ΠΩΣ ΣΥΝΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΟΔΗΓΟΙ

του Σαράντη Μιχαλόπουλου Κατοίκου Ιτέας

Διαβάζω στο διαδίκτυο :

Κάποιες χώρες χρησιμοποιούν ως αντι-κίνητρο τα υψηλά χρηματικά πρόστιμα. Άλλες, την αφαίρεση βαθμών στο ατομικό point system του κάθε οδηγού. Η Εσθονία ωστόσο, πρωτοπόρος ούσα σε πολλά πράγματα, ειδικά σε θέματα νέων τεχνολογιών και υποδομών, αποφάσισε να αλλάξει την μέθοδο τιμωρίας και συνετισμού όσων οδηγών ξεπερνούν τα όρια ταχύτητας στους δρόμους της χώρας. Πως λοιπόν θα βάλουν μυαλό οι βιαστικοί οδηγοί; Καθυστερώντας τους. Βάζοντας τους… τιμωρία ώστε να αργήσουν να φτάσουν στον προορισμό τους.

Όπως σημειώνουν τα κρατικά εσθονικά ΜΜΕ, αν η ταχύτητα του οχήματος υπερβαίνει το αναγραφόμενο όριο έως και 20 χλμ./ώρα, ο χρόνος που θα πρέπει να περάσει για να ακουμπήσει ξανά ο οδηγός το τιμόνι,
θα είναι 45 λεπτά. Αν είναι από τα 21 χλμ./ώρα έως τα 40 χλμ./ώρα, τότε ο χρόνος ανεβαίνει στα 60 λεπτά! Μάλιστα, το πρόστιμο θα είναι… πληρωτέο επί τη εμφανίσει. Αυτό σημαίνει πως οι οδηγοί θα υποχρεώνονται να περιμένουν, δίπλα σε έναν αστυνομικό, μέσα σε ένα πάρκινγκ της εθνικής οδού μέχρι να εκπνεύσει ο χρόνος της τιμωρίας τους, ως υπενθύμιση πως, όσο και αν έτρεχαν, τελικά θα φτάσουν στον προορισμό τους καθυστερημένοι.

«Ξεπέρασες το όριο ταχύτητας; Θα περιμένεις!»: ο τρόπος με τον οποίο σχολιάζει ο γελοιογράφος του Economist τα εσθονικά μέτρα Το καινοτόμο σύστημα ποινών μόλις ξεκίνησε να εφαρμόζεται από την αστυνομία σε μια κεντρική οδική αρτηρία που ενώνει την πρωτεύουσα Ταλίν με τη μικρή πόλη Ράπλα. Το νέο μέτρο έρχεται μετά από μια περίοδο όπου σημειώθηκε μια απότομη και ξαφνική αύξηση των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων κατά το 2017 και το 2018.

«Διερευνούμε τον τρόπο με τον οποίο οι βιαστικοί οδηγοί ή τέλος πάντων όσοι ξεπερνάνε τα όρια ταχύτητας, αντιλαμβάνονται τον αντίκτυπο του χαμένου τους χρόνου σε σχέση με την πράξη τους αυτή. Θα συγκεντρώσουμε πληροφορίες σχετικά με τους λόγους που δίνουν οι οδηγοί για να δικαιολογήσουν την πράξη τους», τόνισε ο σύμβουλος επί θεμάτων καινοτομίας της Εσθονικής Αστυνομίας, Ελάρι Κέσεμετς.

«Θα αναλύσουμε τον αντίκτυπο των διαφόρων παρεμβάσεων και τιμωριών με στόχο την εξεύρεση των όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικών λύσεων, επειδή ο στόχος μας είναι οι δράστες να αλλάξουν πραγματικά τη συμπεριφορά τους και όχι απλώς να τιμωρηθούν», καταλήγει με νόημα ο Κέσεμετς.

Εκείνο που σκέφτομαι είναι ότι ιδέες υπάρχουν πολλές, όχι μόνο για τα θέματα οδικής ασφάλειας, αλλά και για σχεδόν όλα τα θέματα που θα μπορούσαν να μας απασχολήσουν σε επίπεδο δημόσιας ζωής. Και το ερώτημα που ανακύπτει είναι γιατί δεν εκμεταλλευόμαστε και δεν αξιοποιούμε κάποιες από αυτές, όταν τις βρίσκουμε έτοιμες.

Η πιθανότερη απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι το κλασσικό «δεν υπάρχουν χρήματα». Και εγώ αναρωτιέμαι και πάλι : Χρειάζονται πάντα χρήματα ; Ή, καλύτερα : Χρειάζονται τόσα πολλά χρήματα, που πραγματικά δεν τα έχουμε ;

Ας πάρουμε για παράδειγμα την παραπάνω ιδέα των Εσθονών για τον «συνετισμό» των οδηγών που ξεπερνούν τα όρια ταχύτητας. Όλοι ξέρουμε ότι υπάρχουν άπειρα ραντάρ στους ελληνικούς δρόμους που δεν χρησιμοποιούνται. Ταυτόχρονα, υπάρχουν και αρκετοί δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν χρόνο να κάνουν, παράλληλα με την κύρια δουλειά τους ή στα κενά που αυτή παρουσιάζει, έλεγχο αυτών που καταγράφονται, αρκεί φυσικά να δημιουργηθεί μία ηλεκτρονική εφαρμογή, ώστε να μπορούν να κάνουν αυτή την εργασία από το χώρο που εργάζονται. Και με μία βασική προϋπόθεση : Να εκλογικευθούν τα όρια ταχυτήτων. Γιατί δεν το σκεφτόμαστε, όταν και εμείς στην Ελλάδα χάνουμε κάθε χρόνο εκατοντάδες συνανθρώπους μας σε τροχαία ατυχήματα, πολλά από τα οποία οφείλονται σε υπερβολική ταχύτητα ;

Και εδώ μία πιθανή απάντηση στο παραπάνω ερώτημα θα ήταν το επίσης κλασσικό :  «Δεν είναι αυτό δουλειά μου». Γιατί όμως δεν είναι δουλειά ενός οποιουδήποτε υπαλλήλου που το αντικείμενό του δεν απαιτεί πλήρη απασχόληση όλες τις ώρες της ημέρες ή ενδεχομένως όλες τις ημέρες του χρόνου, να αναλάβει και μία πρόσθετη εργασία, ώστε να αξιοποιείται πλήρως το ωράριό του, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου ; Δεν θα μπορούσε αυτός να παρατηρεί μία οθόνη και αντί να ψάχνει πληροφορίες ή ειδήσεις στο internet, απλώς να καταγράφει αυτά που ένα κατάλληλο σύστημα θα του έδινε σαν έτοιμη πληροφόρηση ; Πέντε τέτοιες καταγραφές να έκανε την ημέρα, που δεν θα απαιτούσαν πάνω από10 λεπτά της ώρας, ίσως έσωζαν κάποια ζωή.

Αλλά αν σε μία τέτοια περίπτωση δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί η ιδέα των Εσθονών, δεν θα μπορούσαν να αυξηθούν οι κάμερες στις εθνικές οδούς, με πρόβλεψη υποχρέωσης των εταιριών που τις εκμεταλλεύονται να προβούν σταδιακά στην επένδυση αυτή έτσι, ώστε να δίνονται οι πληροφορίες για υπερβάσεις ορίων ταχύτητας σε περιπολικά που θα βρίσκονταν στα αμέσως επόμενα διόδια, όπου και θα επιβαλλόταν και το μέτρο της «καθυστέρησης» ;

Μπορούν ή δεν μπορούν να γίνουν πράγματα χωρίς ουσιαστικά απαγορευτικό κόστος ;

Υστερόγραφο : Η Εσθονία είναι η χώρα που έχει εφαρμόσει τον μοναδικό κωδικό (ID) για κάθε πολίτη από τη στιγμή που γεννιέται, εδώ και 20 χρόνια. Ας σκεφθούμε τι σημαίνει αυτό από ένα απλό πράγμα, την αλλαγή διεύθυνσης. Σε εμάς, χρειάζεται να ενημερώσουμε όλες τις αρχές (εφορία, Δήμος, ασφαλιστικός φορέας, κλπ.) και όλες τις υπηρεσίες, όπως τράπεζες, δημόσιους οργανισμούς, ασφαλιστικές εταιρίες, κλπ. Στην Εσθονία ενημερώνεται μόνο το αντίστοιχο Υπουργείο Εσωτερικών. Όσο για τις διάφορες συναλλαγές, αυτοπρόσωπη παρουσία απαιτείται μόνο στη μεταβίβαση ακινήτου, στον γάμο και το διαζύγιο.