ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ

Εδώ και καιρό έχει ξεκινήσει μια πολύ μεγάλη έρευνα κοινωνικής ψυχολογίας: 

Υπέβαλαν ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων σε οικονομική στέρηση, αναστάτωση, μείωση προσφερόμενων υπηρεσιών και γενικά κλείσιμο του ορίζοντα προσδοκιών τους. Αυτό γινόταν σταδιακά αλλά κλιμακωτά. Στη διοίκησή τους οι ερευνητές έβαζαν όλο και πιο προφανώς αφερέγγυα πρόσωπα...

Στο τελευταίο διάστημα αντικατέστησαν τη διοίκηση του πλήθους αυτού με ένα μείγμα απατεώνων χαμηλού επιπέδου και εξόφθαλμα ψυχοπαθών. 

Το εντυπωσιακό είναι ότι το πλήθος έδειχνε μεγαλύτερα ποσοστά εμπιστοσύνης στους προφανείς απατεώνες από τους προηγούμενους. Μάλιστα όσο περισσότερα ψέματα έλεγε η διοίκηση απατεώνων τόσο αύξανε η εμπιστοσύνη του πλήθους.

Επειδή αυτή η συμπεριφορά είχε πρωτόγνωρο ενδιαφέρον αποφάσισαν να κάνουν ένα ακόμα πείραμα με μετρήσιμα αποτελέσματα. 

Έθεσαν στο πλήθος ένα ερώτημα ασαφές που όμως θα έκρινε τη ζωή τους,

με τη διοίκηση απατεώνων να προτρέπει το πλήθος σε συγκεκριμένη απάντηση που ήταν προφανώς λάθος. Το πλήθος άκουσε για άλλη μια φορά την υπόδειξη των απατεώνων σε ποσοστό πάνω από 60%. Αφού το πλήθος έδειξε αυτή τη συμπεριφορά, η διοίκηση απατεώνων άρχισε να τους λέει προφανή ψέματα με βραχύ ορίζοντα διάψευσης.

Το εντυπωσιακό είναι ότι το πλήθος εξεγειρόταν εύκολα και έντονα στις αρχικές και πιο φερέγγυες διοικήσεις ενώ με τους προφανείς απατεώνες είναι πιο καθησυχασμένο και πειθήνιο. Φαίνεται σαν να αποδέχεται αυτή την τελευταία διοίκηση σαν φυσικό τους αρχηγό.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι για πρώτη φορά αναγνωρίζει το πλήθος τόσο σαφώς δικά του χαρακτηριστικά στη διοίκηση απατεώνων και αυτό το καθησυχάζει. Νοιώθει οικειότητα και δικαιολογεί το ψεύδος σαν να είναι μια φυσιολογική και αποδεκτή συμπεριφορά ακόμα και αν το ψεύδος προκαλεί ζημία στα συμφέροντα του πλήθους.

Η ανάγκη για αίσθηση οικειότητας είναι υπεράνω της ίδιας της επιβίωσης. Η ανάγκη για διοίκηση που δεν προκαλεί φθόνο αφού είναι ίσου ή κατώτερου επιπέδου με το μέσο όρο της ποιότητας του πλήθους είναι υπεράνω της ευημερίας.

Τα χαρακτηριστικά του πλήθους διακρίνονται από ανωριμότητα και ταπεινά ένστικτα. Η πιθανότητα συγκρότησης λειτουργικών κοινωνικών δομών από το συγκεκριμένο πλήθος είναι χαμηλή.

Η πιθανότητα ευημερίας είναι ακόμα πιο χαμηλή. Η πιθανότητα καταστροφής του πλήθους για εσωτερικούς ή εξωτερικούς λόγους αυξάνεται με το χρόνο.

Η όποια ομοιότητα με καταστάσεις στην Ελλάδα είναι απλά τυχαία.