Για ένα ερημωμένο
σημείο της Ελλάδας, με πολλά προβλήματα υγείας, κάνει λόγο αντιπρόσωπος της
Οικολογικής Κίνησης Αντίκυρας «Άρτεμις»
Ο Λουκάς Σαμουήλ ζει στην Αντίκυρα και τα τελευταία -περίπου- 10 χρόνια ασχολείται με την Οικολογική Κίνηση Αντίκυρας «Άρτεμις» στην προσπάθεια του να σώσει ό,τι σώζεται από το περιβάλλον της πατρίδας του.
Η «Άρτεμις» είναι ένα από τα «παιδιά» της Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Συλλόγων Κορινθιακού Κόλπου «Αλκυών» και έχει δημιουργηθεί ουσιαστικά για την προστασία τους περιβάλλοντος στην Αντίκυρα. Κατά καιρούς έχει προχωρήσει σε έντονες διαμαρτυρίες για την περιβαλλοντική ρύπανση της περιοχής από τα εργοστάσια που λειτουργούν στην περιοχή.
Ο κ. Σαμουήλ αναφέρει χαρακτηριστικά στο newsbeast.gr ότι στόχος της οικολογικής αυτής κίνησης δεν είναι το να «διώξουν» τις επενδύσεις από την περιοχή αλλά να μπει ένα φρένο στη μόλυνση του περιβάλλοντος και να βρεθεί η ισορροπία με τον επιχειρηματία ώστε να μπορεί ο κόσμος να ζει ελεύθερος χωρίς να φοβάται για την υγεία του.
Δείτε παρακάτω αναλυτικά τη συνέντευξή του,
στο newsbeast.gr
- Τι γίνεται στον όρμο Αντίκυρας;
Το 1963 εγκαταστάθηκε το εργοστάσιο παραγωγής αλουμίνας και αλουμινίου της γαλλικής εταιρείας Πεσινέ. Το εργοστάσιο έκανε καλά που εγκαταστάθηκε γιατί πρόσδωσε ανάπτυξη σε μία φτωχή περιοχή εκείνα τα χρόνια. Μετά από πολλά χρόνια αποδείχθηκε ότι δε γίνεται βιομηχανική ανάπτυξη χωρίς περιβαλλοντικό κόστος. Το εργοστάσιο στην δεκαετία του 2000 άλλαξε ιδιοκτησιακό καθεστώς και ο νέος ιδιοκτήτης είναι ο όμιλος «Μυτιληναίος».
Από τις πρώτες ενέργειες του Ομίλου μόλις απέκτησε το εργοστάσιο ήταν η αδειοδότηση και εγκατάσταση μίας μονάδας παραγωγής ρεύματος -Σ.Η.Θ. (συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας)- ισχύος 334 MW, η οποία εγκαταστάθηκε και λειτουργεί από το 2007 ή το 2008 η οποία αδειοδοτήθηκε από τις αρμόδιες αρχές με στόχο να απεξαρτηθεί το εργοστάσιο από τη ΔΕΗ, δεδομένου ότι η μετατροπή της αλουμίνας της σκόνης σε αλουμίνιο (μέταλλο) απαιτούνται τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας.
Το 2007 η μονάδα αυτή άλλαξε χρήση από μονάδα παραγωγής ρεύματος συνοδευτική του αλουμινίου μετατράπηκε σε εμπορική μονάδα, δηλαδή το παραγωγικό ρεύμα να πωλείται στη ΔΕΗ. Είναι πολυπλόκαμο και πολυσύνθετο το ζήτημα αυτό εκεί, της ύπαρξης όλων αυτών εργοστασίων στο συγκεκριμένο μικρό χώρο δεδομένου ότι έχει κοινωνικά χαρακτηριστικά, οικονομικά προβλήματα τα οποία αγγίζουν όλους τους πολίτες, τους Έλληνες και βεβαίως περιβαλλοντικά προβλήματα. Σαν οικολογική οργάνωση εμείς επειδή τα παρακολουθούσαμε αυτά -δεδομένου ότι η μονάδα αυτή η Σ.Η.Θ. (συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας)- ισχύος 334 MW, οποία εγκαταστάθηκε εκτός από το ρεύμα παρήγαγε και ατμό. Ατμός είναι ένα βασικό στοιχείο στη διάσπαση του βωξίτη.
Πριν λοιπόν την εγκατάσταση της μονάδας Σ.Η.Θ. ο ατμός έβγαινε με την καύση μαζούτ. Αφού εγκαταστάθηκε η μονάδα αυτή το μαζούτ έφυγε από την περιοχή μας ως καύσιμο για την παραγωγή ατμού. Οπότε ουσιαστικά ευνόησε περιβαλλοντικά τον τόπο η πρώτη μονάδα ενέργειας. Αυτό δεν μπορούμε να το αρνηθούμε. Και σε αυτό εμείς δεν είχαμε καμία αντίρρηση κατά βάση πέρα από τα οικονομικά κομμάτια: της αγοράς από τη μία του ρεύματος σε πολύ χαμηλή τιμή και η πώληση από την άλλη του ρεύματος στη ΔΕΗ σε πολύ υψηλότερη τιμή.
Η οικονομική συναλλαγή ήταν ένα ζήτημα αλλά αυτό ήταν οικονομικό κομμάτι, περιβαλλοντικά δε μας αγγίζει. Το πρόβλημα όμως της μονάδας αυτής συμπαραγωγής ηλεκτρισμούς και θερμότητας είναι η ύδρευση, η ψύξη της. Για να ψυχθεί αυτή η μονάδα και οι μηχανές της κάθε ώρα από τον Κορινθιακό κόλπο, από τον όρμο της Αντίκυρας αντλούνται 23 χιλιάδες κυβικά μέτρα θαλασσινό νερό, μπαίνουν μέσα στο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, ψύχουν τους στροβίλους και ξαναπέφτουν υπέρθερμα στον Κορινθιακό κόλπο. Εκεί ήταν η δικά μας η αντίθεση, στον τρόπο ψύξης αυτής της μονάδας.
Αυτό εξ' ορισμού είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο περιβαλλοντικό. Δηλαδή το να τραβάω τεράστιες ποσότητες θαλασσινού νερού, να τις χρησιμοποιώ για ψύξη κινητήρων και να τις ξαναρίχνω σε θαλάσσιο περιβάλλον με διαφορά 8 έως 10 βαθμούς λένε οι μελέτες -εμείς πιστεύουμε ότι είναι πολύ μεγαλύτερο- δημιουργεί ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα. Εδώ να κάνω μία παρένθεση που αργότερα θα μας χρειαστεί.
Η αρχική άδεια άντλησης θαλασσινών νερών που προέβλεπε η μελέτη η συγκεκριμένη για την πρώτη και ήδη εγκατεστημένη μονάδα των 334 MW, ήταν 12 χιλιάδες κυβικά. Όμως με διάφορες ενέργειες επιχειρηματιών αυτή σιγά σιγά ανήλθε στις 23 χιλιάδες κυβικά μέτρα (θαλασσινού νερού) την ώρα. Γιατί έγινε αυτό; Είχε τόσες ανάγκες ψύξης η μονάδα; Δεν έγινε για αυτό.
Στη συνέχεια λοιπόν ο επιχειρηματίας έβγαλε άδεια και εγκατέστησε στον ίδιο χώρο με τη μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας 334 MW, με την ύπαρξη του εργοστασίου αλουμινίου και αλουμίνας και δεύτερη μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας 445 MW.
Συνολικά δηλαδή στον όρμο της Αντίκυρας λειτουργεί το εργοστάσιο παραγωγής αλουμινίου -αλουμίνας, μία μονάδα ισχύος 334 MW και άλλη μία μονάδα ισχύος 445 MW- δηλαδή συνολικά 789 MW. Αυτή η μονάδα, λοιπόν, είναι συνδυασμένου κύκλου και υδρόψυκτη, χρησιμοποιεί συστοιχίες πύργων ψύξης. Οι απώλειες των υδάτων από τους πύργους ψύξης αναπληρώνονται από το νερό που τραβάει από την θάλασσα, στην προηγούμενη μονάδα.
Εδώ λύνεται ένα πρόβλημα που σας είπα πριν γιατί έγινε η αύξηση μεγέθους των θαλασσινών νερών στη ψύξη της μονάδας, της πρώτης, χρησιμοποιείται δηλαδή και για τη δεύτερη το νερό αυτό για αυτό είναι μεγάλη η ποσότητα.
Εμείς κάναμε διάφορες ενέργειες, προσφύγαμε για τη δεύτερη μονάδα στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Δεν την κερδίσαμε τη δίκη. Η δικαιοσύνη, δυστυχώς, είναι ταξική. Γιατί τόσες μονάδες θερμικές, το φυσικό αέριο είναι παράγωγο του πετρελαίου, δεν είναι ανανεώσιμη μορφή ενέργειας. Είναι καύσιμο, ορυκτό. Βάλτε και τους ρύπους από την ήδη βιομηχανία του αλουμινίου και της αλουμίνας, βάλτε και τα νερά ψύξης, βάλτε τα οξείδια του αζώτου, βάλτε φθόρια, διοξείδιο του άνθρακα σε ένα σωρό εκπεμπόμενοι ρύποι και επιβάρυνση περιβάλλοντος σε έναν περίκλειστο χώρο. Μιλάμε για ένα ορμίσκο, έναν πολύ κλειστό θαλάσσιο περιβάλλον. Πιστεύουμε ότι επιβαρύνεται εκεί το περιβάλλον υπέρμετρα.
Έχουμε δυο εργοστάσια παραγωγής ενέργειας. Η κατάσταση η σημερινή στη ΔΕΗ δεν είναι επειδή δεν πληρώνουν κάποιοι άνθρωποι φτωχοί. Είναι από την επιδότηση σε ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς. Δηλαδή δεν μπορεί να αγοράζει ένας το ρεύμα με 0,012 ευρώ τη Μεγαβατόρα και να την πουλάει στο ίδιο σύστημα -ο ίδιος που από τη μία είναι καταναλωτής- 112 ευρώ τη Μεγαβατόρα. Αυτό είναι το οικονομικό κομμάτι.
Στο κοινωνικό λοιπόν κομμάτι... Επειδή εκεί είναι ένας πολύ μικρός τόπος, όποιος δεν βρει δουλειά, με οποιαδήποτε τρόπο στο εργοστάσιο του αλουμινίου αναγκάζεται και φεύγει από την περιοχή. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, οι νέοι άνθρωποι να φεύγουν δεδομένου ότι δεν έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας, καθώς έχουν μεγαλώσει με το όνειρο να πάνε για δουλειά μόνο εκεί. Δεν ασχολούνται με τίποτα άλλο, ούτε επιχειρηματικά, ούτε πολιτιστικά ή επιστημονικά για να βρουν άλλες διεξόδους. Αν δεν βρουν δουλειά εκεί ο κόσμος φεύγει από την Αντίκυρα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα όσο περνάει ο καιρός να γηράσκει ο πληθυσμός... και να γηράσκει ραγδαία.
Δε θα βρει δουλειά κόσμος εκεί πέρα ή θα βρει ελάχιστος. Δεν είναι δηλαδή αναπτυξιακά αυτά τα εργοστάσια. Αυτά τα εργοστάσια φτιάχνονται για ένα και μόνο σκοπό...
- Αυτή τη στιγμή είναι κάτι άλλο στα σκαριά;
Όχι είναι... Αυτή τη στιγμή έχει βγει άδεια από τη ΡΑΕ και για τρίτο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής πάλι με φυσικό αέριο, ισχύος αυτή τη φορά σύμφωνα με την άδεια της ΡΑΕ 665 MW, δηλαδή υπερδιπλάσιας ισχύος της υφιστάμενης. Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων την οποία έχουμε μελετήσει διεξοδικά, για τη νέα μονάδα πάντα, την καινούργια που θα εγκατασταθεί μιλάει για 745 MW. Τα ΜΜΕ, τα οικονομικά κυρίως που βλέπουν «επενδυτικά» τα ζητήματα μιλάνε για 850 MW. Είναι απροσδιορίστου ισχύος η νέα προς εγκατάσταση μονάδα. Δηλαδή στον όρμο της Αντίκυρας, στην άκρη του Κορινθιακού κόλπου πρόκειται να εγκατασταθεί περίπου 1,4 GW παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συν το εργοστάσιο αλουμίνας και αλουμινίου.
Να πω λίγο για τις θέσεις εργασίας. Οι θέσεις εργασίας σε αυτά τα καινούργια εργοστάσια επειδή είναι τεχνολογικά καινούργια είναι πάρα πολύ λίγες. Δηλαδή ακόμα και αν κάποιος ήθελε να πει: «Ναι αλλά θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας». Δεν δημιουργούνται θέσεις εργασίας. Είναι ελάχιστες οι θέσεις εργασίας. Είναι 25 στις 3 μονάδες. Θα μπορούσε να πει κάποιος: «Μα στη φάση της κατασκευής του εργοστασίου δεν θα βρουν δουλειά οι άνθρωποι;». Η κατασκευή αυτών των εργοστασίων γίνεται μέσω εργολαβιών. Ξένοι άνθρωποι δηλαδή. Τα δυο προηγούμενα εργοστάσια τα έφτιαξαν ρώσικες εταιρείες.
Άρα δε θα βρει δουλειά κόσμος εκεί πέρα ή θα βρει ελάχιστος. Δεν είναι δηλαδή αναπτυξιακά αυτά τα εργοστάσια. Αυτά τα εργοστάσια φτιάχνονται για ένα και μόνο σκοπό... Να εκμεταλλευτεί τις καταστάσεις ο επιχειρηματίας και να «οικονομήσει». Εμείς εδώ στην Αντίκυρα, η «Άρτεμης» και η «Αλκυών», ψάχνουμε την ισορροπία. Δεν είμαστε ενάντια στις επενδύσεις. Απλά ψάχνουμε να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στον επιχειρηματία που θέλει να κερδίσει αλλά και σε έναν άνθρωπο που θέλει να επιβιώσει στον τόπο του, εκεί που έχει θάψει τους γονείς του.
- Άρα αυτό που θέλετε είναι να μην γίνει η τρίτη μονάδα παραγωγής;
Βεβαίως. Το παλεύουμε με κάθε τρόπο αλλά είναι τόσο έντονα τα προβλήματα και τόσο έντονη η διαπλοκή και τόσο στρεβλή οπτική αυτού που ονομάζουμε «ανάπτυξη» που δεν νομίζω να τα καταφέρουμε. Εμείς για τη ψυχή μας τρέχουμε τώρα και για τα παιδιά μας. Απεγνωσμένα κάνουμε τις προσπάθειες.
- Έχετε παρατηρήσει παρενέργειες στον κόσμο, στη φύση, στο περιβάλλον στην Αντίκυρα από τις μονάδες τα τελευταία χρόνια;
Για το κομμάτι αυτό της επιβάρυνσης των κατοίκων μόνο παρατηρητής μπορώ να είμαι. Βλέπω όλο και πιο συχνά -θέλετε να είναι ιδέα μου- δεν μπορώ να το τεκμηριώσω επιστημονικά αυτό, βλέπω συχνά να εμφανίζονται κρούσματα ασθενειών. Είτε καρκίνοι είτε περίεργα ζητήματα, είτε νευρολογικής φύσεως, είτε αυτοάνοσα. Και μάλιστα μου κάνει εντύπωση ότι ο κόσμος που βγαίνει σε σύνταξη λυπάμαι αλλά δεν ζει πολύ. Ζει ελάχιστα χρόνια μετά τη σύνταξη. Αυτό το παρακολουθώ από μόνος μου και ό,τι πληροφόρηση μπορώ να έχω.
- Οι συνταξιούχοι που εργάζονται σε αυτό το χώρο ή γενικά της περιοχής;
Όχι, όχι οι συνταξιούχοι κυρίως που φεύγουν είναι οι άνθρωποι από το χώρο που εργάζονται εκεί μέσα. Αλλά αυτό είναι παρατήρηση, είναι προσωπική εκτίμηση. Εμείς ζητάμε εδώ και πολύ καιρό να γίνει μία επιδημολογική μελέτη, να μπορεί να παρακολουθήσει από κάποια χρόνια πριν, από 20 και πέρα τι γίνεται. Ζητάμε επίμονα από φορείς, δεν το έχουμε καταφέρει.
- Οι μελέτες που επικαλείστε από πού έχουν προέλθει;
Από τις ίδιες τις μελέτες αυτού που τις υποβάλλει. Εμείς στοιχεία από εκεί παίρνουμε. Από τις δικές τους (της εταιρείας). Έχουμε κάνει και μία ανεξάρτητη μελέτη με το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) να δούμε την επιβάρυνση της θάλασσας από την πολύχρονη λειτουργία των βιομηχανικών ομάδων στον όρμο της Αντίκυρας, η οποία έχει δείξει τρομερά επιβαρυμένα στοιχεία στα ιζήματα - είναι της θάλασσας ο πάτος - ιδιαίτερα σε αρωματικούς πολυκυκλικούς υδρογονάνθρακες, οι οποίοι δεν υπάρχουν ελεύθεροι στη φύση αλλά είναι προϊόν εργασιών ανθρώπου.
Ουσιαστικά είναι κατάλοιπα από προϊόντα καύσης αυτά τα πράγματα. Είναι η μοναδική ανεξάρτητη μελέτη που έχει γίνει από όλα τα χρόνια, από το 1963 που λειτουργεί το «Αλουμίνιο της Ελλάδος». Όλες οι άλλες μελέτες που έχουν γίνει στο χώρο είναι χρηματοδοτούμενες από την εταιρεία, από την επιχείρηση.
Αρκετά παιδιά που είμαστε μαζί στην οικολογική κίνηση μελετούν σοβαρά το ενδεχόμενο να φύγουν. Να αφήσουν τις περιουσίες τους, να αφήσουν τα σπίτια τους. Ποιος νοήμων άνθρωπος μπορεί να αποδεχθεί τέτοια υπερσυσσώρευση τέτοιου είδους βιομηχανιών σε έναν περίπτυστο κόλπο;
- Η Αντίκυρα έχει ερημώσει; Ο κόσμος μπορεί να εργαστεί κάπου αλλού ή είναι μονόδρομος;
Οποιαδήποτε δραστηριότητα οικονομική υπάρχει στην Αντίκυρα είναι άμεσα συνδεδεμένη με το εκάστοτε ιδιοκτήτη της εταιρείας «Αλουμίνιο της Ελλάδος». Είτε αυτή είναι επισιτιστική είτε αυτή είναι ξενοδοχείο ή είναι απλή αγορά εργασίας όλος ο κόσμος στηρίζεται εκεί πέρα. Με αποτέλεσμα αν κάποια στιγμή οτιδήποτε συμβεί για τον οποιονδήποτε λόγο και πάψει να υφίσταται αυτή η μονάδα τι θα κάνουμε εμείς εκεί πέρα;
Μετά, δημιουργούνται πολύ έντονα «θέματα» διαπλοκής. Οτιδήποτε πρέπει να κάνεις από ένα πολιτιστικό γεγονός, ένα φεστιβάλ, μία μικρή παρουσίαση, μία ομάδα πρέπει να απευθυνθείς εκεί για οικονομική στήριξη. Από τη στιγμή που θα απευθυνθείς εκεί για οικονομική στήριξη ως η πιο εύκολη λύση αυτόματα λυπάμαι διαπλέκεσαι. Εξαρτάσαι από κάποιον άλλον. Και αυτό γιατί πρέπει να τα έχεις καλά, να μην μιλάς ό,τι κι αν βλέπεις προσδοκώντας μία θεσούλα εργασίας των 600 ευρώ σε ένα περιβάλλον υπέρμετρα επιβαρυμένο και ανθυγιεινό. Όλα αυτά είναι πολύ μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα και όλα αυτά μελλοντικά θα είναι και οι παράγοντες οι οποίοι θα ερημώσουν το χωριό μου, την πατρίδα μου.
- Αυτή τη στιγμή πόσοι κάτοικοι είστε στην Αντίκυρα;
Αυτή την στιγμή είμαστε περίπου 2.500 κάτοικοι στην Αντίκυρα. Αλλά δίπλα είναι και τα Άσπρα Σπίτια που είναι ένας οικισμός περίπου 3-3,5 χιλιάδων ανθρώπων που ανήκει στον εκάστοτε ιδιοκτήτη της εταιρείας. Δεν υπάρχει διοικητική δομή, είναι μία ολόκληρη πόλη που την έχει ο ιδιοκτήτης της «Αλουμίνιο». Γιατί; Για να στεγάσει τους εργαζόμενους.
- Οπότε οι εργαζόμενοι της εταιρείας είναι και κάτοικοι της περιοχής;
Πάντα έτσι ήταν. Πάντα αυτό γινόταν. Και τώρα ελαχιστοποιείται γιατί ο κόσμος φεύγει. Πάει στα χωριά του και πηγαινοέρχεται.
- Ο κόσμος γιατί πιστεύετε ότι φεύγει;
Αυτό είναι προσωπική απόφαση του καθενός. Αν είχα και εγώ τη δυνατότητα να πάει να μείνω στο χωριό μου για να πηγαίνω στη δουλειά μου σε 20 λεπτά θα το έκανα. Γιατί να μείνω σε ένα ξένο χώρο; Παλιότερα δεν πλήρωναν ενοίκια, τώρα πληρώνουν. Κατά την άποψη μου φεύγουν επειδή ο καθένας νιώθει καλύτερα εκεί που έχει μεγαλώσει, που είναι οι φίλοι του, οι γονείς του. Δεν νομίζω ότι η απόφαση τους έχει περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά. Άλλωστε νομίζω ότι οι άνθρωποι αυτοί που δουλεύουν εκεί μέσα δεν το έχουν σε πρώτη προτεραιότητα το περιβάλλον στην αγωνία τους να επιβιώσουν. Είναι λογικό αυτό το κατανοώ.
- Αν η τρίτη αυτή μονάδα προχωρήσει ποιο είναι το μέλλον για την Αντίκυρα;
Αρκετά παιδιά που είμαστε μαζί στην οικολογική κίνηση μελετούν σοβαρά το ενδεχόμενο να φύγουν. Να αφήσουν τις περιουσίες τους, να αφήσουν τα σπίτια τους να φύγουν από την περιοχή. Δεν υπάρχει κάποιος λόγος να μείνουμε εκεί. Ποιος ο λόγος να μείνουμε εκεί; Ποιος νοήμων άνθρωπος μπορεί να αποδεχθεί τέτοια υπερσυσσώρευση τέτοιου είδους βιομηχανιών σε έναν περίπτυστο κόλπο; Για ποιο λόγο να μείνει κάποιος εκεί; Εγώ το βλέπω το μέλλον της Αντίκυρας πολύ άσχημο. Αν μείνει κόσμος εκεί θα είναι εξ' ανάγκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου