ΤΟ ΔΩΡΟ ΚΑΙ Η ΣΟΥΠΑ

Την επομένη των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου, ο Αλέξης Τσίπρας έκανε ένα μεγάλο «δώρο» στους αντιπάλους του: συνεργαζόμενος αστραπιαία και ανενδοίαστα με τον Πάνο Καμμένο, χωρίς να αισθάνεται την παραμικρή ανάγκη να «απολογηθεί» για την «παρά φύσιν» συμμαχία, τούς αποκάλυψε το μυστικό της επιτυχίας του. 

Εκείνοι, όμως, δεν το κατάλαβαν.
Δεν το κατάλαβαν ούτε μετά το δημοψήφισμα, οπότε, το βράδυ της 20ης Σεπτεμβρίου, έχοντας πετύχει το «τρεμπλ» μέσα σε 9 μήνες, ο Αλέξης αποφάσισε να το κάνει ακόμα πιο λιανά: φιλοξένησε τον Πάνο στο βάθρο του δικού του θριάμβου, τον αγκάλιασε και τον ασπάστηκε θερμά με φόντο τα δικά του εμβλήματα.
Αυτή η, για πολλούς σοκαριστική, πανηγυρική φωτογραφία των δυο τους, συμπυκνώνει το κύριο συμπέρασμα των πρόσφατων εξελίξεων: στην ελληνική κοινωνία συντελούνται τεκτονικές, οριζόντιες διεργασίες, που υπερβαίνουν τα παραδοσιακά πολιτικά στεγανά, τα κομματικά «σιλό» και τις συμβατικές αναλύσεις. Υπάρχει ένας κόσμος,
με διακριτά δημογραφικά χαρακτηριστικά, που προφανώς αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει τα γεγονότα προσλαμβάνοντάς τα μέσα από μια εντελώς διαφορετική οπτική γωνία σε σχέση με αυτή που είχαν συνηθίσει οι παλαιομοδίτες «τεχνικοί της εξουσίας». Γι' αυτόν τον κόσμο, όπως πλέον έχουμε εμπεδώσει, τα αριστερά, τα δεξιά και τα εθνικοπατριωτικά στερεότυπα μπορούν κάλλιστα να συνυπάρχουν, χωρίς επιφυλάξεις, χωρίς τύψεις.
Προκύπτει τελικώς μια ιδεολογική «σούπα», που μπορεί να προκαλεί ανατριχίλες στους πολιτικώς ορθούς παρατηρητές, είναι όμως απολύτως κυρίαρχη αυτή τη στιγμή. Επίσης είναι ηλίου φαεινότερον ότι ο Τσίπρας και το περιβάλλον του, που, διαισθητικά έστω, αντιλαμβάνονται πολύ καλύτερα τις νέες δυναμικές, επικεντρώνονται σε αμιγώς συναισθηματικά αφηγήματα και απλοϊκά σχήματα για να ερμηνεύσουν την πραγματικότητα.
Όσο πιο πολύπλοκη είναι αυτή η πραγματικότητα, όσο πιο σύνθετα είναι τα τεχνικά ζητήματα που καθορίζουν το παρόν και το μέλλον της χώρας, τόσο πιο απλά τα μηνύματα: παλιοί και νέοι, καλοί και κακοί, αγώνες, ματωμένοι πολεμιστές και μάχες - πολλές μάχες, που δόθηκαν, αλλά κυρίως, που θα δοθούν! Το αποτέλεσμα προς το παρόν δεν μετράει, σημασία έχει το «ταξίδι». Η αλήθεια και το ψέμα συγχωνεύονται σε επικολυρικά λεκτικά σχήματα και η -σχετική, έστω- πλειοψηφία εμπιστεύεται τυφλά το «παλικάρι που πολέμησε τα θεριά».
Οι αλλαγές φυσικά δεν αφορούν μόνο στην πελατεία του ΣΥΡΙΖΑ: και στην απέναντι πλευρά συμβαίνουν ανάλογα ωσμωτικά φαινόμενα. Τα παραδοσιακά κομματικά όρια δεν έχουν πλέον κανένα νόημα, παρά μόνον για τα στελέχη των κομμάτων και τα ομόκεντρα μιντιακά entrourage. Όποιος κυκλοφόρησε -με ανοιχτά μάτια- στις συγκεντρώσεις του «Ναι», σίγουρα το κατάλαβε: αυτός ο κόσμος είχε προχωρήσει πολύ πιο μπροστά από τα κόμματα που κατά συνθήκη τον εξέφραζαν - συμπεριλαμβανομένου και του Ποταμιού. Η συντριπτική πλειοψηφία ήταν έτοιμη να «ζυμωθεί» οριζόντια και να συστεγαστεί με πολιτικά συγγενείς αλλά και μέχρι πρότινος αντιπάλους, με ισχυρό κοινό παρονομαστή τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας - με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Στο επικοινωνιακό πεδίο, η διαφορά είναι απλή και καθοριστική: ο Αλέξης ξέρει πολύ καλύτερα το κοινό του. Οι απέναντι προσπάθησαν να προσαρμόσουν τις εξελίξεις στα μέτρα τους. Παρά τα «σοκ» του Ιανουαρίου και του Αυγούστου, αρνήθηκαν να ξεβολευτούν. Αυτό φυσικά μεταφράστηκε σε χλιαρή, αμφίσημη επικοινωνία και τελικά σε μία ακόμη ήττα. Είναι να αναρωτιέται κανείς, αν κάποιοι, λίγοι έστω, από τους επιτελείς των «φιλοευρωπαϊκών» δυνάμεων έκαναν, ας πούμε, τον κόπο να δοκιμάσουν την ισχύ των επιχειρημάτων και των επικοινωνιακών ευρημάτων τους στον πραγματικό κόσμο της ηλικιακής ομάδας 18-24. Αν το έκαναν, φαντάζομαι ότι θα αντιμετωπίστηκαν ως εξωγήινοι.
Συμπέρασμα, με όρους επικοινωνίας: οι συζητήσεις περί ανανέωσης της Κεντροδεξιάς, επανίδρυσης της Κεντροαριστεράς, δημιουργίας του τρίτου πόλου και λοιπά, κινούνται στο πλαίσιο του πολιτικού αυτισμού. Το «φιλο-ευρωπαϊκό τόξο» χρειάζεται εκ βάθρων re-branding, νέο πακετάρισμα και συνολικό επαναλανσάρισμα - όχι με αντιγραφή των εργαλείων και της ρητορικής των αντιπάλων, αλλά με ανοιχτό μυαλό, πειστική τεκμηρίωση και καθημερινή γλώσσα. Μόνο έτσι θα συναθροιστούν υπάρχουσες δυνάμεις και θα βρει κίνητρο το νέο αίμα να θυσιάσει την παραλία για την κάλπη.
Ο Δημήτρης Ρούλιας είναι σύμβουλος επικοινωνίας