ΌΤΑΝ Ο ANΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΕΛΕΓΕ ΟΤΙ ΤΟ ΝΑΤΟ ΔΕΝ ΕΓΓΥΑΤΑΙ ΣΥΝΟΡΑ ΚΑΙ ΕΦΟΔΙΑΖΕΙ ΜΕ ΟΠΛΙΣΜΟ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΜΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΧΕΙ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΠΟΥ ΧΑΡΑΞΕ Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

Με αφορμή τα τελευταία γεγονότα με την Τουρκία και με επίκεντρο τους ελληνικούς χειρισμούς σε κορυφαία διπλωματικά ζητήματα, ανακαλουμε στη μνήμη  ενέργειες και πολιτικές του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ σε κρίσιμες στιγμές, που όπως πιστεύει θα μπορούσαν -ως φιλοσοφία- να αποτελέσουν οδηγό και για τη σημερινή εποχή.

Ο Ανδρέας πίστευε ότι η εξωτερική μας πολιτική πρέπει να είναι πολυδιάστατη και μη δεδομένη. 

Η Ελλάδα, ενώ ήταν μέλος της Ε.Ε., επεδίωκε να κινείται μεταξύ Αμερικής και Σοβιετικής Ενωσης, διατηρώντας ισορροπίες.  Καίτοι η Ελλάδα ήταν χώρα του ΝΑΤΟ, επεδίωκε να έχει άριστες σχέσεις με τη Σοβιετική Ενωση μέχρι του σημείου να παρεξηγείται η στάση του από τις δεξιές, συντηρητικές κυβερνήσεις των χωρών της Δύσης.

Η Τουρκία σήμερα είναι περισσότερο διεκδικητική απ’ ό,τι στο παρελθόν. Δύο είναι οι λόγοι. Ο ένας είναι οι υδρογονάνθρακες του Αιγαίου και ο δεύτερος η προσπάθειά της να ηγηθεί του μουσουλμανικού κόσμου συμπεριφερόμενη ως μια υπερδύναμη και αυτή.

Επεδίωκε και επιτύγχανε να έχει προσωπικές σχέσεις με όλους τους ηγέτες έτσι που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας κατά τον καλύτερο τρόπο. Ο Μιτεράν, ο Πάλμε, η Ιντιρα Γκάντι, ο Καντάφι, ο Γιαρουζέλσκι, ο Αραφάτ αλλά και ο Κλίντον είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα. Οταν ο Μιτεράν, πρόεδρος τότε της Γαλλίας, με μεσολάβηση δική του ερχόταν στην Κρήτη για να συναντηθεί με τον Καντάφι προκειμένου να εξυπηρετήσει τα γαλλικά συμφέροντα στη Λιβύη, αντιλαμβάνεστε ποια ήταν η δύναμη του Ανδρέα Παπανδρέου και της χώρας την εποχή εκείνη.

Με την Τουρκία λίγες μέρες μετά την απειλή πολέμου,

το 1987 συνομιλούσε με τον Οζάλ για να διασφαλίσει μια μεγάλη περίοδο ειρήνης ανάλογη της περιόδου Βενιζέλου-Κεμάλ Ατατούρκ. Εφόσον η Τουρκία αποδεχόταν το σημερινό status στο Αιγαίο, ήταν διατεθειμένος να δημιουργήσει εταιρείες για την εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου χώρου του Αιγαίου.

Γιατί πίστευε ότι τα κέρδη της χώρας δεν θα ήταν μεγάλα εάν παραχωρούνταν το Αιγαίο προς εκμετάλλευση στις πολυεθνικές εταιρείες του πετρελαίου μονομερώς και αποκλειστικά. 

Πίστευε ότι μια απόφαση του ΝΑΤΟ ή μια διακήρυξη της Αμερικής ότι δεν θα επιτρέψουν πολεμική σύρραξη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας θα οδηγούσε σε ειρήνη και αφοπλισμό και έλεγε χαρακτηριστικά ότι «αυτό δεν το επιθυμεί η πολεμική βιομηχανία των χωρών της Δύσης». Σήμερα η χώρα έχει τις χειρότερες δυνατές σχέσεις με τη Ρωσία, ενώ η Τουρκία συμμαχεί με τη Λιβύη, τα τουρκικά σκάφη που επιχειρούν υποθαλάσσιες γεωτρήσεις σχεδόν ελεύθερα κυκλοφορούν στο Αιγαίο και τη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Τότε και η απλή έξοδος του «Σισμίκ» από τα Δαρδανέλια ήταν αιτία πολέμου.

Οσον αφορά τις συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού ο Παπανδρέου επέβαλε το ενιαίο αμυντικό δόγμα, με τα ελληνικά F-16 να υπερίπτανται της Κύπρου, ενώ ταυτόχρονα υποχρέωνε τον Κληρίδη να εγκαταστήσει τους πυραύλους S-300 στην Κύπρο όχι για να επιτεθεί στην Τουρκία, αλλά για να οδηγηθούμε σε έναν ουσιαστικό διάλογο επίλυσης του Κυπριακού. 

Μετα τον Ανδρέα φέραμε τους πυραύλους αυτούς στην Κρήτη, ενώ η Τουρκία σήμερα έχει το πάνω χέρι αποκτώντας τους πυραύλους S-400, 25 χρόνια από τότε.

Ο Ανδρέας πίστευε ότι η αντιπολίτευση σε όλα τα θέματα και ιδιαίτερα τα εθνικά θα πρέπει να είναι έντονα αιχμηρή και διεκδικητική όχι μόνο για κομματικό όφελος, αλλά γιατί με τον τρόπο αυτό βοηθά την κυβέρνηση να ασκεί καλύτερη εξωτερική και εσωτερική πολιτική.

Αντίθετα η αντιπολίτευση ως κυβέρνηση θα πρέπει να προσαρμόζει τις θέσεις τις έτσι ώστε να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας. Η Ελλάδα καίτοι μέλος της Ε.Ε. είχε ταυτόχρονα τις καλύτερες σχέσεις απ’ όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ με τη Σοβιετική Ενωση και τις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας. 

Αυτό που τότε για τη χώρα είχε επιτύχει ο Παπανδρέου, επιχειρεί σήμερα να το επιτύχει ο πρόεδρος της Τουρκίας.