ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΤΙΚΟ ΤΗΣ ΙΤΕΑΣ - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΝΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΙΤΕΑΣ

Την Τετάρτη, 28/11/2018, παρακολούθησα την συνεδρίαση του Τοπικού Συμβουλίου της Δημοτικής Ενότητας Ιτέας.

Το βασικό θέμα συζήτησης ήταν «η ενημέρωση σχετικά με την πορεία των εργασιών αναβάθμισης και λειτουργίας του Βιολογικού Καθαρισμού Ιτέας».

Την ενημέρωση, κατόπιν σχετικής πρόσκλησης, έκανε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρίας που έχει αναλάβει την εκτέλεση του έργου αναβάθμισης του βιολογικού καθαρισμού.

Το ενδιαφέρον από πλευράς πολιτών ήταν ιδιαίτερα αυξημένο, καθώς, από όσο γνωρίζω (κυρίως από δημοσιεύματα στον τοπικό τύπο), το σύστημα του βιολογικού καθαρισμού της πόλης «ταλαιπώρησε» στο παρελθόν αρκετές φορές τους κατοίκους και δημιούργησε σημαντικά προβλήματα.

Από τη δική μου σκοπιά, τη σκοπιά ενός «τρίτου» που δεν έχει αναμιχθεί σε αντιπαραθέσεις μεταξύ κάποιων παραγόντων της τοπικής κοινωνίας,

αλλά και από τη σκοπιά ενός «τεχνικού» που συμβαίνει να ξέρει κάπως μερικά πράγματα γύρω από τέτοιου είδους συστήματα, θέλω να παραθέσω μερικές παρατηρήσεις και σκέψεις που μπορούν να βοηθήσουν σε μία πιο ψύχραιμη θεώρηση του όλου θέματος.

Θα ξεκινήσω λοιπόν λέγοντας ότι η πρωτοβουλία των δημοτικών συμβούλων να ζητήσουν από την εταιρία που εκτελεί το έργο να ενημερώσει το Τοπικό Συμβούλιο για την πορεία του ήταν, και σαν θέμα αρχής αλλά και ουσίας, πολύ σωστή. Αλλά και η ενημέρωση που έκανε ο υπεύθυνος της εταιρίας ήταν επίσης πολύ συγκροτημένη και κατατοπιστική.

Στη συζήτηση που έγινε με παρεμβάσεις παρισταμένων πολιτών αναδείχθηκαν κάποια σημαντικά, κατά τη γνώμη μου, θέματα, που θα ήθελα να παραθέσω.

Το πρώτο ήταν ότι υπήρξε έντονη τάση αναφοράς στο παρελθόν και ανάδειξης πραγμάτων που δεν είχαν γίνει σωστά τα προηγούμενα χρόνια. Και ναι μεν αυτό δικαιολογούνταν ίσως από τις κακές εμπειρίες που οι περισσότεροι είχαν, όμως εκείνο που εγώ διέκρινα ήταν κατά κύριο λόγο μία εστίαση σε καταλογισμό ευθυνών για πράγματα που δεν είχαν γίνει και όχι μία προσπάθεια για το πως από εδώ και πέρα τα πράγματα να γίνουν σωστά και να λυθούν τα προβλήματα που ταλαιπώρησαν τον κόσμο.

Το δεύτερο ήταν, ίσως λόγω και του πρώτου, δηλαδή της εστίασης στα λάθη του παρελθόντος, ότι στη συζήτηση δεν αναλύθηκαν όσο χρειαζόταν κάποια τεχνικά ζητήματα, που πιθανότατα θα οδηγούσαν σε σχετικά εύκολες λύσεις. Μερικά παραδείγματα είναι τα παρακάτω :

Κάποια στιγμή διατυπώθηκε το ερώτημα, αν η δυναμικότητα του συστήματος, όπως είχε καθοριστεί πριν 30 χρόνια, όταν κατασκευάστηκε το έργο, ήταν επαρκής να καλύψει τις σημερινές αλλά και αυριανές ανάγκες της Ιτέας, μαζί και της Κίρρας, αν η τελευταία συνδεθεί με το υπάρχον σύστημα.

Το ερώτημα στηρίχθηκε σε μία εκτίμηση πληθυσμού 10.000 κατοίκων, που με μία παραδοχή 200 λίτρων αποβλήτων ανά άτομο, οδηγούσε σε ένα «φορτίο» λυμάτων 2.000 κυβικών μέτρων.

Εκείνο που δεν ρωτήθηκε ήταν πόσο είναι το σημερινό πραγματικό φορτίο, καθώς η παραδοχή των 200 λίτρων ανά άτομο, είναι μεν ένα στάνταρτ που γενικώς ακολουθείται στους σχεδιασμούς τέτοιων συστημάτων, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει πόσο είναι η πραγματική «παραγωγή» σε μία συγκεκριμένη κοινότητα, αν δεν την μετρήσει.

Εκείνο λοιπόν που εγώ σκέφθηκα ήταν ότι μπορούσε να παρεμβληθεί στο υπάρχον σύστημα ένας ογκομετρητής (ροόμετρο) που να δίνει την πραγματική ποσότητα που το σύστημα επεξεργάζεται σε καθημερινή βάση και σε ένα ετήσιο κύκλο λειτουργίας. Έτσι, το ερώτημα αν η δυναμικότητα είναι επαρκής, θα έπαιρνε αμέσως απάντηση.

Αν κάποιος, στο παραπάνω θέμα, προέβαλε το επιχείρημα ότι στο συγκεκριμένο σύστημα, λόγω μη στεγανότητας, εισρέουν νερά από τον υδροφόρο ορίζοντα που είναι μάλιστα υφάλμυρα, η απάντηση θα ήταν ότι το ποσοστό της πρόσθετης ποσότητας μπορεί να υπολογισθεί με κάποια προσέγγιση και, με δεδομένο ότι αυτή η ποσότητα είναι πρόσθετο «υδραυλικό» φορτίο και όχι «βιολογικό», πάλι θα μπορούσε να εκτιμηθεί αν η δυναμικότητα του συστήματος είναι ή όχι επαρκής.

Ένα άλλο μείζον θέμα που συζητήθηκε ήταν ότι στο κεντρικό αντλιοστάσιο (Λεωφόρος Ηρώων) μία παράκαμψη («υπερχείλιση», όπως την έλεγαν οι παρευρισκόμενοι)  που υπήρχε και που σκοπός της ήταν, αν και οι δύο αντλίες σταματούσαν να λειτουργούν, το σύστημα να εκτονώνεται στην θάλασσα, (σημερινό Καφέ Μόστρα),  «αντικαταστάθηκε» με μία άλλη παράκαμψη (bypass), που οδηγούσε στον αγωγό που και σήμερα εκβάλλει τα νερά του βιολογικού στον κόλπο της Αγγάλης.

Στο θέμα αυτό που όλοι συμφώνησαν ότι το πρόβλημα ήταν βασικά η έλλειψη ενός συστήματος εφεδρικής ηλεκτροπαραγωγής, δεν έγινε περαιτέρω συζήτηση, ίσως διότι όλοι «παγιδεύτηκαν» στη σκέψη ότι σε εκείνο το σημείο δεν θα μπορούσε να εγκατασταθεί ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος.

Προσωπικά πιστεύω ότι, όχι μόνο κάτι τέτοιο είναι απολύτως αναγκαίο, δεδομένου ότι οι δύο αντλίες που είναι η μία εφεδρική της άλλης, τίθενται ταυτόχρονα εκτός λειτουργίας μόνο σε περίπτωση διακοπής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά δεν είναι και τόσο δύσκολο να εγκατασταθεί, καθώς υπάρχει ένα μεγάλο σε πλάτος παρτέρι, όπου μπορεί να γίνει η εγκατάσταση αυτή, είτε με σκάψιμο ενός φρεατίου, που δεν θα φαίνεται, είτε και με υπέργεια κατασκευή, που ευκολότατα καλύπτεται, για λόγους αισθητικής, με κατάλληλα φυτά.

Τρίτο θέμα ήταν η αμφισβήτηση των μετρήσεων της ποιότητας του νερού που τελικά παράγει το σύστημα βιολογικού καθαρισμού. Πέρα από το γεγονός ότι ο κόλπος της Αγγάλης έχει «γαλάζια σημαία», προφανώς μετά από μετρήσεις ανεξάρτητες των μετρήσεων του βιολογικού καθαρισμού, η όποια αμφισβήτηση μπορεί εύκολα να ξεπεραστεί με την ανάθεση αυτών των αναλύσεων σε ανεξάρτητο πιστοποιημένο εργαστήριο, η αξιοπιστία του οποίου δεν θα αμφισβητείται. Μάλιστα, θα μπορούσε να υπάρξει και συνεχής μέτρηση κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, με απεικόνιση σε οποιοδήποτε σημείο της πόλης (τηλεματική).

Τελευταίο θέμα, που αναφέρθηκε μεν, αλλά δεν συζητήθηκε διεξοδικά, ήταν αυτό της ανάγκης «συντήρησης» του συστήματος, κυρίως με την έννοια της «εποπτείας» της λειτουργίας. Με άλλα λόγια, ακόμη και στην περίπτωση εγκατάστασης κάποιων αυτοματισμών, ο ανθρώπινος παράγοντας είναι απαραίτητος και κρισιμότατος για τη σωστή λειτουργία.

Εδώ, είναι ενδεχόμενο να προβληθεί η επιφύλαξη ότι δεν υπάρχουν επαρκείς ανθρώπινοι πόροι, κάτι που όμως και αυτό πρέπει να εξετασθεί με έναν θετικό τρόπο, δηλαδή μήπως μπορούν κάποιοι άνθρωποι, με μία προσεκτικότερη επανεξέταση καθηκόντων και φυσικά με κατάλληλη εκπαίδευση, να καλύψουν την ανάγκη αυτή, ίσως και χωρίς πρόσθετο λειτουργικό κόστος.

Όλα όσα παραπάνω εξέθεσα, έχουν σαν μόνο σκοπό να καταδείξουν ότι με μία προσεκτικότερη και κυρίως απαλλαγμένη από προκαταλήψεις προσέγγιση και θεώρηση των πραγμάτων, ένα μεγάλο πρόβλημα του παρελθόντος μπορεί να λυθεί με τρόπο σταθερό και αξιόπιστο και να κάνεις όλους ευχαριστημένους, διότι, στο κάτω – κάτω, όλοι έχουν κοινό συμφέρον.

Υ.Γ. Θα πρότεινα να γινόταν και μία δημόσια παρουσίαση του θέματος, ώστε να δοθεί η ευκαιρία σε όσο το δυνατόν περισσότερους κατοίκους να ενημερωθούν για το μείζον θέμα του αποχετευτικού, στα πλαίσια μίας ανοιχτής επικοινωνίας με τους πολίτες για όλα τα θέματα που τους απασχολούν.

Εναλλακτικά, θα μπορούσε να προβλεφθεί και εφαρμοστεί ένας πιο συστηματικός τρόπος επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών και όχι μόνο μέσω των ανοιχτών συνεδριάσεων οργάνων όπως το Τοπικό ή το Δημοτικό Συμβούλιο. Στα πλαίσια αυτά, θα μπορούσαν να ανακοινώνονται στους πολίτες το ετήσιο πλάνο δράσεων του Δήμου, η πρόοδος υλοποίησης κάθε δράσης, το αντίστοιχο κόστος, ορισμένοι δείκτες απόδοσης λειτουργιών του Δήμου και μάλιστα σε σύγκριση με άλλους αντίστοιχους φορείς, κ.ο.κ.

Σαράντης Μιχαλόπουλος

Διπλ. Μηχανολόγος – Ηλεκτρολόγος ΕΜΠ (Συνταξιούχος)

Κάτοικος Ιτέας