ΤΑ ΑΝΟΙΧΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΗΣ ΣΕΝΓΚΕΝ ΠΛΟΥΤΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Χαράτσι μέσω δορυφόρου στους αυτοκινητοδρόμους - Η Deutsche Telekom επενδύει στην επιχείρηση "διόδια" με πρώτη χώρα την Γερμανία.

Η γερμανική εταιρεία Toll Collect GmbH είναι κοινοπραξία μεταξύ της αυτοκινητοβιομηχανίας Daimler-Chrysler, και συγκεκριμένα του τμήματος Daimler Financial Services, της Deutsche Telekom [1] και της γαλλικής εταιρείας διαχείρισης δρόμων με διόδια Cofiroute. Στο πλαίσιο ενός προγράμματος Public Private Partnership, δηλαδή Συνεργασία Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), η Toll Collect δημιούργησε με ανάθεση και κατ’ εντολή της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας το παγκοσμίως πρώτο βασισμένο σε δορυφόρους σύστημα διοδίων. 

Ο δορυφορικός έλεγχος των γερμανικών αυτοκινητοδρόμων 

Από τον Σεπτέμβριο του 2002 χίλιοι μηχανικοί και προγραμματιστές δούλεψαν για την εγκατάσταση του προγράμματος,

το οποίο η Toll Collect, ενώ αρχικά δεσμεύτηκε να παραδώσει στα τέλη Αυγούστου 2003, παρέδωσε το σύστημα 2 χρόνια πίσω από το χρονοδιάγραμμα, την 1η Ιανουαρίου 2005. 
Οι φήμες ότι υπήρξαν και εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ της Toll Collect και της γερμανικής κυβέρνησης σχετικά με τις ζημιές που θα καταβάλει η Toll Collect, λόγω της μεγάλης καθυστέρησης στην ανάπτυξη του συστήματος, αφού το πρόγραμμα προβλεπόταν ότι θα αποφέρει 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ το 2004, χρησιμοποιήθηκαν για εσωτερική κατανάλωση αφού ουσιαστικά η γερμανική κυβέρνηση ανέθεσε την εκτέλεση του έργου στη γερμανική εταιρεία Toll Collect, όπως αποκάλυψαν οι καταγγελίες ότι κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του διαγωνισμού για το σύστημα, μη γερμανικές εταιρείες δεν είχαν την ανάλογη αντιμετώπιση. 
Η Toll Collect υπολογίζει το σύστημα διοδίων για τα φορτηγά LKW-Maut για τους αυτοκινητοδρόμους της Γερμανίας με ακρίβεια, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, 365 ημέρες το χρόνο, τα εισπράττει από τις μεταφορικές εταιρείες και τα καταθέτει άμεσα στα ομοσπονδιακά ταμεία της Γερμανίας. Από τον Οκτώβριο του 2003 Ολλανδοί πράκτορες, εκπρόσωποι μεταφορικών εταιρειών με στόλους βαρέων φορτηγών, 7,5 τόνων και άνω, εξέφρασαν τις ανησυχίες τους. 
Η Γερμανία, ως σημαντικότερη χώρα διέλευσης της Ευρώπης, αν και τους υποσχέθηκε ότι θα αντιστάθμιζαν το αυξημένο κόστος διέλευσης με κάποια έκπτωση επί του φόρου καυσίμων, αν θα αγόραζαν πετρέλαιο στη Γερμανία, ήξερε ότι ελάχιστοι Ολλανδοί, Βέλγοι και Ανατολικοευρωπαίοι και μόνο κάτω από έκτακτες συνθήκες θα αγοράσουν καύσιμα από την Γερμανία, εφόσον τα καύσιμα στις πατρίδες τους είναι φθηνότερα από την Γερμανία. Οι κυβερνήσεις Γαλλίας, Τσεχίας και Μεγάλης Βρετανίας παρακολούθησαν τις εξελίξεις για να πάρουν μαθήματα στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τα δικά τους αντίστοιχα συστήματα χρέωσης των φορτηγών που κάνουν χρήση αυτοκινητοδρόμων και κεντρικών αρτηριών και να επιβάλουν σύστημα χρέωσης βασισμένο σε δορυφορική τεχνολογία για όλους τους δρόμους.

Η Γερμανία πλουτίζει όταν διέρχεσαι από τα εδάφη της 

Επειδή, όπως λένε οι ίδιοι οι Γερμανοί, “Gelegenheit macht Diebe” (η ευκαιρία κάνει τον κλέφτη), η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας αποφάσισε να εκμεταλλευτεί τη νευραλγική θέση της χώρας στο κέντρο της Ευρώπης και να μεταβιβάσει το κόστος καταπόνησης των οδικών της δικτύων και τις απαιτούμενες επενδύσεις για τη συντήρηση και επέκτασή του στους τελικούς καταναλωτές των μεταφερόμενων προϊόντων. 
Για την υποτιθέμενη δίκαιη κατανομή του κόστους σε εκείνους που το προκαλούν, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση καθιέρωσε διόδια για φορτηγά οχήματα ανάλογα με τη διαδρομή από την 1η Ιανουαρίου 2005 χωρίς διακρίσεις για όλα τα φορτηγά οχήματα γερμανικά και διεθνών μεταφορών από 7,5 τόνους και πάνω. 
Η Toll Collect δημιούργησε ένα σύστημα διοδίων, το οποίο επιβάλει τα τέλη, σε εξάρτηση από τη διανυθείσα διαδρομή και την κατηγορία ρύπων του φορτηγού. Έτσι, σύμφωνα με την φιλοσοφία του συστήματος, ο καθένας πληρώνει αποκλειστικά για το πραγματικά διανυθέν χιλιόμετρο, τελείως δίκαια. Σύμφωνα με την ίδια την εταιρεία, η Toll Collect δημιούργησε ένα σύστημα, το οποίο δεν παρεμποδίζει τη ροή της συγκοινωνίας κατά την επιβολή των διοδίων γιατί η καινοτόμα τεχνολογία δεν απαιτεί ούτε περαιτέρω περιορισμούς ταχύτητας ούτε την στάση των οχημάτων ή τη δέσμευσή τους σε προδιαγεγραμμένες οδικές λωρίδες. 
Η καινοτομία του συστήματος είναι ο παγκοσμίως για πρώτη φορά χρησιμοποιούμενος συνδυασμός της τεχνολογίας πλοήγησης GPS (Global Positioning System) με το σύστημα ασύρματης επικοινωνίας GSM (Global System For Mobile Communications) , που είναι και η βάση για την αυτόματη χρέωση. Κεντρικό συστατικό του αυτόματου συστήματος χρέωσης είναι μια συσκευή οχήματος, εγκατεστημένη στο κόκπιτ του φορτηγού, η On-Board Unit (OBU). Στην OBU είναι αποθηκευμένα τα σημαντικότερα δεδομένα για την επιβολή διοδίων: το υπόχρεο καταβολής διοδίων δίκτυο διαδρομών, ο ισχύων συντελεστής τελών ανά χιλιόμετρο, η κατηγορία ρύπων και ο αριθμός αξόνων του φορτηγού. 
Η OBU λαμβάνει μέσω GPS τα σήματα δορυφόρων και αναγνωρίζει βάσει του ψηφιακού οδικού χάρτη, εάν το όχημα βρίσκεται σε μια υπόχρεη καταβολής διοδίων διαδρομή. Η OBU υπολογίζει στη συνέχεια το ύψος των διοδίων και μεταδίδει τα δεδομένα ασφαλώς κωδικοποιημένα ασύρματα στο κέντρο μηχανογράφησης της Toll Collect. Κάθε αλλαγή στα δεδομένα λειτουργίας των συσκευών οχήματος – π.χ. παράμετροι διοδίων ή καινούργιες διαδρομές με διόδια – διαβιβάζεται ασύρματα στις συσκευές χωρίς διαταραχή της λειτουργίας. 
Για να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι οδηγοί φορτηγών μπορούν να χρησιμοποιήσουν το υπόχρεο καταβολής διοδίων δίκτυο διαδρομών σύμφωνα με τις προσωπικές τους απαιτήσεις, η Toll Collect διαθέτει πρόσθετα προς την αυτόματη επιβολή διοδίων με την OBU τη χειροκίνητη χρέωση στο Διαδίκτυο και σε πολυάριθμα τερματικά σε σταθμούς διοδίων. 
Προϋπόθεση για τη χρέωση μέσω της OBU και το Διαδίκτυο είναι η εγγραφή της επιχείρησης, στην οποία ανήκουν τα φορτηγά οχήματα, στην Toll Collect. Η πληρωμή διοδίων σε τερματικό σε σταθμό διοδίων διατίθεται και για μη εγγεγραμμένους χρήστες. Η αυτόματη καταχώριση με μια συσκευή οχήματος (OBU) αποτελεί τον πιο άνετο τρόπο πληρωμής των διοδίων, αφού παρέχει πλήρη ευελιξία χωρίς ενδιάμεσα στοπ και πρόσθετο σχεδιασμό για την εξοικονόμηση πολύτιμου χρόνου και συνεπώς χρημάτων, σύμφωνα πάντα με τους ισχυρισμούς της ίδιας εισπρακτικής εταιρείας. 
Η χειροκίνητη χρέωση προσφέρεται ιδιαίτερα για οδηγούς φορτηγών και μεταφορικές επιχειρήσεις, οι οποίες σπανίως μόνο κινούνται σε γερμανικούς αυτοκινητόδρομους και σε ομοσπονδιακές οδούς με διόδια. Μπορούν να δηλώσουν τη σχεδιασμένη τους διαδρομή σε ένα τερματικό σε σταθμό διοδίων ή μέσω του Διαδικτύου.

Χρέωση ανά χιλιόμετρο στα ανοιχτά σύνορα της Ε.Ε 

Το ποσό των διοδίων καθορίζεται από τη διαδρομή που διανύει το όχημα σε οδούς διοδίων και από την τιμή μονάδας διοδίων ανά χιλιόμετρο, που περιλαμβάνει τα κόστη υποδομών και το κόστος για την προκαλούμενη ατμοσφαιρική ρύπανση. 
Η τιμή μονάδας διοδίων για τα κόστη υποδομών εξαρτάται από τον αριθμό των αξόνων του φορτηγού. Η τιμή μονάδας διοδίων για το κόστος της προκαλούμενης ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξαρτάται από την κλάση καυσαερίων. Σχετικά με το ύψος της μονάδας διοδίων και την αντιστοίχιση στις κλάσεις καυσαερίων αποφασίζει η γερμανική βουλή. 
Η χρέωση ανά χιλιόμετρο κυμαίνεται ανάλογα με τον αριθμό των αξόνων και την κατηγορία εκπομπών του οχήματος και είναι μεταξύ 9 και 14 σεντ ανά χιλιόμετρο. Αυτό σημαίνει ότι ένα φορτηγό που πρέπει να πάει από το Αμβούργο στο Μόναχο, και για να διανύσει τα 776 χιλιόμετρα θα πληρώσει από 69,84 μέχρι και 108,64 ευρώ. 
Υπάρχουν πολλοί τρόποι πληρωμής των διοδίων. Οι καταχωρημένοι χρήστες έχουν στη διάθεσή τους όλους τους τρόπους πληρωμής. Μπορούν να πληρώνουν μέσω εκκαθαριστικού πιστωτικού υπολοίπου, μέσω της υπηρεσίας αυτόματης χρέωσης τραπεζικού λογαριασμού με πιστωτικό υπόλοιπο, μέσω πιστωτικής κάρτας, μέσω της μεθόδου LogPay ή με κάρτες καυσίμων. 
Όλοι οι χρήστες, καταχωρημένοι ή όχι, μπορούν επίσης να πληρώνουν τις μετρητοίς ή με κάρτες καυσίμων ή πιστωτικές σε όλους τους τερματικούς σταθμούς διοδίων. Η χρέωση διοδίων για εγγεγραμμένους χρήστες πραγματοποιείται μια φορά το μήνα μετά τη λήψη της κατάστασης διοδίων. Μη εγγεγραμμένοι χρήστες λαμβάνουν κατά τη χρέωση στον τερματικό σε σταθμό διοδίων μια απόδειξη χρέωσης σαν αποδεικτικό για την πληρωμή των διοδίων. Σημαντική προϋπόθεση για να εξασφαλιστεί η σωστή επιβολή διοδίων και να αποφευχθούν διαταραχές των OBU, είναι ο σωστός χειρισμός της συσκευής οχήματος. 
Οι τοποθετήσεις και αφαιρέσεις συσκευών οχημάτων και περιφερειακών εξαρτημάτων, όπως κεραίες ή μονάδες τυπωμένου κυκλώματος επικοινωνίας μικρών διαδρομών μέσω υπέρυθρων ή μικροκυμάτων DSRC (Dedicated Short Range Communication) και οι εργασίες συντήρησης επιτρέπεται να εκτελούνται αποκλειστικά από πιστοποιημένα συνεργεία.

Πληρώνεις διπλά όταν καθυστερήσεις

Όσοι οδηγοί φορτηγών διασχίζουν την Γερμανία γνωρίζουν ότι παρακολουθούνται από 300 κάμερες συμμόρφωσης διοδίων και ανά πάσα στιγμή μπορεί κάποιος από τους 450 κινητούς σταθμούς ελέγχου να τους ακινητοποιήσει και να διενεργήσει έλεγχο. Οι ίδιοι οδηγοί γνωρίζουν τα ατελείωτα μποτιλιαρίσματα στις γερμανικές Bundesautobahnen, όχι μόνο από κάποιο ατύχημα ή από έργα συντήρησης, αλλά από τον όγκο των ίδιων των φορτηγών που την διασχίζουν επί 9 ώρες και σταματούν υποχρεωτικά σε πάρκινγκ τις επόμενες 8 ώρες. 
Ακόμη και αυτά τα ίδια τα πάρκινγκ είναι μποτιλιαρισμένα. Οι ώρες οδήγησης και στάθμευσης ελέγχονται από τον ταχογράφο, τον υποχρεωτικά εγκατεστημένο σε όλα τα φορτηγά. Αν ένας οδηγός φορτηγού που οδηγεί 4 ώρες, κάνει υποχρεωτικό διάλειμμα 45 λεπτών της ώρας και συνεχίζει να οδηγεί τις υπόλοιπες επιτρεπόμενες 4 ώρες, δεν κατορθώσει να φτάσει στο σημείο προορισμού για το οποίο προπλήρωσε, μετά την υποχρεωτική στάθμευση για τις επόμενες 8 ώρες, είναι υποχρεωμένος από το σημείο που εκείνη την στιγμή βρίσκεται να ξαναπληρώσει προκειμένου να φτάσει στο επόμενο σημείο που νομίζει ότι οι επιτρεπόμενες 8 ώρες οδήγησης θα του επιτρέψουν να διανύσει. 
Όσοι περισσότεροι είναι οι λόγοι που θα αναγκάσουν έναν οδηγό φορτηγού να κόψει την ταχύτητα του οχήματος, να μπει σε παρακαμπτήριες οδούς λόγω έργων ή ακόμη και να σταματήσει τελείως σε περίπτωση πολύνεκρου δυστυχήματος, τόσο ξαναπληρώνει το δικαίωμα να διανύσει τα ίδια προπληρωμένα χιλιόμετρα απόστασης.

[1] Πρόκειται για την ίδια Deutsche Telekom, της κατόχου του 40% του μετοχικού κεφαλαίου του ΟΤΕ και στην οποία σύμφωνα με το δικαίωμα πρώτης προτίμησης θα πουληθεί το 10%, 6% που ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο και 4% που ελέγχει το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ. Την πώληση θα αναλάβει να τρέξει το νέο υπερ-ταμείο, υπό το οποίο θα συγχωνευθούν το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).