ΠΡΟΤΥΠΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Toυ Σαράντη Μιχαλόπουλου κατοίκου Ιτέας

Πόσοι άραγε έχουν δει και ξέρουν τι είναι η παρακάτω εικονιζόμενη μαρμάρινη κατασκευή ;

Το συγκεκριμένο αντικείμενο είναι μία
κληρωτίδα των Αθηνών και βρίσκεται
 στο Μουσείο της Αγοράς των Αθηνών.

Ανατρέχοντας στις εποχές της «Αθηναϊκής Δημοκρατίας», μίας δημοκρατίας που στους αιώνες που ακολούθησαν αποτέλεσε πρότυπο για όλο τον κόσμο, θα δούμε ότι ένα βασικό στοιχείο εκείνου του πολιτεύματος ήταν η κλήρωση και όχι η εκλογή των κυβερνώντων (όχι όλων αλλά των περισσοτέρων). Μάλιστα, ο Αριστοτέλης έλεγε ότι η δημοκρατία βασίζεται στην κλήρωση και η ολιγαρχία στην εκλογή (!).

Σήμερα, το πολιτικό σύστημα είναι δέσμιο της εξάρτησης κυβερνώντων – εκλογέων, υπό την έννοια ότι οι πρώτοι ξέρουν ότι μόνο αν είναι «αρεστοί», θα εξασφαλίσουν την εκλογή τους. Σαν αποτέλεσμα αυτής της «εξάρτησης», πολλές αποφάσεις δεν εξυπηρετούν ευθέως το «κοινό συμφέρον» αλλά μικροκομματικές σκοπιμότητες.

Αναρωτιέμαι, αν θα ήταν σκόπιμη η δημιουργία και στο δικό μας πολιτικό σύστημα ενός δεσμευτικού για τις εκλεγόμενες κυβερνήσεις σώματος, που θα αποτελείται από τυχαίους ψηφοφόρους,

επιλεγόμενους με κλήρωση. Αυτή την πρακτική, από όσο γνωρίζω, εφαρμόζουν κάποιες χώρες, με παράδειγμα την Ιρλανδία, όπου ένα ανεξάρτητο σώμα, αποτελούμενο από μέλη που εκλέγονται τυχαία με κλήρωση, αποφασίζει για διάφορα θέματα, όπως π.χ. η νομιμοποίηση των εκτρώσεων κλπ.

Σχετικούς προβληματισμούς έχω διαβάσει στο βιβλίο του πρώην Υπουργού Θόδωρου Στάθη, με τίτλο «Αναζητώντας Πρότυπα Δημοκρατίας για το σήμερα». Δυστυχώς όμως, και οι προβληματισμοί αυτοί περιορίζονται σε επίπεδο μερικών ανθρώπων ή μικρών ομάδων και δεν διεγείρουν ευρύτερα την κοινή γνώμη, που βλέπει, όχι μόνο να μη βελτιώνεται η λειτουργία ενός πραγματικά δημοκρατικού πολιτεύματος, στο οποίο μοναδικός πυρήνας είναι ο πολίτης, αλλά στο όνομα της δημοκρατίας να καταπατώνται βασικές αρχές, όπως αυτές του Συντάγματος.

Πρόσφατο παράδειγμα είναι η σωρεία τροπολογιών που πρόσφατα ψηφίστηκαν, για να «κλείσουν» κάποιες εκκρεμότητες (μερικές από αυτές αφορούσαν δαπάνες των τελευταίων δύο (!) ετών).

 Όταν μιλάμε για δημοκρατικές διαδικασίες, ας έχουμε υπόψη μας ότι στο άρθρο 74 του Συντάγματος προβλέπεται : "Προσθήκη ή τροπολογία άσχετη με το κύριο αντικείμενο του νομοσχεδίου ή της πρότασης νόμου δεν εισάγεται για συζήτηση.

Προσθήκες ή τροπολογίες Υπουργών συζητούνται μόνο αν έχουν υποβληθεί τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν την έναρξη της συζήτησης στην Ολομέλεια, στο κατά το άρθρο 71 Τμήμα ή στην αρμόδια διαρκή κοινοβουλευτική επιτροπή, όπως ορίζει ο Κανονισμός".

Αυτό που γίνεται, δυστυχώς διαχρονικά, στο ελληνικό Κοινοβούλιο είναι πραγματικά αχαρακτήριστο. Με διάφορα "τερτίπια" (π.χ. προσθήκη στο αντικείμενο ενός νομοσχεδίου της φράσης "και λοιπές διατάξεις" ώστε εκεί να κολλά κάθε άσχετη τροπολογία), καταστρατηγείται η συνταγματική πρόβλεψη, με αποτέλεσμα φαινόμενα σαν τα τελευταία (19.12.2018), που δεν είναι τα μοναδικά και δυστυχώς δεν θα είναι τα τελευταία.

Αν πάμε πιο πίσω, θα θυμηθούμε τα «κατεπείγοντα» νομοσχέδια για το κλείσιμο των αξιολογήσεων, αλλά και το υποτιμητικό για τη νοημοσύνη και την δημοκρατική ευαισθησία ενός απλού πολίτη δημοψήφισμα του καλοκαιριού του 2015. Και το ερώτημα είναι : Θα υπάρξει κάποτε ένας πραγματικός ηγέτης που θα βάλει τέλος σε αυτή τη "λειτουργία" της Δημοκρατίας, που δεν αξίζει σε κανένα Έλληνα πολίτη ;

ΥΓ. Αν κάποιος παρασυρθεί από τα συναισθήματα που τρέφει για τη σημερινή διακυβέρνηση και επικαλεσθεί το επιχείρημα ότι «και όλοι οι προηγούμενοι έκαναν το ίδιο», πρώτον θα θυμίσω ότι και εγώ ανέφερα το ίδιο, και δεύτερο θα πω ότι εκείνο που πρέπει να αναζητούμε είναι, όχι τον «λιγότερο κακό», αλλά τον στοιχειωδώς «σωστό». Διότι, όσο κάνουμε συμβιβασμούς και εκπτώσεις, ουσιαστικά δεν πιστεύουμε στην δημοκρατία. Απλώς την επικαλούμαστε, όποτε μας συμφέρει.

Σαράντης Μιχαλόπουλος

Κάτοικος Ιτέας

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ