάντα χειμώνας και ποτέ Χριστούγεννα».
Οι δημοκρατικοί σοσιαλιστές εκτιμούν την ελευθερία του λόγου, την ελευθερία του Τύπου, τις πολυκομματικές εκλογές, και τη δημοκρατία στους χώρους δουλειάς. Μπορούμε και πρέπει να κατακρίνουμε το μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης της Κούβας για τις ελλείψεις του. Αλλά η αξιοθαύμαστα ανθρώπινη και αλληλέγγυα προσέγγιση της Κούβας στον κοροναϊό πρέπει να ξεφτιλίζει εκείνους που επιμένουν να μιλούν για τη νησιωτική χώρα σαν να ήταν κάποιος αιώνιος εφιάλτης.
Του Ben Burgis*
Πηγή κειμένου: Jacobin
Μετάφραση/Επιμέλεια: Σωτήρης Ζιώμας
NON PAPER
NON PAPER
*Ο Ben Burgis είναι καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας του βιβλίου «Give Them An Argument: Logic for the Left».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου